ایران و آینده نفت

شادی ناشی از خروج توتال چندان برای آمریکائیها پایدار نبود. تنها سه روز بعد یعنی روز ١٣ جولای در برابر چشمان حیرت زده ساستمداران و تحلیل گران آمریکائی، گاز پروم روسی برای عقد قراردادی بزرگ (Full Package of Projects) حتی بزرگتر از توتال وارد تهران شد. حضور الکسی میلر (Alexey Miller) مدیر ارشد اجرائی گاز پروم خبر از عزم مسکو به مشارکت در توسعه منابع عظیم نفت و گاز ایران می داد.
بلافاصله پس از انجام مانور نظامی اخیر ایران، شرکت توتال فرانسه که انتظار می رفت بهمراه پتروناس از کشور مالزی توسعه پروژه عظیم گاز مایع را در میدان پارس جنوبی بر عهده داشته باشد، اعلام انصراف نمود و همان روز خبرگزاری ها خبر ترک ایران را توسط توتال گزارش کردند. سخنگوی شرکت توتال خانم لیزا وایلر (Lisa Wiler) اعلام کرد که شرایط (سیاسی) برای سرمایه گذاری در ایران مهیا نیست.
به زمانی بیش از چند ساعت نیاز نبود که آقای شان مک کورمک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا تصمیم توتال را نتیجه مانور نظامی ایران اعلامنموده و انجام تجارت با ایران را پر هزینه و غیرعقلانی قلمداد کند.
هم چنین خبرگزاری ها همزمان از ابراز نظر متخصصان که این عمل توتال را یک "ضربه بسیار سنگین" (Very hard blow) تلقی کرده بودند خبر دادند. در این میان همانگونه که انتظار می رفت چیزیکه کمترین اشاره ای به آن نشد مانور نظامی عظیم اسرائیل در مدیترانه با شرکت یکصد فروند جنگنده آن هم در پی اظهار نظر معاون ایرانی الاصل نخست وزیر اسرائیل، آقای شائول موفاز مبنی بر "غیرقابل اجتناب بودن" حمله به ایران بود که پیش از رزمایش ایران صورت گرفته بود.
شادی ناشی از خروج توتال چندان برای آمریکائیها پایدار نبود. تنها سه روز بعد یعنی روز ١٣ جولای در برابر چشمان حیرت زده ساستمداران و تحلیل گران آمریکائی، گاز پروم روسی برای عقد قراردادی بزرگ (Full Package of Projects) حتی بزرگتر از توتال وارد تهران شد. حضور الکسی میلر (Alexey Miller) مدیر ارشد اجرائی گاز پروم خبر از عزم مسکو به مشارکت در توسعه منابع عظیم نفت و گاز ایران می داد. آنچه که نظر را به خود جلب می کرد سرعت عملی بود که هم روسها و هم ایرانی ها از خود نشان دادند چیزیکه می تواند گواهی باشد بر اینکه قاعدتا مدت ها دور از انظار دو کشور بر روی این قرارداد کار می کرده اند. بهر رو برای اروپای غربی این خبر بس نومید کننده به شمار می رفت. اما چرا؟
اروپای غربی که تقریبا در دام مونوپولی عرضه گاز توسط روسیه گرفتار آمده است ظرف چند سال اخیر در پی یافتن یک آلترناتیو برای برون رفت از این وضعیت خطرناک بوده است و بهمین دلیل هم تا کنون در برابر فشارهای واشنگتن برای اعمال فشار بر ایران مقاومت کرده است. کشورهای مزبور امیدوار بودند که نهایتا بجای اتکاء محض بر گاز روسیه بتوانند ایران را نیز به عنوان منبع دوم تامین کننده گاز در کنار خود داشته باشند، اما با حرکت غیر عاقلانه توتال، اتحاد روسیه و ایران می تواند اروپا را در موقع لازم زیر فشار طاقت فرسائی قرار دهد ضمن اینکه به دو دلیل حمله به ایران را نیز غیرمحتمل تر کند.
نخست اینکه در صورت عملی شدن قراردادهای نفت و گاز با روسیه، آمریکا این پیام صریح را خواهد گرفت که باید طرح حمله به ایران را برای همیشه به بایگانی بسپارد و دوم اینکه اسرائیل هم که بطور سنگینی وابسته به نفت روسیه است قطعا پیامی مشابه دریافت خواهد نمود.
افزایش قیمت نفت موقعیت کم نظیری برای ایران فراهم آورده که بخش بزرگی از بازسازی و توسعه و اکتشاف منابع نفتی را خود انجام دهد. غلامحسین نوذری وزیر نفت در نوزدهمین کنفرانس جهانی نفت که اوائل ماه جولای در مادرید تشکیل شد خبر از ١۴١ میلیارد دلار سرمایه گذاری در پروژه های جدید داد و اعلام کرد که از این مبلغ ۶٣ میلیارد دلار آن توسط خود ایران تامین خواهد شد. نوذری هم چنین خبر عجیب دیگری نیز داد و آن اینکه تا سال ٢٠١۴ تولید نفت ایران به ٣/۵ میلیون بشکه در روز خواهد رسید.
اینکه ایران بر اساس نفت بشکه ای چند دلار به این برنامه های بلند پروازانه فکر می کند بر ما روشن نیست اما روند قیمت احتمالا اینگونه خواهد بود. با فشار فزاینده ای که بر اقتصاد آمریکا وارد می شود دوران رکودی که برخی از آنالیست ها آنرا همچون سونامی می دانند که بزودی به سواحل آمریکا خواهد رسید اقتصاد جهانی کند خواهد شد و مآلا تقاضا برای نفت کاهش یافته و سیر رو به پائین قیمت ها آغاز خواهد گردید. اگر در این میان معامله ای و توافقی بین آمریکا و ایران نیز شکل بگیرد فشار مضاعف رو به پائینی به قیمت نفت وارد خواهد شد زیرا که هم خطر قطع نفت از میان می رود و هم مسئله عراق سر و سامانی خواهد گرفت.
هر چند که بازگشتن به نفت بشکه ای ١۶ دلار (١٩٩٩) و حتی ۵٠ دلار (آغاز ٢٠٠٧) دیگر رؤیائی بیش نیست اما قیمتی در حد ٩٠ تا ١٠٠ دلار انتظاریست واقع گرایانه.
آیا برنامه هائی که نوذری از آن سخن می گوید با توجه به وضعیت نابسامان اقتصادی و تورم بالای ٢٠ درصد با این حدود قیمت ها قابل اجراست؟ از سوی دیگر آیا امکان دارد حادثه ای و یا چرخشی در مناسبات ایران و آمریکا بار دیگر بازارهای نفت را در تب و هیجان فرو برد؟

منبع : صدای مردم