ژئومرفولوژی یخچال های علم کوه

یکی از مهمترین مواریث اقلیمی دوران چهارم در ارتفاعات ایران، ژئومرفولوژی یخچالی و آثار یخچال های آن دوران به شمار می رود. در این میان یخچال های علم کوه به عنوان مهمترین یخچال های منطقه با بیش از ۱۴ زبانه کوچک و بزرگ که آثار فعالیت و حیات در آنها به خوبی دیده می شود، تنها باز مانده آن یخچال ها است. مطالعات پراکنده ای در یک قرن اخیر از سوی محققین ایرانی و خارجی بر روی این یخچال ها صورت گرفته ولی با این وجود تا امروز گزارش جامعی که خصوصیات ژئومرفولوژیک و مرفودینامیک یخچال های مذکور را بیان و تفسیر نماید، تدوین نشده است.
به ویژه آنکه حدود گسترش این یخچال ها در منابع مختلف یکسان نیست و نظریه قاطعی در مورد حدود فعلی و حدود گسترش آنها در آخرین دوره یخچالی، وجود نداشته و اختلاف نظرها بسیار است. در راستای این هدف، در مقاله حاضر سعی بر آن است که ضمن تفسیر و تحلیل اشکال مرفولوژی یخچالی در ارتفاعات علم کوه، حدود گسترش زبانه های یخچالی را در حال حاضر و در آخرین دوره یخجالی تعیین نماید. روش تحقیق مبتنی بر انجام کارهای میدانی و مشاهدات مستقیم روی زمین بوده است.
نتایج نشان می دهند که یخچال های علم کوه تحت تاثیر افزایش دمای دوران حاضر، در حال تحلیل و ذوب تدریجی است و هسته های یخی موجود، باقی مانده دوره های یخچالی گذشته است. تغذیه ناچیز یخچال ها از طریق ریزش بهمن ها در انتهای سیرکهای یخچالی، برای تغذیه آنها کافی نیست، لیکن هنوز آثار و شواهد حیات، در حرکت زبانه ها کاملاً مشهود است.

مجتبی یمانی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی