دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
مجله ویستا

جمهوریت و اسلامیت ملازم یکدیگر


جمهوریت و اسلامیت ملازم یکدیگر
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران جمهوریت و اسلامیت چنان ترکیب شده اند که مبین یک حقیقتند و چنین نیست که جمهوریت یک حقیقت است و اسلامیت حقیقت دیگر که به هم ضمیمه شده باشند بلکه در واقع ترکیب اتحادی دارند. بنابراین جمهوریت آن هم رنگ اسلامی گرفته است و یکی از نتایج این تلقی این است که تلاش برای استقرار جمهوریت در جمهوری اسلامی ایران همان ارزش .معنوی تلاش برای استقرار و استحکام اسلامیت آن است و اگر این مقدمه پذیرفته شود هر مسلمانی در جمهوری اسلامی ایران و همه کسان دیگر که تحت لوای این حکومت زندگی می کنند، قاعدتاً موظفند در انتخابات که تجلی اراده مردم و مظهر جمهوریت است و در قانون اساسی ما رنگ اسلامی گرفته است، حضور فعال داشته باشند و مشارکت در انتخابات را به مثابه یک وظیفه دینی که در اینجا عین وظیفه ملی است تلقی کنند. بی اعتنایی به انتخابات مجلس شورای اسلامی، بی اعتنایی به وظیفه ملی است، بی اعتنایی به وظیفه دینی است که در قانون اساسی ما یکی شده اند. همچنان که هر تلاشی برای تفکیک جمهوریت و اسلامیت ولو در رقابت طرح «حکومت اسلامی» در منطق قانون اساسی ما مردود است و اعمال هر شیوه یی که موجب دلسردی مردم از مشارکت در انتخابات شود در منطق قانون اساسی پذیرفتنی نیست. اما مجلس در قانون اساسی ما مظهر اراده ملی است که علاوه بر قانونگذاری و تایید هیات دولت حق نظارت بر تمام نهادهای اجرایی کشور را دارد.
به لحاظ این جایگاه والا و موثر است که حضرت امام خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی آن را در راس امور خوانده است. مفهوم این جمله امام یک بیان تعارف آمیز نیست بلکه مبین یک جایگاه واقعی است که همه باید بکوشند تا واقعاً مجلس در راس امور باشد.
هر اقدام، عمل و فکری که مجلس را عملاً از راس امور بودن بیندازد خلاف سخن امام است که سخن او سخن ملت بود. تصمیماتی که از اختیارات مجلس است اگر در جای دیگر گرفته شود، به معنای تضعیف مجلس است و بدون تعارف به معنای از اعتبار انداختن مجلس و بدون تردید مقدمه ظهور استبداد است که قطعاً و مطابق اصول قانون اساسی خلاف جمهوریت و اسلامیت است که در نظام ما هر دو به صورت ترکیب اتحادی تعین یافته اند.
اما مجلس برای اینکه در راس امور باقی بماند و از جایگاه خود به عنوان مظهر اراده ملی از منافع ملی و از جمله از جمهوریت و اداره امور کشور بر اساس اراده و رای مردم دفاع و صیانت کند، نیازمند حضور نمایندگانی است که دارای مجموعه یی از فضایل باشند تا مصداق این سخن حضرت امام خمینی باشد که فرمود «مجلس عصاره فضائل ملت است». خیلی روشن است که هر مجلسی عصاره فضائل ملت نیست، مجلسی چنین مقام والا دارد و مصداق این سخن حکیمانه است که حقیقتاً اکثریت قاطع نمایندگان آن از فضائل اخلاقی بالا در عمل برخوردار باشند؛ اخلاق نیک با همان تعاریفی که در کتب اخلاقی ذکر شده است ملکه آنها باشد، شجاع و خردمند باشند. امانتدار سرمایه عظیم ملت باشند، در شجاعت و مناعت چنان باشند که طبق فرموده حضرت امام خمینی در بیان و اتخاذ تصمیم و وضع قوانین «از هیچ» مقامی نهراسند و ملاحظه نکنند. منافع ملی را با خردورزی و کارشناسی تشخیص دهند و با تدبیر برای تحقق آن اعم از وضع قوانین و نظارت بر دستگاه ها بکوشند و در این مسیر نه چندان آسان بدون هراس و ملاحظات و یا توجه به منافع شخصی اقدام کنند که رضای خدا و خلق در این است و هم بدانند اگر با ملاحظه کاری آنان به هر دلیلی مسیری گشوده شود که منافع ملی به خطر بیفتد یا آرام آرام صدای پای استبداد در مدیریت کشور احساس شود، آنان مسوول اولند.و اما برای حفاظت از نظام جمهوری اسلامی که در آن اداره کشور به آرای عمومی مبتنی است، ملت بیش از همه مسوول است و مسیر تحقق مسوولیت ملی از طریق انتخابات و از جمله انتخابات مجلس شورای اسلامی است که حوزه عمل و اختیارات بسیار وسیع است. آحاد مردم باید با استفاده از شیوه های گوناگون مثل مطبوعات، احزاب و سایر نهادهای مردمی به روشنگری و تشویق یکدیگر بر مشارکت فعال در انتخابات و به خصوص برای انتخاب افراد شایسته نمایندگی تلاش کنند. در جریان انتخابات انواع روش های عوام فریبانه و تحریف حقایق و ترور شخصیت توسط جریان های فرصت طلب و پیچیده که دارای منافع خاصی هستند با توسل به اعتقاد دینی و ملی مردم رخ می دهد و روشنگری توسط اشخاص مطلع و صالح و مسوولیت پذیر بسیار مهم است.از طرف دیگر دستگاه ها و نهادهای اجرایی انتخابات نیز در این زمینه نقش موثر و حتی منحصر به خود دارند و لازم است با در نظر گرفتن وظایف شرعی و قانونی با عنایت به منافع ملی و نه مصالح گروهی و جناح بندی سیاسی خود، فضایی فراهم آورند که مردم با اطمینان خاطر از نتایج مشارکت فعال و آرای خود، در این عرصه اجتماعی و ملی عظیم شرکت کنند و به خصوص که مسوولیت آنان حتی در نحوه مشارکت مردم سنگین است. اینان ممکن است با اتخاذ روش هایی مردم را از مشارکت دلسرد کنند، چنان که ممکن است با اتخاذ روش های دیگری مردم را برای مشارکت بیشتر سر شوق آورند و البته روشن است که مردم باهوش و بیدار هستند و روش های در پیش گرفته را هرچند ظاهر آنها مطلوب باشد اما هدف دیگری در پشت آن باشد تشخیص می دهند. هرچند که ممکن است عکس العمل آنها مقابله آشکار نباشد و با عدم حضور در پای صندوق ها نظرشان را بیان کنند.بیانات اخیر وزیر محترم کشور و قول موکد برای صیانت از آرای مردم نیازمند اقدامات عملی است تا مردم عزیز ما بعد از انتخابات مهر تایید بر آن بزنند. امید است ایشان و همکاران محترم شان و همه کسان و نهادهایی که به نوعی درگیر انتخابات هستند بر این اظهارات پایبند باشند و از این آزمون ملی ان شاءالله سربلند بیرون آیند که خداوند بر اعمال بصیر است.
منبع : مجلس هشتم