ارزیابی مدل هیدروگراف واحد لحظه ای ژئومورفولوژیکی (GIUH) در حوضه آب خیز کنگیر (ایوان غرب)

در این تحقیق با هدف بررسی نقش عوامل و اشکال ژئومورفولوژی در ویژگیهای سیلاب، مدل GIUH در حوضه آبخیز کنگیر (ایوان غرب) ارزیابی شده است. مدل GIUH بر اساس عوامل ژئومورفولوژی کمی حوضه ها، هیدروگراف سیل را برآورد می کند. به منظور بررسی این مدل، ابتدا داده های ژئومورفولوژی کمی حوضه مانند RB (نسبت انشعابات)، RA (نسبت مساحت)،RL (نسبت طول)،LW (طول آبراهه بالاترین درجه) و سپس داده های بارش رواناب و معادلات دبی - سرعت، به دست آمد و مقادیر QP (دبی اوج) و TP (زمان تا اوج) برای پنج واقعه بارش - رواناب استخراج شد.
مقایسه داده های مشاهده ای و محاسبه ای نشان می دهد که مقادیرQP محاسبه ای تقریبا به مقادیر QP مشاهده ای نزدیک می باشند در حالی که مقادیرTP محاسبه ای بیشتر از TP مشاهده ای می باشند. بررسی ها نشان می دهد که کارایی مدل GIUH در برآورد دبی پیک سیلاب، نسبتا مناسب است، در حالی که کارایی آن در برآورد شکل کامل هیدروگراف پایین است. تحقیق حاضر نشان می دهد که اشکال خاص ژئومورفولوژی مانند چاله ها، درز و شکاف های آهکی و تکتونیکی، باعث کاهش سرعت و ضریب رواناب شده و بنابراین مقادیر QP و TP سیلاب را تحت تاثیر قرار می دهند. همچنین روابط پیچیده اشکال کارستیکی با آب های سطحی و زیرزمینی و ویژگی های بارش، باعث شده است که مدل مذکور فاقد روند ثابت و مشخصی در پیش بینی سیلاب باشد.
نتایج این تحقیق همچنین نشان می دهد که پارامترهای QP و Tp علاوه بر عوامل ژئومورفولوژی، تا حدودی از تغییرات شدت بارش در هر رگبار نیز متاثر می شوند.

فرج اله محمودی
مجتبی یمانی
شهرام بهرامی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی