بررسی تغییرات الگوی رودخانه تالار در جلگه ساحلی دریای مازندران

پیش بینی تغییرات کلی و حتی جزیی الگوی رودخانه ها، از عمده ترین مباحث مربوط به ژئومرفولوژی رودخانه ای می باشد. در همین راستا، تحقیقات متعددی توسط ژئومرفولوژیست ها صورت گرفته است. این مقاله نیز تغییرات مرفولوژی کانال رودخانه تالار در محدوده جلگه ساحلی خزر را مورد بررسی قرار داده است.
برای دستیابی به این هدف، پس از بررسی مرفولوژی رودخانه به تجزیه و تحلیل تغییرات الگوی رودخانه پرداخته شده است. بر این اساس، ابتدا مسیر مورد مطالعه از نظر شکل الگو تقسیم بندی و سپس تغییرات الگودر مقطع زمانی ۳۹ ساله با روش های تغییرات زمانی و مکانی (معادلات ریاضی)‌، روش گرافیکی و روش میدانی مورد بررسی قرار گرفته است و سعی شده تا با استفاده از این روشها، تغییرات الگو و شکل های مختلف تغییر شکل و جابجایی مسیر بستر رودخانه تعیین و پیش بینی گردد.
برای نیل به این هدف، از عکس های هوایی سال های ۱۳۳۴ و ۱۳۷۳ با یک فاصله زمانی ۳۹ ساله از نظر بررسی تغییرات مقطعی و نیز دده های هیدرولیک جریان و پارامترهای هندسی کانال برای تحلیل استفاده شده است. نتایج این بررسی نشان می دهد که رودخانه هنوز تعادل دینامیکی نهایی خود را به دست نیاورده است و همچنان در حال تغییر و جابجایی و ایجاد پیچ و خم های جدید و توسعه در قسمت علیای جلگه می باشد و در قسمت سفلی، یعنی در محدوده دارای الگوی پیچانرودی نیز تغیراتی خیلی کند و بطئی دارد و همین امر موجب شده تا در فاصله زمانی ۳۹ ساله، این تغییرات محسوس نباشد.

مجتبی یمانی
محمدمهدی حسین زاده

منبع : پایگاه اطلاعات علمی