گنج پنهان در کنج خانه ها

هنرهای دستی به عنوان میراث گرانبهای فرهنگی کشور دارای فعالیتی ارزشمند از دیدگاه هویت ملی محسوب می شوند و همچنین از بعد اقتصادی نیز نقش مهم و موثری در کسب درآمد و افزایش تولید ملی ایفا می کنند.
درسال های گذشته نیز تولید این هنر دست بخش عمده ای از نیازهای روزمره خانواده ها را در روستاها و بعضا درشهرها برطرف می کرد اما امروزه این هنر رفته رفته درمعرض فراموشی ونابودی قرارگرفته که توجه همه جانبه و بی طرفانه مسئولان و دست اندرکاران این امر را می طلبد. استان هرمزگان بویژه شهرستان میناب به دلیل شرایط خاص آب و هوایی دارای صنایع دستی متنوعی است که قدمت برخی از آنان تا دو هزار سال هم می رسد.
هنرهای سنتی وصنایع دستی دراین منطقه همواره در کنج حریم های خانگی و در دستان زنان ودختران بومی متبلور شده که بیشترین تنوع وفعالیت در این حوزه به ظرافت های دوخت و نقش های روی پارچه و حریر اختصاص دارد. امروزه برخی از این هنرها رونق گذشته خود را از دست داده وهیچ هنر جدیدی جایگزین آن نشده است، بنابراین روزی می رسد که باید این هنر را در موزه ها و ویترین خانه ها جست و جو کرد.
عده ای ازفعالان صنایع دستی استان هرمزگان درخصوص برخی از مشکلات خود خواستار توجه وحمایت از صنعتگران، توسعه کارگاه های تولیدات صنایع دستی، افزایش انگیزه هنری هنرمندان، تشکیل تعاونی و همچنین ایجاد بازارچه های دائمی در این استان و شهرستان ها شدند.
معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی،گردشگری وصنایع دستی استان هرمزگان دراین زمینه به ایرنا گفت: صنایع دستی این استان به لحاظ تنوع و همچنین دردسترس بودن مواداولیه ازجایگاه مناسبی برای رونق بخشی به اقتصاد، اشتغال وافزایش تولید ناخالص ملی برخوردار می باشد. نادر کمالی افزود: ۹۸درصد از هنرمندان صنایع دستی در هرمزگان را زنان تشکیل می دهند که آنان نقش مهمی درتوسعه، احیا و تقویت این هنردستی دارند.
وی بیان داشت: صنایع دستی که میراث و یادگار گذشتگان مااست با سختی حفظ شده و رونق آن بدون کمک های دولت در خرید، فروش و بازاریابی امکان پذیر نمی باشد. معاون صنایع دستی استان هرمزگان اظهارداشت: بازارصنایع دستی این استان بدلیل ضعف مالی صنعتگران وعدم حمایت همه جانبه بخش خصوصی،حضوری مستمر در نمایشگاه ها ندارندولازم است ازطریق معرفی به صورت عکس و توضیحات کتبی اقداماتی دراین زمینه صورت پذیرد.
به گفته وی، صنعتگران هرمزگان در بخش حمایتی با مشکلات زیادی از جمله عدم همکاری بانک های عامل مواجهند که ۱۶هزارمتقاضی دریافت تسهیلات در هرمزگان وجود دارد که از این تعداد شش هزار نفر در شهرستان بندرعباس و مابقی در شهرستان های دیگر این استان می باشد. کمالی ادامه داد: درسال ۸۴باهشت میلیارد و ۳۰۰میلیون ریال اعتبار ۱۶۱ طرح به بانک های عامل معرفی شد و درسال ۸۵نیز با اعتبار ۵۰میلیارد ریال نیز یک هزار و ۱۸۱طرح به بانک ها معرفی شدند.
معاون صنایع دستی استان هرمزگان با اشاره به اینکه صنایع دستی هرمزگان باکمبوداعتبارمواجه است بیان داشت: درسالجاری هیچ اعتباری نسبت به پرداخت تسهیلات به صنعتگران ابلاغ نشده است. وی گفت: بازاریابی هنرهای سنتی با درک حساسیت ارزش افزوده آن و فراهم کردن شرایط تولید این صنایع وظایفی است که متولیان سازمان صنایع دستی باید به آن توجه جدی داشته باشند.
کمالی ادامه داد: در سالجاری حدود ۷۰۰نفر دربخش صنایع دستی این استان آموزش دیدند که باتمهیدات صورت گرفته درسال آینده تعداد بیشتری را تحت آموزش قرار خواهیم داد. یکی دیگر ازکارشناسان صنایع دستی هرمزگان نیزگفت: این بخش بامشکل اعتبار مواجه است که درصورت کافی بودن اعتبار می توان برای صادرات، تولید، گسترش وآموزش درسطح وسیع برنامه ریزی صحیحی را انجام داد. حسن ولی زاده افزود:هرمزگان بدلیل موقعیت ویژه ازلحاظ آب وهوایی و راه ها دارای تنوع است اما سهم تولید این محصول با غنای دیرینه اش در بخش صادرات بسیار ناچیز است. وی اضافه کرد:واردات بی رویه صنایع دستی یکی ازمعضلات بازاهای داخلی کشور می باشد که این واردات ارزان قیمت وبی کیفیت بازارهای کشور وبه تبع آن این استان را اشباع کرده است.
این کارشناس گفت: صنایع دستی این استان در طول دوره های مختلف شکل سنتی خود را همچنان حفظ کرده که لازم است با ایجاد تغییرات در ساختار، جاذبه های دیرین خود را حفظ و با ترکیب کارها وهنرهای تلفیقی زمینه احیای هنر این منطقه فراهم شود.
ولی زاده گفت: استفاده از طرح ها ونقشه های به کار رفته در صنایع دستی باید جدید و به روز باشد که این نیازمند آموزش توسط استادکاران فن دراین زمینه می باشد. وی بیان داشت: یکی از اعتقادات و باورهای نادرست در رابطه باصنایع دستی هرمزگان این است که با یک نگاه چالش انداز که ناشی از عدم شناخت و دانش کافی در حوزه هنردستی این استان است که باید فقط به صنایع بومی منطقه پرداخت که با ادامه این رویه صنایع دستی استان همچنان در رکود و عدم بازاریابی می ماند.
این کارشناس، تغییر در روش و آموزش، بازاریابی برای صنعتگران، تشویق و حمایت از کارآفرینان این حوزه هنری از طریق هنروران خوش ذوق وطبع، تشکیل تعاونی ها برای حمایت از تولیدات صنعتگران وایجاد بازارچه های دائمی را از جمله عوامل لازم برای توسعه وگسترش صنایع دستی این استان برشمرد. وی گفت: صنایع دستی پشتوانه غنی داشته واین سازمان باید بانگرش دررسالت خود تغییراتی دهد تا مانند گذشته این هنر دوباره وارد زندگی روزمره مردم شده و دیدگاه آنان نسبت به این هنر بهبود یابد تا صنعتگران این حوزه هنری بتوانند برای جوانان اشتغالزایی درسطح وسیعی داشته باشند. وی بیان کرد: علاقه جوانان به سایر رشته های غیربومی احساس می شود که لازم است علاوه بر آموزش و حمایت از تولیدات صنایع محلی، هنرهای پرکاربرد نیز آموزش داده شود.
این کارشناس گفت:اگر سازمان ها ودستگاه های مربوط باتشکیل اتحادیه های منسجم صنایع دستی محصولات را از صنعتگران خریداری کنندو در بازارهای داخلی به فروش برسانند این امر باعث تشویق افراد بیشتری به فعالیت در این بخش می شود. وی با اشاره به اینکه محصولات صنایع دستی از بسته بندی اصولی برخوردارنیست گفت: بسته بندی مطابق با استاندارد باعث جلب مشتری وجلوگیری ازهرگونه آسیب به محصولات صنایع دستی در هنگام حمل و صادرات می شود.
به گفته کارشناسان از ۲۵۷رشته صنایع دستی این استان تنها ۲۷مورد مانده که ازاین تعداد فقط ۱۳رشته شامل رودوزی های سنتی( گلابتون دوزی،خوس دوزی، زری دوزی)، انواع قالی، گلیم، جاجیم، گبه،حصیربافی،صنایع دریایی، ماکت سازی لنج،برقع سازی، نساجی سنتی، چادرشب بافی می باشد. همچنین برخی صنایع دستی منسوخ شده استان شامل سنگ تراشی(حجاری)، منبت کاری،گچ بری، آهنگری سنتی و عبابافی می باشد

منبع : روزنامه ابتکار