پز انتخاباتی جدید کلینتون؛ تهاجم به ایران

اظهارات اخیر هیلاری کلینتون در مورد تهاجم به ایران در صورت حمله این کشور به اسرائیل از تلاش جدید وی برای متمایز ساختن برنامه های سیاست خارجی اش با آنچه باراک اوباما پیشنهاد داده است، حکایت دارد.
هم اکنون رقابت میان دو نامزد اصلی دموکرات برای ورود به دور نهایی انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۰۸ آمریکا در حال نزدیک شدن به مراحل نهایی است. این موضوع باعث شده است که دو نامزد تلاش کنند تا رویکرد متمایزی را در مورد مباحث داغ داخلی و خارجی از خود به نمایش بگذارند.
اظهارات جنجال برانگیز اخیر هیلاری کلینتون در مورد تهاجم به ایران و پیشنهادش پیرامون گسترش چتر دفاع موشکی از جمله این تلاش ها است. این اظهارات باعث شد تا رسانه های آمریکایی اعلام کنند که کلینتون علی رغم آنچه در حزب دموکرات مرسوم است، مواضع جنگ طلبانه ای را در مورد مسائل جهانی اتخاذ کرده و بدین ترتیب اصول این حزب را زیر سوال ببرد.
مهمترین منتقد چنین موضعی باراک اوباما، رقیب کلینتون در انتخابات مقدماتی آمریکا بود. او گفت که هیلاری کلینتون رویکردی مشابه آنچه جورج بوش اتخاذ کرده، در پیش گرفته است. اما این پز انتخاباتی کلینتون باعث نشد که مهدی دانش یزدی، نماینده ایران در سازمان ملل حق اعتراض به وی را محفوظ نداند و اعلام کرد که سخنان نامزد حزب دموکرات "تحریک آمیز، توجیه ناپذیر و غیر مسئولانه بوده است. وی طی نامه ای به بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل این تهدید کلینتون را "نقص صریح منشور سازمان ملل دانست.
مواجه با ایران از جمله معدود موضوعات سیاست خارجی است که اختلاف نظر شدیدی را میان نامزدهای کنونی رقابت های انتخاباتی آمریکا موجب شده است؛ باراک اوباما خواستار گفت و گوی مستقیم با ایران است، سناتور جان مک کین، نامزد جمهوریخواهان تردید خود را در مورد موفقیت چنین گفت و گویی ابراز داشته و کلینتون هم موضعی میان این دو رویکرد را برگزیده است.
با این حال اظهارت اخیر هیلاری کلینتون نشان داد که وی بسیار مشتاق است که از فرصت اندک باقی مانده تا اعلام نامزد پیروز از سوی نمایندگان ارشد حزب دموکرات در همایش این حزب، استفاده کرده و بدین ترتیب تصویری کاملا متفاوت از خود در عرصه سیاست خارجی آینده آمریکا ترسیم کند.
هیلاری کلینتون پیش از این تغییر رفتار صریح، چندی قبل و پیش از برگزاری انتخابات مقدماتی در ایالت پنسیلوانیا طی مصاحبه ای با شبکه ABC ایده خود در مورد استراتژی جدید دفاع از کشورهای عرب هم پیمان آمریکا را تشریح کرد. این موضوعی بود که پیشتر اوباما نیز در اظهاراتش آن را مورد توجه قرار داده بود.
با این حال کلینتون در مصاحبه خود با ABC پا را از یک ایده کلی فراتر گذاشت و گفت که در طرح خود چتر دفاعی آمریکا را از اروپا و ژاپن فراتر برده و آن را تا کشورهایی نظیر عربستان، کویت و سایر کشورهای عرب گسترش خواهد داد.
او بدین ترتیب تلاش کرد تا تاکید کند که در صورت بروز یک حمله از سوی ایران به اسرائیل یا یکی از کشورهای عربی، "حمله تلافی جویانه" ای را در دستور کار دولت آمریکا قرار خواهد داد. در عوض کشورهای عربی – به استثنای اسرائیل – باید این قول را بدهند که تلاش احتمالی برای دستیابی به سلاح های هسته ای را کنار خواهند گذاشت تا بدین ترتیب عدم اشاعه این نوع تسلیحات در منطقه تضمین شود.
جیمی رابین، مشاورسیاست خارجی هیلاری کیلینتون در این باره گفت: "هدف کلینتون از گسترش سپر هسته ای در خاورمیانه این است که به آنها بگوید در برابر هسته ای شدن ایران ما چه اقدامات مسئولانه ای انجام خواهیم داد."
اما سوزانا رایس، مشاورسیاست خارجی اوباما با به چالش کشیدن سیاست پیچیده کلینتون درباره سپر هسته ای در خاورمیانه، گفت: "چالش اصلی بازدارندگی ایران از دستیابی به تسلیحات هسته ای است. سناتور اوباما بارها گفته است در صورتی که رئیس جمهور شود از تمامی توان خود برای جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته ای استفاده خواهد کرد."
وی افزود: " سیاست کلینتون در مورد احتمال دستیابی ایران به تسلیحات هسته ای و سپس تصمیم گیری در برابرعواقب آن سیاستی سازنده نیست. سیاست اصلی اوباما این است که ما به ایران اجازه دستیابی به تسلیحات اتمی را نخواهیم داد."
برخی از تحلیلگران سیاسی آمریکا ضمن شجاعانه خواندن چنین ابتکاری از سوی کلینتون، در مورد عملی شدن آن ابراز تردید کرده و معتقدند که این طرح می تواند موجب بسته شدن دست های رئیس جمهور آینده آمریکا شود. مارتین ایندیک، سفیر اسبق آمریکا در اسرائیل در این مورد گفت که کشورهای عرب احتمالا برای به تصویب رسیدن طرح کلینتون در کنگره آمریکا پیش از هرچیز باید اسرائیل را به رسمیت بشناسند.
بروس ریدل، یکی از مقامات سابق سیا نیز در این مورد به واشنگتن پست گفت که این پیشنهاد بسیار بزرگ و مهمی است و شاید مهمترین پیشنهادی باشد که تاکنون یک نامزد پیشنهاد داده است.
برخی از حامیان انتخاباتی کلینتون هم معتقد هستند که این طرح هنوز خام است و مشخص نیست که رابطه واشنگتن با هم پیمانان عربش در منطقه تا چه حد تقویت خواهد شد. مارتین ایندیک این سوال را مطرح کرده است که در صورت اجرا شدن طرح کلینتون آیا آمریکا به خود اجازه خواهد داد تا برای دفاع از عربستان سعودی با ایران وارد یک جنگ هسته ای شود؟
وجود همین تردیدها بوده که باعث شده است کلینتون موضوع گسترش چتر دفاعی موشکی آمریکا را در محدوده مصاحبه های خود با رسانه های نگه داشته و به طور رسمی در مناظراتش با اوباما مطرح نکند. در واقع تحلیلگران سیاسی در آمریکا علت مطرح نشدن چنین طرحی را در اظهارات رسمی کلینتون در وجود این نقایص دانسته اند.
رهبران عرب منطقه تاکنون نشان داده اند که خواستار یک تلاش جدی از سوی واشنگتن به منظور جلوگیری از دست یابی ایران به تسلیحات هسته ای هستند. اما این خواسته آنها از هراسشان در مورد حمله ایران به یک کشور عربی سرچشمه نمی گیرد، بلکه ریشه در حفظ توازن قدرت در منطقه دارد. در واقع آنان علی رغم اسرائیل بیشتر خواهان این هستند که آمریکا به گونه ای رفتار کند تا نفوذ و اقتدار ایران در منطقه افزایش پیدا نکند. بنابراین پیشنهاد کلینتون کمتر می تواند با استقبال خوب کشورهای عرب منطقه مواجه شود.
به نوشته روزنامه نیویورک تایمز به نقل از جان بی آلتمن، کارشناس خاورمیانه در مرکز مطالعات بین الملل و استراتژیک آمریکا، چنین پیشنهادی نه می تواند ایران را تغییر دهد و نه این که در رفتار کشورهای عربی تحولی را ایجاد کند. به عقیده وی این طرح تنها می تواند به محدودیت در عرصه تصمیم گیری برای سیاست خارجی آمریکا منجر شود.

نویسنده : حسن بنانج

منبع : دیپلماسی ایرانی