آموزش؛ حرف اول حاج احمد شناسایی

عبّاس برقی در این باره خاطره ای شنیدنی دارد:
... یک روز به اتفاق حاج احمد، سوار بر تویوتا داشتیم به سمت منطقه ی بلتا می رفتیم. بعد از عبور از پل کرخه، با رسیدن به آن قسمتی که باند فرود اضطراری قرار دارد، دیدیم که برادر وزوایی، نیروهای گردان حبیب بن مظاهر را سوار بر وانت تویوتاهای گردان به حرکت درآورده و به خلاف جهت حرکت ماشین ما، دارند به دوکوهه مراجعت می کنند. حاج احمد به بنده گفت: برادر عبّاس، ماشین را نگه دار، برو از برادر وزوایی سؤال کن با توجه به این که شما باید ساعت شش بعدازظهر از بلتا به دوکوهه برمی گشتید، چرا الان به این زودی دارید برمی گردید... هنوز ساعت چهار عصر است.
بنده پیاده شدم، رفتم سر وقت برادر وزوایی و سؤال حاجی را به ایشان منتقل کردم. او گفت: ما کارمان تمام شده و نتیجه ای را که می بایست از آموزش های امروز می گرفتیم، گرفته ایم. بچّه ها کاملاً آماده اند. دیگر نیازی نبود بیشتر در منطقه بمانیم. برای همین هم الان داریم به دوکوهه برمی گردیم.
بنده برگشتم و صحبت های برادر وزوایی را به حاج احمد منتقل کردم. حاج احمد که از جواب وزوایی قانع نشده بود، از ماشین پیاده شد و به طرف وزوایی رفت و به او گفت: آقا محسن، حرف همان است که به شما گفته شده بود برادر جان! اگر من به شما گفتم تا ساعت شش بعدازظهر باید در بلتا بمانید، شما می بایست تا همان زمان می ماندید. می بایست با گردان کار می کردید و بچه ها را بیشتر آماده می کردید.
بعد هم بچه های گردان حبیب را سوار بر وانت ها، به سمت بلتا برگرداند؛ آن هم در شرایطی که تا آنجا حدود چهارده - پانزده کیلومتر فاصله بود. بچه های گردان پانزده کیلومتر آمده بودند، پانزده کیلومتر هم برگشتند، شد سی کیلومتر! دیگر هیچ کس برایش حس و حالی نمانده بود. با رسیدن به بلتا، حاج احمد رفت روی یک تپه ای ایستاد. من و برادر وزوایی هم در دو طرف حاجی قرار گرفتیم. بچه های گردان حبیب هم همگی با کلاهخود و اسلحه و تجهیزات کامل، همان پایین تپه به صف ایستاده بودند. حاج احمد رو به آنها گفت: اگر این مطلب واقعیت دارد که شما آماده اید و نیازی نبود این دو ساعت را اضافه در منطقه بمانید، جای خوشوقتی است. خب، من به شما الان دستور یک خیز پنج ثانیه می دهم، شما انجام بدهید، ببینم چقدر کار کرده اید.
وقتی حاجی به گردان دستور خیز را داد، متأسفانه بچه ها نتوانستند آن را خوب اجرا کنند. هرکسی یک طرفی افتاد. تفنگ ها و بعضاً حتی کلاهخود بچه ها از سرشان افتاد. حاجی هم خیلی ناراحت شد و گفت: این آموزشی نبود که من می خواستم. آن آمادگی رزمی که این گردان باید داشته باشد، این نیست که الان دیدم. حالا من دستور یک خیز پنج ثانیه به فرمانده گردان می دهم، ببینم او چطور خیز می رود؟!
حاج احمد به وزوایی فرمان خیز رفتن داد. او که به سختی از این برخورد حاجی آزرده خاطر شده بود، گفت: بنده خیز نمی روم! حاج احمد هم که ابداً توقع تمرد از دستور را نداشت، رو کرد به بنده و گفت: برادر برقی، بروید و سلاح فرمانده این گردان را از او بگیرید!
من هم با آن که می دانستم برادر وزوایی یکی از ارکان قدرت تیپ است و خودم هم قلباً با این نحوه ی برخورد حاج احمد موافق نبودم، چاره ی دیگری جز امتثال امر حاجی نداشتم. این بود که رفتم به سمت وزوایی و گفتم: برادر وزوایی، شنیدید که... لطفاً تفنگ خودتان را تحویل بدهید.
ناگهان برق عجیبی توی چشم های وزوایی درخشید. با صلابت و لحنی که به خوبی نشان دهنده ی غرور جریحه دار شده ی او بود، گفت: تفنگم را تحویل نمی دهم!
حالا این وسط من پاک مانده بودم حیران که چه کار کنم. یک طرف حاج احمد بود و دستور اکیدش، یک طرف هم وزوایی و امتناع صریحش. خوب می دانستم که خمیره ی این دو نفر از یک آب و گل سرشته شده و آن غرور مقدّس در وجود هر دو نفرشان به یک اندازه جریحه دار شده است. حاجی از محسن توقّع تمرّد نداشت، محسن هم از حاجی توقّع چنین برخوردی را.
حسین همدانی؛ از مسؤولین ارشد شناسایی محور عملیاتی ب ل تا، که خود آن روز شاهد این واقعه بود، می گوید:
... درست همان چیزی در برابر چشمان ما رخ داد که همواره نگران وقوع آن بودیم. تندی احمد، امری نبود که از آن بی خبر باشیم. خوب به یاد دارم وقتی اواسط دی ماه ]سال ۱۳۶۰[ احمد به همدان آمد و به شهبازی و بنده گفت که قرار است برود جنوب و یک تیپ برای سپاه تشکیل بدهد، داخل سلف سرویس غذاخوری سپاه همدان، من و شهبازی و احمد رفتیم غذا بخوریم. حین صرف غذا، محمود شهبازی که از ایّام سفر حج، مظّنه ی خلقیات احمد دست اش آمده بود، رو کرد به او و گفت: برادر احمد، همین حالا گفته باشم، فکری برای تندی اخلاق خودت بکن، والّا فردا که رفتی خوزستان، این تیپ تو کارش سر نمی گیرد! در جواب، احمد گفته بود: نگران نباش برادر جان، در ثانی؛ تو هم که با ما می آیی، تندی های مرا در تیپ، تو با نرمی هایت جبران می کنی.
و حالا، شاهد تندی احمد بودیم، آن هم نسبت به قدرترین فرمانده عملیاتی جبهه ی بازی دراز در سال اول جنگ. برخوردی که با توجه به حضور نیروهای گردان تحت امر وزوایی در محلّ، خیلی نامناسب و بی جا تلّقی می شد. نیروهایی که همگی از پاسداران کادر سپاه تهران بودند و خب دیگر... بچه های تهران هم به قد بودن معروف اند. مصیبت بدتر، عدم حضور محمود شهبازی در ب ل تا بود. کاری داشت و رفته بود دوکوهه. این شد که بار خاموش کردن آتش یک فتنه ی قریب الوقوع، افتاد به گردن من. به هزار مصیبت و خواهش و تمنّا، اول از همه احمد را تا پای تویوتا بردم و واداشتم برگردد به دوکوهه.
بعد هم رفتم سر وقت وزوایی. با من بمیرم و تو بمیری او را بردم داخل سنگر و نشاندم. خیلی حال بدی داشت. رنگ به صورتش نمانده بود واز فرط عصبانیت، دست هایش می لرزید. یک لیوان آب به زحمت به خوردش دادم و شروع کردم به توجیه تراشی برای برخورد حاد احمد. ولی بی فایده بود. در سکوت و با نارضایتی به حرف هایم گوش داد و دست آخر در حالی که از غیظ صدایش می لرزید، گفت: نه برادر، این حرف ها هیچ چیزی را جبران نمی کند. من با این بچه ها به قصد جنگ با دشمن به خوزستان آمدم. این برادر ما اگر اخلاق اش تند است، مشکل خود اوست. همین قدر گفته باشم دیگر با این تیپ کاری ندارم. بچه ها را برمی گردانم دوکوهه، یک امشب را آنجا مهمان شما هستیم و صبح زود، می رویم سمت غرب. جبهه که فقط خوزستان نیست!
بعد هم بلند شد و رفت دنبال ضبط و ربط بچه های گردان حبیب. فهمیدم نباید فرصت را از دست بدهم. سریع سوار خودرو شدم و تخت گاز رفتم سمت دوکوهه... از پل دوکوهه رفتم سمت ستاد تیپ. آنجا، محمود شهبازی مرا دید و با لبی خندان به استقبال ام آمد و پرسید: حسین جان، چه خبر؟ نگران و دستپاچه کل ماجرا را برایش تعریف کردم و دست آخر گفتم: محمود تو را به خدا یک کاری بکن، اگر دیر بجنبیم خیلی بد می شود. شهبازی با سگرمه هایی درهم رفته گفت: بیا، نگفتم این خلق تند احمد کار دست ما می دهد؟ پرسیدم: حالا چه کنیم؟ کمی فکر کرد و گفت: ببین حسین، من می روم جلوی در جبهه ی پادگان می مانم تا وزوایی بیاید. وظیفه ی آرام کردن او با من. ما دوتا کلی با هم سابقه ی رفاقت داریم. ل م اخلاق او دست ام هست، می دانم چطور منصرف اش کنم. تو هم برو سر وقت احمد، حرمت تو را خیلی نگه می دارد. هرطور می توانی او را نسبت به غلط بودن برخوردش توجیه کن. بلکه خدا خواست و این کار ختم به خیر بشود. بعد هم سوار موتور تریل خودش شد و همان طور که با پا هندل می زد، گفت: امان از خلق تند این بشر! موتور که روشن شد، تخت گاز رفت سمت پل دوکوهه. من هم سریع رفتم داخل ساختمان ستاد تیپ. احمد را داخل اتاقی کشاندم و شروع کردم به صحبت. اول که خیلی گرد و خاک می کرد. می گفت: من با آدم بی نظم میانه ای ندارم. شما هم خواهش می کنم دخالت نکن!... نیم ساعت که برایش صحبت کردم، همین آدم، پاک از این رو به آن رو شده بود. حرف هایم را که تمام کردم، با یک نگرانی عجیبی از من پرسید: یعنی راستی، راستی آقا محسن از من رنجیده؟ یعنی می خواهد برود غرب؟! گفتم: بله. گفت: آخر مگر من چه کارش کردم؟ گفتم: هیچی، فقط جلوی ۴۰۰ نفر نیروهایش او را ل ه کردی برادر احمد. سرش را پایین انداخت و یک لحظه هیچی نگفت. آمدم بلند شوم که دست ام را گرفت و خیلی مظلوم گفت: برادر همدانی، به خدا دست خودم نیست. دل ام می سوزد برای این بچه ها که امانت اند دست من. محسن نباید برای آموزش اینها کوتاهی می کرد. خودم را زدم به آن راه و گفتم: نه! مثل این که هنوز هم داری حرف خودت را می زنی. این بار مچ دست ام را قرص تر گرفت و گفت: تو را خدا به من بگو باید چه کار کنم؟ هر کاری که بگویی می کنم که آقا محسن بماند. والله من او را قدر برادرم دوست دارم. صدایش می لرزید و چشم هایش به اشک نشسته بود. فهمیدم پنجاه درصد مشکل حل شده، توی دل ام دعا کردم محمود شهبازی هم در آرام کردن وزوایی موفق شده باشد. به احمد گفتم: حالا من می روم پیش محسن، اگر خدا خواست ببینم می شود او را راضی به ماندن کرد یا نه. از ستاد تیپ که بیرون آمدم، شهبازی را دیدم که با موتور دارد نزدیک می شود. از فحوای حرف هایش فهمیدم در تمام آن لحظات، او هم داشته در ساختمان گردان حبیب، وزوایی را مجاب می کرده. دست آخر قرار شد صبح روز بعد، در محل سوله ی نمازخانه موقّتی تیپ، کنار فنس های حاشیه خط آهن، وزوایی و بچه های گردان حبیب تجمع کنند و از این طرف هم، احمد به اتفاق همّت و من، بیاییم آنجا و خلاصه به نحو معقولی قضیه را فیصله بدهیم. محمود شهبازی رفت و مطلب را به احمد گفت.
دیدیم ذوق زده می گوید: همین حالا برویم و قال قضیه را بکنیم. محمود او را قانع کرد که بهتر است حل و فصل این ماجرا، بماند برای صبح فردا... بعد از مراسم صبحگاه، اعلام شد گردان حبیب برود داخل سوله نمازخانه ی تیپ. به همراه احمد و همّت، رفتیم سمت سوله. از آن طرف، وزوایی را دیدیم که بیرون سوله، دارد با شهبازی صحبت می کند. معلوم بود که حاج محمود در کار خودش موفق بوده، وزوایی خیلی آرام و مؤدب به سمت احمد سر تکان داد، سلام کرد و خندید. احمد هم رفت جلو، خیلی قرص و محکم او را بغل گرفت و چاق سلامتی کردند. بعد هم همگی رفتیم داخل سوله ی نمازخانه، تا احمد برای بچه های گردان حبیب صحبت کند. احمد جلوی صف نفرات گردان ایستاد و همگی ما - وزوایی، همّت، شهبازی و بنده - در دو طرف او قرار گرفتیم. لحظه ای سکوت مطلق در فضای سوله حاکم شد. احمد رو کرد به صف بچه های حبیب و گفت: برادرها، همه بنشینید.

منبع : روزنامه کیهان