امپراتوری اقتصادی عرفات

یاسر عرفات در طول دوره فعالیت خود كلیه اموال تشكیلات خودگردان را در اختیار داشته و بخشی از سرمایه گذاری های صورت گرفته وی نیز به نام سازمان آزادیبخش فلسطین است. جاوید الحسین، وزیر دارایی سابق آزادیبخش فلسطین در گفت وگو با خبرگزاری آسوشیتد پرس گفت كه سرمایه ای را كه سال ۱۹۹۶ به هنگام خروج او از دولت، در اختیار یاسر عرفات بوده در حدود ۳ تا ۵ میلیارد دلار تخمین می زند.در حال حاضر هیچ كس برآوردی از سرمایه كنونی در دست ندارد و نمی تواند حدس بزند كه از سال ۱۹۹۶ تاكنون این سرمایه چند برابر شده است. این در حالی است كه گروهی نیز این ثروت را چند میلیون دلار برآورد می كنند. اما از زمانی كه یاسر عرفات از مقر خود به مقصد پاریس برای معالجه خارج شد، این نگرانی در مقامات فلسطینی به وجود آمد كه چه سرمایه هنگفتی قرار است به وارثان یاسر عرفات برسد و چون اطلاع درستی از این اموال در دست نیست هیچ كس نمی تواند رقم آن را تخمین بزند و اعتراض كند. حسن خریشه، یكی از قانونگزاران فلسطینی در مورد این سرمایه می گوید: «سرمایه هنگفتی كه در اختیار یاسر عرفات است متعلق به مردم فلسطین است و به همین دلیل موضوع تحقیق و تفحص دارایی های وی را در پارلمان مطرح خواهم كرد.» گفتنی است پیش از این، هنگامی كه موضوع تحقیق و تفحص در مورد ثروت یاسر عرفات و سرمایه ای كه او در اختیار دارد، از جمله كمك های كشور های عربی به سازمان آزادیبخش فلسطین در خلال دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ و همچنین كمك های كشور های غربی در دهه ۱۹۹۰مطرح شد رئیس تشكیلات خودگردان با ایده این طرح به شدت مخالفت كرد و حاضر به همكاری نشد. الحسین در مورد حساب های بانكی عرفات می گوید: «عرفات ساده زیست اما برای اینكه بر تعداد طرفداران خود و افراد وفادارش بیفزاید نیازمند پول زیادی بود. وی حساب های بانكی متعددی به نام افراد نزدیك خود در بانك های مختلف افتتاح كرده بود و با این كار علاوه بر جلب حمایت و وفاداری افراد، خود را از اتهامات بعدی مصون ساخته بود.»یاسر عرفات هیچ گونه سابقه مالی و اقتصادی از خود بر جای نگذاشته است و چندی پیش در نشستی كه با رهبران جنبش فتح داشت در پاسخ به انتقادات مالی كه از وی صورت می گیرد و همچنین شایعاتی كه در مورد دارایی وی شنیده می شود، با لحنی خشمگینانه گفته بود: «هیچ ثروت و سرمایه ای وجود ندارد.» محمد رشید، مشاور مالی عرفات نیز همواره تاكید می كند كه رئیسش ثروتمند نیست. وی روز یكشنبه در گفت وگو با شبكه خبری العربیه گفت: «عرفات در هیچ كجای دنیا اموال شخصی ندارد. او حتی یك چادر یا خانه هم به نام خودش ندارد چه برسد به حساب بانكی.»با این حال سال گذشته مجله معتبر اقتصادی «فوربس» در رده بندی سالانه خود نام یاسر عرفات را در ردیف ششم فهرست ثروتمند ترین شاه ها، ملكه ها و رهبران جهان قرار داد. این مجله حداقل ثروت یاسر عرفات را ۳۰۰ میلیون دلار برآورد كرده بود.این در حالی است كه شالوم حریری، یكی از بازرسان اقتصادی سابق دولت اسرائیل معتقد است كه یاسر عرفات در حدود ۷۰۰ میلیون دلار ثروت دارد و این مبلغ هنگفت را برای مواقع ضروری همچون تبعید و اقامت در كشوری خارجی اختصاص داده بوده است و به طور قطع حساب های بانكی وی به نام خودش نیست. گفتنی است هر وقت كه موضوع ثروت یاسر عرفات مطرح می شود از راشید مشاور مالی عرفات و سها عرفات همسرش نام برده می شود. به گفته وزیر دارایی اصلاح طلب فلسطین، راشید در ده سال گذشته صدها میلیون دلار از ثروت سازمان آزادیبخش فلسطین را به كشور های خارجی منتقل و سرمایه گذاری كرده است. به گفته یكی از مقامات ارشاد دفتر عرفات، سها عرفات كه ۱۳ سال پیش با یاسر عرفات ازدواج كرد و به همراه دخترشان در پاریس زندگی می كند ماهیانه مبلغ ۱۰۰ هزار دلار از حساب های سازمان آزادیبخش فلسطین برداشت می كند. این در حالی است كه بازرسان و كارشناسان اقتصادی دولت فرانسه سال جاری در مورد واریز ۴/۱۱ میلیون دلار به حساب سها عرفات و اتهام پولشویی وی تحقیقات خود را آغاز كردند. گفتنی است سها عرفات هیچ گونه همكاری ای با كارشناسان فرانسوی نكرد و حتی از گفت وگو با آنها سر باز زد. الحسین در مورد سرمایه سازمان آزادیبخش فلسطین می گوید: «كمك های مالی هنگفت اعراب از سال ۱۹۷۹ شروع شد و این سازمان در طول یك دهه بیش از ۲۰۰ میلیون دلار از دولت های عربی دریافت كرد. ۸۵ میلیون دلار این میزان را دولت سعودی پرداخت كرده بود.»الحسین كه در آن دوره ریاست خزانه داری سازمان آزادیبخش فلسطین را بر عهده داشته، می افزاید: «هر ماه مبلغ ۲۵/۱۰ میلیون دلار برداشت می كردیم و به مبارزان فلسطینی و خانواده شهدا پرداخت می كردیم. عرفات در آن زمان با طرح این موضوع كه حسابرسی به امنیت ملی خدشه وارد می كند از حسابرسی و تهیه اسناد حسابداری جلوگیری می كرد.» در پی موضع گیری عرفات در مقابل حمله صدام حسین به كویت در سال ۱۹۹۰ اكثر كمك های اعراب به سازمان آزادیبخش فلسطین متوقف شد اما به گفته الحسین، یاسر عرفات در آن زمان طی سه نوبت ۱۵۰ میلیون دلار از صدام حسین دریافت كرد. الحسین كه سال ۱۹۹۶ به دلیل اختلاف با یاسر عرفات از سمت خود كناره گیری كرده بود در مورد كمك صدام حسین می گوید: «این مبلغ به شخص عرفات پرداخت شد.» گفتنی است سال ۲۰۰۰ دادگاهی در امارات متحده عربی، كشوری كه الحسین در آن زندگی می كرد، وی را از اتهام وارده در مورد اختلاس ۵/۶ میلیون دلاری از حساب های سازمان آزادیبخش فلسطین تبرئه كرد. گفته می شود كه سرمایه سازمان آزادیبخش فلسطین در مراكز اقتصادی بسیار سودده از یك خط هوایی در مالدیو گرفته تا یك شركت عظیم حمل ونقل در یونان و مزارع موز و یك معدن الماس در آفریقا و املاك و زمین هایی در كشورهای عربی در گردش و سوددهی است. این در حالی است كه به گفته یكی از مقامات اقتصادی بازنشسته سازمان آزادیبخش فلسطین كلیه سرمایه گذاری های یاسر عرفات در سراسر جهان با نام ده ها تن از نزدیكان عرفات صورت گرفته است. یك اقتصاددان فلسطینی كه مدتی است به درخواست مقامات جنبش فتح مشغول تحقیق در مورد سرمایه سازمان آزادیبخش است نیز این موضوع را تائید كرده است.در همین حال یكی از مقامات ارشد تشكیلات خودگردان فلسطین كه اطلاعات دقیقی در مورد عملكرد اقتصادی این تشكیلات و در واقع یاسر عرفات دارد معتقد است كه بخش اعظم ثروت سازمان آزادیبخش فلسطین از بین رفته است، چرا كه مثلاً تعدادی از شركت هایی كه در آنها سرمایه گذاری صورت گرفته بود ورشكسته شده اند. در موارد دیگر نیز مبالغ هنگفتی به شكل پول نقد در اختیار اطرافیان یاسر عرفات قرار گرفته و این در حالی است كه تعدادی از كسانی كه از سرمایه گذاری های این تشكیلات با خبر بودند و سرمایه گذاری ها با نام آنها انجام گرفته بود جان باخته اند و مبالغ سرمایه گذاری شده به افراد خانواده شان ارث رسیده است. به گفته الحسین، زمانی كه وی با عرفات همكاری می كرده ثروت سازمان آزادیبخش فلسطین در چندین حساب بانكی در سراسر جهان نگهداری می شده است. یك اقتصاددان فلسطینی ارزش اموال منقول و غیرمنقول سازمان آزادیبخش فلسطین را بین ۵/۲ تا ۴ میلیارد دلار برآورد كرده است. گفتنی است جامعه جهانی از سال ۱۹۹۴ تاكنون بیش از ۵/۶ میلیارد دلار به دولت فلسطین كمك كرده است. سال گذشته صندوق بین المللی پول در گزارشی اعلام كرد كه ۹۰۰ میلیون از درآمد دولت فلسطین، ظرف شش سال اول فعالیت تشكیلات خودگردان به حساب خزانه داری واریز نشده بوده است. این مبلغ شامل درآمد مالیاتی تجارت انحصاری سیگار، سوخت و سیمان بوده و به جای اینكه به حساب خزانه داری واریز شود به یك حساب بانكی در تل آویو كه در ارتباط با یاسر عرفات بوده واریز شده بود. این در حالی است كه مقامات سازمان های بین المللی فعال در فلسطین از بحث در مورد عملكرد اقتصادی یاسر عرفات خودداری می كنند و حاضر به هیچ گونه اظهارنظری نیستند.
اما به گفته نماینده صندوق بین المللی پول در فلسطین، كریم نشاشیبی، ۹۰۰ میلیون دلار مذكور در زمان فعالیت «فیاض»، یكی از مقامات ارشد تشكیلات خودگردان كه موفق به دریافت جایزه بین المللی برای فعالیتش شد به حساب خزانه داری بازگردانده شده بود.فیاض در سه سال گذشته به شدت قدرت پرداخت یاسر عرفات را محدود كرده و بودجه ریاست جمهوری را در سال جاری از ۱۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۰۲ به ۴۳ میلیون دلار كاهش داد.

منبع: AP