چرا تحریم‌ها علیه ایران اثری ندارد؟

یک هفته نامه آلمانی در شرایطی که اتحادیه اروپا هفته گذشته تحریم های جدیدی را علیه ایران تصویب نمود، تأکید کرد به نظر نمی رسد تحریم ها علیه ایران بتواند کاری از پیش ببرد، هر چند که این امر به عنوان آخرین گزینه در مقابل ایران استفاده می شود و لی نتیجه بخشی آن در ابهام است. سؤال اینجاست که آیا تحریم ها بر ایران اثر خواهد کرد؟
اشپیگل در مقاله ای با عنوان "آیا تحریم ها بر ایران کارگر خواهد بود؟"، ضمن بیان مطلب فوق، درخصوص سفر اخیر سولانا به ایران ادعا کرد وی در این سفر، نامه ۳ صفحه ای به وزیر امور خارجه ایران ارائه داده است که ایران را به عنوان یکی از بزرگترین تمدن های جان شناخته شده است و حتی در پایان نامه امضاء رایس نیز مشاهد ه می شود. متکی می خواست بداند واقعاً این امضا، امضای رایس است یا کپی آن، که در پایان جلسه متکی نامه را مچاله کرده و در مقابل روزنامه نگاران و دوربین ها با غرور اعلام کرد:" این نامه ای ازطرف شیطان بزرگ است و فی نفسه ارزشی ندارد."
از سوی دیگر، تهدیدها در مورد ایران در حال افزایش است. اوایل ژوئن، بیش از ۱۰۰ هواپیمای اسرائیلی در مانوری نظامی بر فراز دریای مدیترانه به پرواز درآمدند و مسافت ۱۴۰۰ کیلومتری را طی کردند که البته این همان مسافتی است که این هواپیماها باید طی کنند تا بتوانند به تأسیسات غنی سازی اورانیوم ایران در نطنز تعرض کنند.
حال سؤال این است که آیا گروه ۶ می توانند بر ایران تأثیری داشته باشد یا نه؟ آیا اقدامات تحریمی که به ایران تحمیل می شود، نتیجه بخش است یا نه؟ تحریم های شدید علیه ایران باعث پرداخت هزینه بسیاری برای ایرانیان شده است و لی ایران همچنان درصدد ادامه راه است و تمایلی به توقف غنی سازی ندارد.
ایالات متحده از سال ۱۹۷۹ تا به حال و شورای امنیت که به عنوان گروه ۶ شناخته می شوند، تا به حال در ۳ مرحله اقدامات تحریمی شدیدی را علیه ایران در نظر گرفته اند. تنها در آخرین تحریم ها که هفته گذشته از سوی اروپاییها اتخاذ شد، مسدود کردن دارایی های ایران و جلوگیری از سفر دولتمردان سیاسی، دانشمندان و مقامات نظامی به این محدودیت ها اضافه شد.
با وجود همه این تحریم ها، این سؤال مطرح می شود که آیا این اقدامات به اندازه کافی بوده است که بتواند ایرانی را که ادعا می کند تنها در صدد دستیابی به اهداف غیر نظامی است، تسلیم کند؟
تحریم های مالی و تجاری به ندرت پاسخ می دهد و موفقیت انگیز است. حداقل در خاورمیانه که اینگونه است. دقیقاً پس از اولین حمله امریکا به عراق در سال ۱۹۹۱، سازمان بین الملل تا ۱۳ سال تحریم هایی را علیه این کشور کلید زد اما نتوانست رژیم صدام را از پای درآورد و با وجود اینکه این تحریم ها صدام را به شدت ضعیف کرده بود ولی اثربخش نبود.
بنا براظهارات مشاور سابق امنیتی امریکا، "برنت اسکو کرفت"، صدام هرگز اقدام اساسی برای تجدید ساختار و ترمیم ارتش خود پس از تهدیدات سال ۱۹۹۱ نکرد، با وجود اینکه سخت تحت فشار بود. بنا به گفته مشاوران ارشد رئیس جمهور سابق امریکا، بیل کلینتون هنوز بر این عقیده پافشاری می کند که تحریم ها باعث شد صدام برای همسایه هایش تهدیدی به نظر نرسد و به نوعی ایران نیز در همان جو قرار دارد.
به نظر می رسد علت بی نتیجه ماندن تحریم ها این بوده است که ما به فکر هیچ جایگزین واقع گرایانه دیگری نبوده ایم. پس می ماند تحریم همه جانبه کسانی که با ایران رابطه اقتصادی دارند و گزینه دوم، جنگ است.
در حال حاضر، اعتراضات زیادی درآلمان در مورد تحریم مالی ایران وجود دارد. این در حالی است که وزیر اقتصاد آلمان در پی مسدود شدن دارایی های بانک ملی ایران از طرف "اگینهارد ویتز" رئیس شرکت تولیدکنندگان لوله های گازی، نامه ای دریافت کرده است که می گوید: "من از این تصمیم شوکه شدم زیرا این امر باعث خواهد شد مبادلات اقتصادی ما با ایران پایان بپذیرد." این شرکت دراین راستا حرکت می کند که بتواند با ایجاد خط لوله گاز ایران با اروپا تا سال ۲۰۱۳ وابستگی خود به گاز روسیه را کاهش دهد اما این تحریم باعث می شود که ما به کشورهای دیگری مانند دوبی و کویت روی بیا وریم، که باید این محصولات را از خاک ایران عبور دهیم.
بانک ملی ایران یک بانک ملی و دولتی محسوب می شود و بزرگترین بانک ایران است که دارای ۴۵ هزار نیرو و ۳ هزار شعبه در سراسر جهان است و سرمایه ای حدود ۵۹ میلیارد دلار دارد.
علی رغم محدودیت هایی که برای این بانک در آلمان به اجرا درآمده است، هنوز این بانک پابرجاست و به کار خود ادامه می دهد. محدود کردن دارایی های این بانک در آلمان، همزمان در روسیه باعث افزایش سقف معاملات این بانک شده است. بعلاوه بانک ملی در امارات متحده عربی دارای ۷ شعبه می باشد که می توان آن را بزرگترین دروازه معاملاتی ایران با جهان خارج دانست.
میزان صادرات ایران با آلمان تا آخر سال ۲۰۰۶به حدود ۲/۵ میلیارد دلار در سال می رسید که سهم زیادی درتجارت ایران با شرکای خود ایفا می کند اما با فشارهایی که از سوی امریکا اعمال شد، میزان صادرات آلمان به ایران در سال ۲۰۰۷ به ۲۳/۳ میلیارد دلار رسید که چیزی حدود نصف این میزان در سال ۲۰۰۶ است.
در حال حاضر بانک های آلمان در مخمصه و فشار زیادی قرار دارند زیرا محدودیت معامله با ایران و تبدیل شدن به قانون باعث فشار زیادی به آنان شده است و آنان را در معرض ضرر بسیاری قرار داده است. "دوشزبانک" و "بیمه الیانزو" توابع بانک درسنر بانک با تحت حمایت قار گرفتن از سوی امریکا تا حدودی خود را باز یافته اند و کامرز بانک نیز که یکی دیگر از بانک های معتبر و بزرگ در آلمان محسو ب می شود نیز سرانجام تسلیم خواسته واشنگتن شد.
● آیا جنگ نتیجه بخش خواهد بود؟
به نظر می رسد ایران در پی یافتن بازارهای جدیدی است و سهم بسزایی را در تجارت جهان امروز ایفا می کند و این تحریم ها چندان نتوانسته است دردی را درمان کند. تحریم ها عاجز از ضربه زدن به ایران است.
در آخرین دیداری که مقامات رسمی ایران در برلین داشتند، چنین ابراز کردند که "بازار ایران را از دست ندهید، اگر شما حاضر به عرضه محصولات خود نشوید ما به دنبال جایگزین های دیگری خواهیم رفت و آن وقت تغییر عقیده ما بسیار دشوار است."
به گفته احمدی نژاد رئیس جمهور ایران، سهم سرمایه گذاری ایران در اروپا بالغ بر ۷۵ میلیارد دلار است و به گفته مقامات ایرانی، چنانچه این مبلغ از اقتصاد اروپا خارج شود، باعث کمبود منابع و تأثیرات بسیار بدی بر روی اقتصاد جهان خواهد شد.
ایران در حال حاضر به دنبال جایگزینی کشورهای دیگر جهان در مبادلات خود از جمله کشورهای آسیایی است. به عنوان مثال، سهم مبادلات ایران با کشور چین رو به افزایش است و از سال ۲۰۰۵ تا به حال از ۱۰ میلیارد دلار به ۵/۱۸ میلیارد دلار رسیده است. همچنین سهم مبادلات ایران با پاکستان و هند نیز رشد چشمگیری داشته است. روابط ایران با کشورهای عربی در حوزه خلیج فارس نیز به شدت افزایش داشته است. به علاوه بسیاری از کشورهای آسیایی و اروپایی به جز ایالات متحده در پی یافتن واسطه هایی در حومه خلیج (فارس) هستند که بتوانند با واسطه و با استفاده از دلال ها با ایران به معامله بپردازند.
● افزایش میزان صادرات به ایران از شرکای جدید در خاور دور (بر حسب میلیارد دلار)
لازم به ذکر است بیشتر فشار تحریم ها بر ایران در حوزه لوازم یدکی صنایع هوایی است، اگرچه این صنایع می توانند با واسطه دلال ها اقدام به خرید این تجهیزات کنند ولی باعث می شود از نظر همکاری های نقل و انتقالات هوایی بین المللی (IATA) دچار مشکل می شود و برای گرفتن گواهینامه ترخیص از شرکت های هوایی دچار مشکل خواهد شد که صنایع هوایی ایران در حال حاضر درصدد قطع برخی از این موارد روتین است.
اما تحریم ها در برخی بخش های انرژی جواب داده است. ایران که از سال ۱۹۷۹ مورد تحریم واقع شده است، در منابع نفتی سومین و در منابع گازی دومین کشور جهان است اما با این حال، روند تولید هر بشکه نفت از ۶ میلیاد به ۹/۳ میلیارد در روز رسیده است که بنا بر تحقیقات انجام شده علت این است که ایران بیشتر آن را مصرف داخلی می کند.
اسرائیل بارها گفته است تحمل نمی کند که ایران دسترسی به بمب اتمی داشته باشد و بارها ایران را تهدید به حمله کرده است.
● اما زمان این جنگ کی خواهد بود؟
بنابر اظهارات "فلینت لورتی" یکی از کارشناسان خاورمیانه که می گوید: "کسانی نمی خواهند در حال حاضر در منطقه جنگی رخ دهد." به نظر می رسد وقت آن رسیده است که رئیس جمهور جدیدی به کاخ سفید وارد شود تا بتواند تغییرات جدیدی اعمال کند. "ریچارد پریلی" یکی از مشاوران ارشد رامسفلد نیز همین دیدگاه را دارد.

منبع : رجا نیوز