رویای دست نیافتنی بوش

هر چند در هفته های اخیر خبرهایی درباره اینکه وضعیت امنیتی عراق بهتر از قبل است منتشر شده، اما حقیقت آن است که وضعیت فعلی عراق به گونه ای است که به ازای هر دو قدم رو به جلو باید یک قدم به عقب بازگشت. گفته می شود که شرایط در عراق در ماههای گذشته بهتر از قبل شده اما همین بهبود اوضاع ، باعث شده تا نمایندگان امریکایی مسئول مذاکره با طرفهای عراقی درباره توافقنامه امنیتی واشنگتن- بغداد دوران سختی را سپری کنند. این توافقنامه امنیتی در صورت نهایی شدن این امکان را برای نظامیان امریکا فراهم می کند که تا سال ۲۰۰۹ میلادی و یا حتی پس از آن در عراق باقی مانده و جایگزین نیروهای سازمان ملل شوند که بر اساس قطعنامه شورای امنیت در عراق مستقر شده اند.
مدت حضور نظامیان سازمان ملل متحد در عراق در پایان سال جاری میلادی به پایان می رسد و دولت امریکا امیدوار است که مذاکرات در این رابطه تا ماه جولای نهایی شود اما آن طور که شرایط نشان می دهد گویا مذاکرات مربوط به این توافقنامه امنیتی تا ماه جولای به سرانجام نمی رسد و دلیل این ناکامی بوش آن است که سیاستمداران عراقی با بسیاری از شرایط مد نظر امریکا در این توافقنامه مخالف هستند.
از مواردی که سیاستمداران عراقی با آن مخالف هستند می توان به موضوعاتی همچون اینکه امریکا تا چه زمانی کنترل حریم هوایی عراق را بر عهده خواهد داشت، تا چه زمانی نظامیان و پیمانکاران امریکایی از تعقیب قضایی در عراق در امان خواهند بود و اینکه امریکا تا چه زمانی به خود این حق را می دهد که بدون کسب مجوز و یا اطلاع دولت عراق اقدام به انجام عملیات های نظامی و بازداشت افراد در این کشور بکند اشاره کرد.
از نقطه نظر امریکا موارد ذکر شده مسائلی هستند که امنیت نظامیان امریکایی را در عراق تا زمانیکه تعداد قابل توجهی از آنها در نقاط پرخطر این کشور حضور دارند تامین می کند و اگر محدودیتهایی در مسیر اقدامات ارتش امریکا در عراق اعمال شود ، فرماندهان امریکایی با مشکلات فراوانی برای تامین امنیت سربازان خود در عراق مواجه خواهند بود.
حال اگر دیدگاه امریکا در این مورد درست باشد این پرسش مطرح می شود که چرا عراقی ها با انجام عملیاتهایی که کشور آنها را امن تر کرده و حتی موجب افزایش قدرت حاکمیت آنها می شود مخالفت می کنند در پاسخ به این پرسش باید چندین عامل را در نظر گرفت: نخستین عامل آنکه، عراق در ماه های آینده دو انتخابات بسیار مهم را پیش رو دارد، اول انتخابات استانی در پائیز سال جاری و بعد انتخابات ملی در سال آینده میلادی. در رقابت برای کسب آرای مردم عراق، مقامات عراقی می خواهند ملی گرا بودن خود را به هم میهنان شان نشان بدهند و در این میان یکی از راه هایی که سیاستمداران عراقی برای کسب آرای مردم انجام می دهند این مسئله است که خود را مخالف برنامه های امریکا نشان دهند.
عامل دوم انتخابات ریاست جمهوری امریکاست که در ماه نوامبر سال جاری میلادی برگزار می شود.
عراقی ها می دانند که می توانند بر روی حمایت های دولت بوش حساب کنند اما آنها به هیچ وجه تمایلی برای عقد قرارداد امنیتی با یک «اردک لنگ» ندارند.
دلیل عمده این بی میلی آن است که به احتمال فراوان باراک اوباما در انتخابات امریکا به پیروزی می رسد و ممکن است وی پیشنهادهای بهتری را برای عقد این قرارداد به عراق ارائه کند.
عامل سوم افزایش اعتماد به نفس عراقی ها در ماه های اخیر است.
همزمان با این مطلب که نیروهای امنیتی عراق عملکرد مناسبی را در بصره، شهرک صدر و موصل از خود به نمایش گذاشتند این ایده نیز در ذهن نوری المالکی نخست وزیر عراق شکل گرفت که دیگر نیاز چندانی به حمایت های امریکا ندارد و ممکن است عراقی ها از این به بعد راه را به تنهایی طی کنند و فرماندهان ارتش امریکا زمانیکه از نقش نیروهای امنیتی عراق در این شهرها تمجید می کردند سهوا باعث قوت گرفتن این ایده نزد مقامات عراقی شدند.
به گفته مقامات و کارشناسان امریکایی، هر چند نیروهای امنیتی عراق در ماه های اخیر قابل اطمینان تر از قبل شده اند اما با این وجود آنها هنوز در مواردی همچون تامین تدارکات، بازرسی ها، مخابرات و حمایت های هوایی به نیروهای امریکایی وابسته هستند و بدون کمک نظامیان امریکایی که در این عملیات ها همراه نیروهای عراقی بوده اند مشخص نیست که این نیروها تا چه حد قابل اطمینان خواهند بود.
این در حالی است که گروه هایی همچون القاعده و سایر گروه های شبه نظامی حاضر در عراق از پیشرفته ترین تاکتیک ها برای مبارزه استفاده می کنند. از آن گذشته نیروهای امریکایی در عراق هنوز به عنوان یک میانجی در میان فرقه های مختلف عراقی که به یکدیگر با دیده تردید نگاه می کنند عمل می کنند.
برخی از کارشناسان نظامی امریکا در این باره می گویند: این نکته صحیح است که در حال حاضر در مقایسه با گذشته به نظامیان امریکایی کمتری در عراق نیاز است و شرایط امنیتی عراق در حال بهبود بوده و قرار است تعداد نیروهای امریکایی در عراق از ۱۷۰ هزار نفر به ۱۴۰ هزار نفر کاهش بیابد اما با این وجود نقش آن دسته از نیروهای امریکایی که وظیفه تدارکات، مشاوره و نظارت را برعهده داشته و همین طور نیروهای هوایی، ماموران اطلاعاتی و سایر کارشناسان امریکایی هنوز همانند گذشته است و چندین سال طول می کشد تا نیروهای عراقی بتوانند تمامی این وظایف را به خوبی انجام بدهند.
به نظر می رسد شکاف موجود میان مقامات عراقی و امریکایی درباره شرایط این توافقنامه غیر قابل ترمیم باشد. این احتمال وجود دارد که وظایف موجود در عراق میان نیروهای عراقی و امریکایی تقسیم شود و هر کدام از آنها امور خاصی را بر عهده بگیرند. به عنوان مثال هر چند در شرایط فعلی کار بازداشت مظنونین به شرکت در عملیات های تروریستی در عراق بر عهده نیروهای امریکایی است اما در نهایت نهادی که باز داشت این افراد را تصویب می کند نهادی شکل گرفته از مقامات عراقی و امریکایی است. به نظر می رسد در آینده نیز کار بازداشت افراد در عراق به وسیله نهاد مشابهی همانند آن چیزی که هم اکنون در این زمینه فعالیت می کند، انجام شود. اما در این میان برای آنکه بتوان به توافقی در این مورد رسید امریکا نیازمند آن است تا به غیر از دیپلماسی از شیوه های دیگر نیز کمک بگیرد و این کار چندان بزرگی ازجانب دولت امریکا محسوب نمی شود.
در پایان اینکه کارشناسان معتقدند امریکا برای رسیدن به این هدف باید نتایج حاصل از این توافقنامه امنیتی را به گونه ای برای عراقی ها ترسیم کند که آنها از این نکته مطمئن شوند که در سال های آینده نیز همانند سال های گذشته همچنان به کمک های امریکا نیاز خواهند داشت ،نکته ای که ممکن است دولت بوش موفق به انجام آن نشود.
در آخر می توان گفت با توجه به شرایط فعلی عراق که مسئولان این کشور خواست مردم کشورشان را در کاهش روابط با امریکا می بینند، امضای توافقنامه امنیتی میان واشنگتن و عراق رویایی است که ممکن است هیچ وقت برای بوش تعبیر نشود.

منبع: لس آنجلس تایمز
ترجمه : حمید بیاتی

منبع : روزنامه جوان