نقش تحول کارکرد مرز بر فضای جغرافیایی بخش باجگیران در مرز ایران و ترکمنستان

یکی از عمده ترین تحولات دهه گذشته فروپاشی شوروی و فروریختن دیوار آهنین بلوک شرق بود. بعد از این فروپاشی، بازشدن مرز ایران و ترکمنستان در استانهای خراسان و گلستان از جمله وقایعی بود که موجب تحولات عظیمی در سطح استانهای مذکور و منطقه شد که مناطق مرزی نیز از این تحولات در امان نماندند.
این مقاله بخشی ازیک تحقیق میدانی است که با استفاده از منابع کتابخانه ای و همچنین کار میدانی با انجام مصاحبه با مسوولان و مردم محلی و با استفاده از پرسشنامه های پخش شده در سطح روستاهای منطقه مورد مطالعه (با شیوه مطالعه پانل) و در نهایت با استفاده از مشاهدات محلی تهیه شده است و سعی دارد تا تحولات فضایی صورت گرفته را در منطقه مرزی باجگیران در دوره بعد از بازگشایی و مقایسه آن با دوره قبل از بازگشایی مرز بررسی کند.
فرضیه اصلی تحقیق عبارت است از اینکه بازگشایی مرز ایران و ترکمنستان در منطقه باجگیران باعث تحول در کارکرد مرز شده و این تحول کارکردی فضای جغرافیایی جدیدی را در زمینه های مختلف ایجاد کرده است. بعد از بازگشایی مرز ایران و ترکمنستان در منطقه باجگیران، این منطقه شاهد تغییرات فضایی و جغرافیایی در زمینه های حمل و نقل، سکونتگاههای روستایی - شهری، ارتباطات و تاسیسات عمومی و دایر شدن تعداد زیادی از نمایندگیهای ادارات و سازمانهای دولتی و غیردولتی و همچنین تغییر روند حرکت جمعیت بخصوص در شهر باجگیران بوده است؛ به طوری که نمای این شهر نسبت به قبل از بازگشایی، تحولی اساسی داشته است.
تحقیق فوق با هدف بررسی تحولات فضایی و ساختاری صورت گرفته در منطقه مرزی باجگیران (با استفاده از شاخصهای مورد نظر) آثار تحول کارکرد مرز را بررسی خواهد کرد.

علی محمدپور
زهرا احمدی پور
مرجان بدیعی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی