دوشنبه, ۱۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 29 April, 2024
مجله ویستا
صنعت پست، اتوبان شبکه ارتباطی کشور
«ارتباطات» و یا همان «Communication» در دنیای دیجیتالی امروز و جامعه اطلاعاتی كه در حال گذار از آن هستیم مصداقها و مفاهیم گستردهتری پیدا میكند و عموما هر نحو از تكنولوژی كه انسانها را با یكدیگر مرتبط كرده و موجب شكلگیری ارتباط میان آنها میشود را دربرمیگیرد.
انجمن بینالمللی تحقیقات ارتباط جمعی، ارتباط را اینگونه تعریف میكند:
«وقتی «ارتباط» گفته میشود، منظور روزنامهها، نشریهها،مجلهها، كتابها، رادیوها، تلویزیونها، ارتباطات دور و پست است». البته آنچه كه در این یادداشت به آن خواهیم پرداخت صنعت عظیم پست در جهان و ایران است؛ امروزه ارتباطات در معنی عامی كه بسیاری برایش قایل شدهاند که ارتباطات به معنای حمل و نقل و ترانزیت جادهای،آبی و هوایی را در بر میگیرد به یكی از شاخصهای بسیار مهم توسعهیافتگی در جوامع توسعهیافته و درحال توسعه تبدیل شده است و در این میان صنعت پست نیز به یكی از شاخصهای بسیار اثرگذار و مهم در توسعه اقتصادی جوامع تبدیل شده است كه همواره در بسیاری از كشورها از ارزش افزوده بسیاری برخوردار است چرا كه در چنین كشورهایی اكثریت مردم به این نتیجه رسیدهاند كه حتی میتوانند بسیاری از كارهای درون شهری خودشان را از طریق سرویسهای پستی انجام دهند تا علاوه بر صرفهجویی اقتصادی و زمانی به حقوق همشهریان خود نیز احترام گذاشته باشند. در كشور ما نیز در سالهای اخیر كه شبكه پستی كشور از مدیریت مطلوبی برخوردار شده است، حركتهای بسیار خوبی در این جهت شكل گرفت كه هم اكنون نیز آثار آن مشهود است.
سرانه مرسولات پستی در تهیه آمار و ارقام پست نقش بسزایی دارد و از شاخصههای موفقیت برنامههای پستی در هر كشوری به شمار میرود.
پیش از شروع دوره جدید و تحولگرای پست كه از سال ۸۱ و با آغاز مدیریت مهندس سعید فایقی شروع شد پست و شبكه پستی ایران توانست حركتهای بسیار قدرتمند و ثمربخشی را شاهد باشد كه یكی از آنها افزایش سرانه مرسولات پستی و استفاده مردم كشور از خدمات پستی بود.
●هر پستچی مساوی با هزار سفر درون شهری
مهندس فایقی در كنفرانس خبری در تاریخ ۱۱/۷/۸۴ گفت: زمانی كه فعالیت خود را در شركت پست آغاز كردم بیش از ۶۰ درصد كاركنان از فعالیت در این مجموعه ناراضی بودند و به لحاظ تجهیزات و امكانات در وضعیت بدی قرار داشتیم . وی با اعلام این كه عمدهترین مشكل پست در بخش قبول قرار دارد،گفت: هم اكنون نزدیك به ۷۵ درصد از شهروندان از خدمات شركت پست راضی هستند. مدیرعامل سابق شركت پست تصریح كرد: تا سال ۸۲ ، پست هیچگاه در هیات دولت فرصت حضور نیافته بود ، و در سال گذشته آقای خاتمی پنج بار در مراسم باطل كردن تمبر ما شركت كرد كه این نشان دهنده ارتقای سطح پست در میان مسئولان است .
وی با بیان این كه پست تنها سازمان دولتی است كه قیمت تمام شده خدمات خود را معین كرده است، گفت: ما ارزانترین پست دنیا را داریم و در نامههای شهری تنها ۳۰ تومان از مردم هزینه دریافت میكنیم و این در حالی است كه حداكثر ۱۲ تومان برای ارسال این نامهها از دولت یارانه میگیریم و این امر نیز فشار را روی نیروی انسانی و مجموعه زیاد كرده است .
وی اظهار داشت: ما در سال گذشته ۵۴۰ میلیون و ۱۳۲ هزار مرسوله را جابه جا كردیم كه ۴۰ درصد آن مربوط به نامههای شخصی بوده است و نزدیك ۵۷ درصد خدمات را به صورت قراردادی با سازمانها انجام دادیم. فائقی با بیان اینكه هم اكنون ۳۰ هزار متر مربع فضای پستی در نقاط محروم آماده افتتاح است،گفت: ما به ازای تمام سالهای فعالیت پست ، در چند سال اخیر فضای پستی كشور را افزایش دادیم . وی با تاكید بر اهمیت پست در كاهش سفرهای درون شهری گفت: سالانه ۵۰۰ هزار نفر در شهر تهران وقت خود را پشت چراغهای قرمز تلف میكنند، كه اگر ۱۳ درصد این سفرها به پست واگذار شود ، صرفه جویی زیادی در منابع مالی كشور به وجود میآید . مدیرعامل سابق شركت پست معتقد بود:پست با ارایه گذرنامه به مردم در جلوی درب منزل در سال ۸۳ از ۱۰ میلیون مسافرت درون شهری جلوگیری كرد و هر پستچی ما توانایی جلوگیری از ۱۰۰۰ سفر درون شهری را دارد.
●۷۲۸ شماره اختلاف میان سرانه پست ایران و آمریكا
بر اساس آمار مستند بینالمللی و داخلی، شركت پست آمریكا با سرانه ۷۳۶ هنوز از دولت یارانه دریافت میكند كه حذف سرانه پستی آمریكا، میانگین سرانه مرسولات پستی دنیا را از۷۰ به ۲۰ میرساند و این در حالی است كه سرانه مرسولات پستی در كشور ما ۸ است كه تا پایان برنامه چهارم توسعه این سرانه به ۲۰ میرسد كه در این صورت سرانه پستی ما تازه به كشورهای منطقه نزدیك میشود با اندكی تامل میتوان دریافت كه این اختلاف فاحش و شكاف گستردهای كه در دادن خدماتی مانند خدمات پستی وجود دارد میتواند تاییدكننده تاثیر پست و خدمات پستی میان كشورهای توسعهیافته و در حال توسعه باشد.
فایقی در گفت وگوی دیگری در سال ۸۴ گفت: در برنامه چهارم توسعه نقاط دسترسی شركت پست به ۲۵ هزار واحد پستی میرسد كه دفاتر خدمات شهری و روستایی با ماهیت بخش خصوصی میتوانند به افزایش نقاط دسترسی شركت پست به مردم كمك كنند، دراین راستا تا پایان سال جاری ۱۰ هزار دفتر خدمات روستایی افتتاح میشود.
مدیرعامل سابق شركت پست با بیان اینكه شركت پست در برنامه سوم توسعه توانسته زیرساختهای لازم را تكمیل كند، گفت: شركت پست ۷۰ میلیارد تومان در كل برنامه سوم توسعه سرمایهگذاری كرده و این در حالی است كه شركت پست در سال جاری به میزان ۶۵ میلیارد تومان سرمایهگذاری كرده است و این به دلیل تكمیل زیرساختها در برنامه سوم توسعه است.
وی تصریح كرد: این حجم سرمایهگذاری در پست نزدیك به یك دهم سرمایهگذاری شركتهای پست در دنیاست و این نشاندهنده عقبماندگی ما در صنعت پست است و ما باید در این زمینه برنامهریزی دقیقتری داشته باشیم.
وی با تاكید بر اینكه پست برای كاهش هزینهها باید كارایی خود را افزایش دهد، گفت: به دلیل محدود بودن منابع مالی باید كارایی و بازده شركت پست را افزایش دهیم كه برنامههای چهارم توسعه در این راستا قرار دارد.
وی خاطرنشان كرد: ارسال نامههای عادی نزدیك به ۷۲ تومان به پست زیان وارد میكند، همچنین برای نامههایی كه از كشور خارج میشود نزدیك به۷۰ سنت برای شركت پست هزینه سربار دارد و هیچ كدام از این هزینهها از مردم دریافت نمیشود. مهندس فایقی گفت: به دلیل نبودن تكنولوژی بیشترین هزینه شركت پست را نیروی انسانی تشكیل میدهد.
با وجود اظهارات مدیرعامل سابق شركت پست و مستنداتی كه وجود دارد شبكه پستی كشور با توجه به هزینه كمی كه از مشتریان دریافت میكند و البته یارانهای كه آن را دریافت نمیكند در كشور ما به صنعتی زیانده تبدیل شده است و این در حالی است كه بسیاری از كشورهای دنیا مخصوصا آمریكاییها و اروپاییها از پست به عنوان شبكهای سودده و مفید استفاده میكنند كه در بحثهای مدیریت شهری بسیار به آنها كمك میكند.
مهندس فایقی كه به انصاف شبكه پستی كشور عمیقترین نفسهایش را در دوران مدیریت وی استنشاق كرد و توانست تحولی نو ایجاد كند، در سخنانی در تاریخ ۱۷/۷/۸۴ گفت: «امروز حدود ۴۰۰ سرویس در پست ارایه میشود و ۱۴۰ سرویس جدید نیز كه در آن از تكنولوژی اطلاعات وسیستمهای تركیبی استفاده میشود در حال افزوده شدن به مجموعه هستند و تا پایان سال ۸۵ ، ۵۴۰ سرویس ارایه خواهیم داد.»امسال سال ۸۵ است و بسیاری از طرحهای پرورش یافته در دورههای پیشین در سال جاری به ثمر خواهد رسید كه باید دید مدیریت جدید شركت پست كه استفاده از نیروهای جوان را نیز در سرلوحه كارهای خود قرار داده است خواهد توانست طرحهایی مانند همین ۱۴۰ سرویس جدید را به انجام برساند. یكی دیگر از خبرهای خوشایند پستی در سال گذشته راهاندازی پست تركیبی بود؛ با استفاده از سیستم پست تركیبی میتوان نامهها را از طریق اینترنت یا رایانههای شخصی داخل منازل در كمتر از یك ثانیه از طریق شبكههای دیجیتال شركت پست به شهر مقصد منتقل كرد، نامههای وارد شده توسط دستگاههای چاپگر پیشرفته پستی چاپ، پاكتگذاری و در كمتر از یك روز جلوی درب گیرنده توزیع میشود. همچنین این سرویس امكان ارسال نامههای كاغذی پیامهای تبریك، بروشور و كاتالوگهای تبلیغاتی و ارسال تصاویر اصل نامههای اداری و رسمی از سراسر جهان به ایران در كمتر از یك روز را فراهم میكند .
لازم به ذكر است كه سرویس پست تركیبی امكان ارسال SMS به تلفنهایهمراه داخل كشور ، ارسال فكس به گیرندگان داخل كشور را از طریق وب امكان پذیر میكند. در طول سال گذشته این تنها خبری بود كه از پست تركیبی به گوش رسید و امید است مدیریت جدید پست برنامههای لازم را برای بكارگیری چنین طرحهایی به كار گیرد. مدیرعامل جدید شركت پست معتقد است: امسال سرانه ترافیك پستی به بالاتر از١٢ میرسد و ما در تلاش هستیم كه همكاری سازمانهای مختلف با شبكه پستی بیشتر شود. "محمدحسین محبیان» بر این عقیده است كه ارتقای كیفیت خدمات پست تنها با حضور بخش خصوصی امكان پذیر است،به خاطر همین ما به دنبال حضور اپراتور دوم در پست هستیم.
وی ادامه میدهد: چندین شركت متقاضی حضور در اپراتور دوم پست هستند منتها شبكه آنها در شهرستانهای كوچك تكمیل نیست و توانایی انجام كار را ندارند. مدیرعامل شركت پست در مورد مشكلات پست شهرستانها میگوید: محدودیتهای اجرایی مهمترین مشكل پست شهرستانهاست و آنها موظف هستند اكثر مشكلات خود را از طریق مركز حل كنند كه این امر وقتگیر است و بازدهی كار را پایین میآورد . محبیان با اعتقاد بر این كه استانها در پذیرش نیروی انسانی باید مستقل عمل كنند،میگوید: مدیران پستی استانها باید پس از بررسی درآمد، هزینه و حجم كار نیروی مورد نیاز خود را جذب كنند .
مدیرعامل شركت پست در مورد زمان ورود اپراتور دوم معتقد است: آموزش و آماده سازی بستربرای حضور نیروهای اپراتور دوم حداقل یك سال طول میكشد و ما امیدواریم كه از ابتدای سال دوم برنامه توسعه چهارم بخش رهسپاری، مبادله و آماده سازی را به بخش خصوصی واگذار كنیم. محبیان با اعلام این كه شبكه بین استانها ضعیف است، تصریح میكند: نیازمند به حضور بخش خصوصی در توزیع مرسولات بین استان هستیم . وی با بیان اینكه سرانه ترافیك پست در حال حاضر ٥/١١ است، افزود: برای رسیدن به اهداف تعیین شده در برنامه چهارم توسعه نیاز به همكاری سازمانهای مختلف داریم و آنها باید فعالیتهای خود را از طریق پست انجام دهند.
مدیرعامل شركت پست با تاكید بر این كه همكاری سازمانهای دولتی با پست بسیار ضعیف است میگوید: سازمانها به علت بافت قدیمی و تفكر دولتی كه در آنها وجود دارد تمایلی به همكاری با پست ندارند و سازوكارهای آنها با سیستم غیرحضوری مردم تطبیق نشده است و ما باید تلاش كنیم ارتباط سازمانها با مردم غیرحضوری انجام گیرد تا میل و اشتیاق آنها برای استفاده از شبكه پستی بیشتر شود. محبیان در سخنان دیگری با اشاره به پیشخوانهای دولت خاطرنشان كرد: قصد داریم دفاتر خدمات پستی را بهعنوان نقطه تماس مردم و دولت تبدیل كنیم و در نتیجه مجموعه خدماتی كه در سازمانهای دولتی ارایه میشود در دفاتر خدمات ارتباطی ساماندهی كنیم. مدیرعامل شركت پست با اشاره به طرح ایجاد دفاتر جامع خدمات ارتباطی گفت: هماكنون حدود هزار دفتر خدمات ارتباطی در حال فعالیت است و برخی از آنها كه از نظر مدیریتی و سرمایهگذاری دارای توان لازم باشند، به دفتر جامع خدمات ارتباطی تبدیل میشوند.
او افزود: پست به عنوان یك اتوبان برای شبكه ارتباطی كشور مطرح است و مجموعه خدمات ارتباطی دیگر مثل خدمات شركت مخابرات و پست بانك در این مجموعه قرار میگیرد. وزیرارتباطات در اظهار نظری كه اولین ماه سال جدید درباره پست كرد، گفت: در بخش پست نیازمند مكملی بهنام بخش خصوصی هستیم تا نیازها و خدمات مورد نیاز را در این بخش پوشش دهد. محمد سلیمانی اظهار داشت: باید با بسترسازی، كمك و حمایتهای مناسب زمینه را برای فعالیت بخش خصوصی در كنار خود فراهم كنیم؛ تا این بخش بتواند جایگاه مناسب خود را بیابد. وی با اشاره به اشتغالزایی بالای بخش خصوصی پست افزود: دولت برنامهریزیهای مناسبی در این بخش دارد؛ زیرا در صورت شكلگیری مناسب بخش خصوصی پست كشور، مشاغل زیادی ایجاد میشود. سلیمانی با بیان این كه فاقد بخش خصوصی قوی و سازكار مناسب برای این بخش در كشور هستیم، گفت: مردم به بخش خصوصی دید مثبتی ندارند.
وزیر ارتباطات با بیان اینكه بخش پست نسبت به استانداردهای جهانی در وضعیت مطلوبی به سر نمیبرد، اظهار داشت: اگر چه سرانه حدود هشت برای مرسولات پستی در كشور عدد كوچكی نیست، اما از نظراستاندارد جهانی وضعیت مناسبی ندارد و به همین دلیل برنامه چهارم توسعه، دولت را موظف كرده است در راستای جهش پست حركت كند.
وی خاطرنشان كرد: با تاثیر چند پدیده در بخش پست كشور روبهرو هستیم كه اگر بتوانیم روی آنها مدیریت كنیم، از آنها بهره میگیریم و اگر غفلت كنیم مشكلاتمان در بخش پست افزایش مییابد. سلیمانی ادامه داد: یكی از اصلیترین پدیدهها، فناوری ارتباطات و اطلاعات است كه در بخش پست نیز برای همكاران پستی قابلیت استفاده و بهرهگیری دارد؛ بهطوریكه در حال حاضر حجم بالایی از مبادلات، توسط اینترنت صورت میگیرد. وی گفت: با راهاندازی شبكه علمی، بهداشت و شبكه دولت در پست تحول ایجاد میشود و شبكه پستی كشور تحت تاثیر آن قرار خواهد گرفت. او افزود: بشر روز به روز به رفاه بیشتر دست مییابد كه به نسبت آن، نیازهایش به سرویسهای خدماتی، متنوعتر خواهد شد. در این صورت، اگر آمادگی و برنامهریزی برای تامین نیازهای او را نداشته باشیم بازار را از دست میدهیم.
وی با بیان این كه تنوع ارایه خدمات در بخش پست بسیار زیاد است و در كنار این تنوع، باید به امنیت، سرعت و دقت در ارایه سرویسها توجه شود، ادامه داد: در بخش پست دارای قابلیتهای بالقوه زیادی هستیم كه در صورت بالفعل شدن نه تنها بخش پست پویاتر میشود؛ بلكه تاثیرات مثبتی نیز در حوزههای دیگر دارد. اظهارات وزیر ارتباطات درباره ورود بخش خصوصی به پست در حالی است كه مدیرعامل پست معتقد است: تغییر در روشهای مدیریتی در تغییرات مدیریت شركت پست جمهوری اسلامی ایران مورد نظر قرار گرفته است. محمدحسن محبیان میگوید: مسئولان در شركت پست باید در مرتبه نخست بهروز باشند و برنامه كاری امروز خود را به روزهای آینده موكول نكنند. محبیان اظهار داشت: مدیران پست استانها باید در پایان هر ماه به یك دوازدهم برنامه سالانه دست یافته باشند. وی گفت: با توجه به سیاستهای دولت جدید در خصوص واگذاری امور به بخش خصوصی، این شركت قصد دارد كلیه خطوط پستی این شبكه را به بخش خصوصی واگذار كرده و واحدهای مورد قبول را نیز از طریق دفاتر خدمات ارتباطی و واگذاری دفاتر پستی به بخش خصوصی از پست جدا كند. وی ادامه داد: به این ترتیب تنها در بخش توزیع واگذاری نخواهیم داشت كه البته برنامههای گستردهای نیز در این بخش برای بهبود عملیات توزیع در دست اقدام است.
●محورهای پیشنهادی وزیر ارتباطات برای فعالیتهای شركت پست در جهت دستیابی به اهداف دولت نهم
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در تاریخ ۲۳/۱/۸۵ محورهای پیشنهادی خود را برای فعالیتهای شركت پست در جهت دستیابی به اهداف دولت نهم، به مسوولان شركت پست اعلام كرد. وزیر ICT، مسئولان شركت پست را موظف كرده تا ضمن تشكیل گروه كاری مشخص، یك برنامه كاربردی و زمانبندی شده را در رابطه با تهیه طرح جامع توسعه پست كشور، اصلاح ساختار سازمانی و بررسی موضوع ایجاد شركتهای منطقهای و تخصصی به وزارت ICT اعلام كنند تا بعد از تصویب، برای اجرای آن از شهریور ماه جاری اقدام شود. به این ترتیب به نظر میرسد كه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای سال جاری برنامههای گستردهای را در بخش پست مورد نظر داشته باشد. خصوصیسازی در بخش پست، تدوین و اجرای ساز و كار مناسب برای استقرار پست در مبادی ورودی و خروجی كشور، ارتقای سرانه مرسولات، بهبود پوشش مساحت واحدهای پستی، كاهش زمان سیر مرسولات پست عادی بین مراكز استانها با توجه به مناطق غیر برخوردار روستایی و عرضه خدمات پایه پستی ازجمله برنامههای اصلی و اساسی شركت پست است.
همچنین فعالیتها و برنامههای سال گذشته شركت پست حاكی از این بود كه این شركت تمام توان خود را برای گسترش روابط بینالمللی با كشورهای مختلف بخصوص كشورهای منطقه به كار بسته است و اولین حركتهای این طرح را نیز از كشور امارات متحده عربی شروع كرده است كه خود نمونهای بارز از گسترش و توسعه پست و شبكه پستی است؛ در این راستا مدیر امور بین الملل پست خبر داد: هیاتی از پست امارات، اول اسفند ماه به منظور گسترش همكاریها و بازدید از امكانات پست ایران وارد كشور شدند.
«مسعود حاجی تهرانی» با تاكید براین كه امارات متحده در زمینه پست در وضعیت مناسبی قرار دارد، اظهار داشت:ایرانیهای زیادی در امارات زندگی میكنند و ما میخواهیم كه سهمی در خدمات پستی امارات به دست آوریم. تهرانی با اعلام این كه سیاست وزارتICT در برقراری ارتباط نزدیك با كشورهای همسایه ومسلمان است،گفت: هیات پنج نفره اماراتیها طی حضور خود در ایران، با دكتر سلیمانی وزیر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دیدار و از واحدهای اجرایی پست بازدید كردند.همچنین آنها با مدیرعامل و هیات مدیره و معاونان پست، فرودگاه پیام و پست بانك دیدار كردند كه توافقات خوبی بین دو طرف حاصل شد.
وی افزود: بهترین توافق ما در رابطه با حمایت دو طرف ازیكدیگر در مجامع بینالمللی و سرویسهای پستی، تبادل اطلاعات، رعایت استانداردهای جهانی در سرویسهای پستی، تبادل كارشناسی و همكاری در پست زمینی و هوایی بود و همچنین توافق شد كه حجم زیادی از مرسولات پستی به شبه قاره هند، توسط فرودگاه پیام منتقل شود و این موقعیت خوبی را برای فرودگاه پیام برای توسعه فعالیتهای خود فراهم میكند. تهرانی ادامه داد: سرویس جدیدی به نام «گارانتی پستی» را بین دو كشور راه اندازی كردیم كه سرعت و تعهد آن برای شبكه پست، نسبت به مشتری بسیار بیشتر از سرویس DSM (پیشتاز) است و در صورت انجام ندادن تعهد، شبكه پست باید هزینه سنگینی را به مشتری بپردازد.
مدیركل پست بینالملل با اعلام توافق هیات اماراتی برای تبادل بانكهای اطلاعاتی دو طرف در سرویس پست مستقیم، تصریح كرد: این توافق به افزایش حجم بانك اطلاعاتی و گسترش پست مستقیم در ایران كمك زیادی خواهد كرد. در هر حال نهال پست و شبكه پستی در صورت رسیدگی و مواظبت میتواند درخت تنومندی شود كه بسیاری از نیازهای كشور و مردم یك جامعه را به خوبی پاسخ دهد و كشوری مانند كشور عزیز ما نیز كه هماكنون باید از تمام ظرفیتهای خود برای بهرهوری و توسعه استفاده كند، میتواند از طریق تنومند كردن نهال پست با صرفهجویی در بسیاری از موارد آن را به صنعتی سودده و مفید تبدیل كند كه این امر نیز نیاز به برنامهای جامع و مدیریتی قوی دارد که آن را در فاصله میان سال های ۸۱ تا ۸۴ تجربه کرده است و اکنون نیازمند آن است تا این مدیریت قوی را برای داشتن پستی قوی و تبدیل شدن به هاب پستی منطقه دنبال کند.
منبع : مجله گسترش صنعت
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
آمریکا ایران مجلس شورای اسلامی مجلس خلیج فارس شورای نگهبان حجاب دولت دولت سیزدهم افغانستان جمهوری اسلامی ایران گشت ارشاد
هواشناسی شهرداری تهران تهران شورای شهر شورای شهر تهران شهرداری پلیس قتل فضای مجازی سیل سلامت وزارت بهداشت
قیمت دلار قیمت خودرو مالیات خودرو دلار ایران خودرو بازار خودرو بانک مرکزی قیمت طلا تورم مسکن سایپا
سریال پایتخت تئاتر تلویزیون فیلم سریال سینمای ایران موسیقی سینما کتاب قرآن کریم
سازمان سنجش انتخاب رشته باتری
اسرائیل رژیم صهیونیستی فلسطین غزه جنگ غزه روسیه اوکراین حماس نوار غزه ترکیه عراق طوفان الاقصی
فوتبال استقلال پرسپولیس فوتسال تیم ملی فوتسال ایران بازی سپاهان باشگاه پرسپولیس لیگ برتر انگلیس جام حذفی آلومینیوم اراک تراکتور
تسلا ایلان ماسک اپل تبلیغات مریخ آیفون ناسا گوگل فناوری بنیاد ملی نخبگان
سرطان سازمان غذا و دارو روانشناسی موز خواب طول عمر دندانپزشکی بارداری آلزایمر روغن حیوانی