یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
مجله ویستا


سید کاظم سرکشیک‌زاده


سید کاظم سرکشیک‌زاده
سیدكاظم سركشیك زاده معروف به اتحاد متولد ۱۲۶۸ پس از طی تحصیلات مقدماتی به به آموختن زبان و ادبیات فارسی و عربی پرداخت و دروس حوزوی را تا حد سطح فرا گرفت. وی از جمله فعالان نهضت مشروطیت بود كه در روزنامه های متعدد آن روزگار مقاله می نوشت. از جمله روزنامه دست راستی اتحاد به مدیریت وی و همكاری سیداحمد یزدان پناه، همچنان روزنامه ایران و هفته نامه فكاهی امید كه مدتی عضو جبهه آزادی به حساب می آمد و روزنامه تجدد. (لازم به ذكر است كه روزنامه امید در خرداد ۱۳۲۱ به علت درج پاره ای مطالب بر ضد مذهب توقیف شد كه این توقیف بار دیگر در شهریور ۱۳۲۲ تكرار گردید).
با انتخاب نظام الدوله (امیر خان خواجه نوری) به سمت فرماندار قزوین در سال ۱۲۹۸ش سیدكاظم اتحاد سركشیك زاده كه از دوستان فرماندار بود به قزوین فرا خوانده شد و كار سازماندهی بلدیه قزوین به او واگذار شد و او سازمان مرتبی را با شعبه هایی چند و تعیین اعتبار مشخص برای بلدیه قزوین ترتیب داد.
وی در سال ۱۳۰۱ وارد حزب رادیكال داور شد و امتیاز روزنامه اتحاد را گرفت. روزنامه اتحاد كه از سال ۱۳۰۰ش در طهران به طور روزانه تأسیس و منتشر می شد، خوانندگان بسیاری داشت و در جهت تضعیف قاجاریه گام برمی داشت. مدیر و مؤسس آن به پاس خدمات مطبوعاتی به دستور سردار سپه در دوره پنجم از لاهیجان به وكالت مجلس شورای ملی انتخاب شد و ظاهرا جزء طرفداران حكومت رضاخان بود ولی گاهی جانب سید حسن مدرس را می گرفت و با او همكاری می كرد، به طوری كه در سفر جنگی رضاخان به خوزستان كه بدون اطلاع مجلس انجام گرفته بود، در جلسات سری مجلس مدرس و عده ای از دوستان او، عمل سردار سپه را تقبیح نمودند.
سرتیپ یزدان پناه حاكم نظامی تهران و سرهنگ كریم آقا بوذرجمهری كفیل بلدیه گزارش جلسات را به اطلاع سردار سپه می رساندند و در نتیجه رضاخان كینه او را در دل گرفت و با وجود فعالیتهای جدی در جریان خلع قاجاریه و تفویض سلطنت به وی، كینه فرمانده كل قوا از وی زائل نشد و از انتخاب مجدد سركشیك زاده جلوگیری كرد.
در ۲۹/۱۲/۱۳۰۲ طی تلگراف پیشنهادی كه از سوی ایالات و ولایات و تمام طبقات مملكت در مخالفت با سیاست سلاطین قاجاریه و رأی به انقراض سلطنت خانواده مذكور به مجلس شورای ملی داده شد، سركشیك زاده از جمله افرادی بود كه ذیل تلگراف را امضا كرد و خواستار آن بود. وی در شهریور ۱۳۰۳ تقاضای خود را مبنی بر طرح مسئله بودجه دربار از طرف كمیسیون بودجه و تعیین منبع آن اعلام كرد. همچنین در جلسه رسمی مجلس شورای ملی منعقده در روز سه شنبه ۱۷ شهریور ۱۳۰۳ طرح پیشنهادی خود را در خصوص مخالفت با اعطای القاب اعلام كرد و چندی بعد یعنی در ۲۸ /شهریور/ ۱۳۰۳ اعتراض خود را در رابطه با امتیاز نفت گیلان اعلام داشت.
سركشیك زاده یكی از طرفداران سیدضیاءالدین طباطبایی دو سال و نیم بعد از كودتا در مقاله ای با عنوان "مبارزه طبقاتی" بدون آنكه از سیدضیاء الدین نامی ببرد به آثار مثبت كودتا پرداخت. همچنین از علل سقوط كابینه سه ماهه، نداشتن یك طبقه ریشه دار همانند اشراف را ذكر می كرد.
سركشیك زاده با وساطت علی اكبر داور نزد سردار سپه، با رتبه قضایی به ثبت كل رفت و سمت ریاست بازرسی را به عهده گرفت. درسال ۱۳۰۸ زین العابدین رهنما، مدیریت روزنامه یومیه و رسمی ایران را به او سپرد تا اینكه وی پس از چندی امتیاز روزنامه امید را گرفت و سرانجام در سال ۱۳۳۴ درتهران درگذشت.
● منابع
۱) یغما، سال۱۹، ش ۱۲-۱.
۲) سیمای تاریخ و فرهنگ قزوین ج۳، ص ۱۷۵۱-۱۷۵۰.
۳) شرح حال رجال سیاسی نظامی معاصر ایران، ج۲- دكتر عاقلی- ص ۹۷-۷۹۶.
۴) سالنامه دنیا، سال۴، ص ۱۱۰.
۵) صورت مذاكرات مجلس پنجم.
۶) سیدضیاءالدین طباطبایی و فلسطین، رضا آذری.
۷) سایت مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
منبع : ویکی پدیا


همچنین مشاهده کنید