آمریکا قاعده بازی را نمی داند

روابط بین الملل پیش از آنکه بر قوانین و مقررات مبتنی باشد ، بر اصولی استوار است که به آن "‌نزاکت دیپلماتیک " گفته می شود.
براین اساس که منشور ملل متحد نیز شاکله خود را از آن گرفته است ، از جمله همه ی واحدهای سیاسی در سطح جهان ، برابر حقوق هستند ، و اصل تساوی حاکمیت به عنوان یک اصل بنیادی دیده و پذیرفته شده است ، و ترتیباتی توصیه گردیده تا همه ی کشورها بتوانند از یاری ها و پشتیبانی ملل متحد برای برقراری و تامین و تثبیت صلح جهانی استفاده کنند . بر طبق توصیه ها و تاکیدهای منشور ملل متحد ، همه ی کشورهای جهان موظفند تمامی مساعی جمیله خود را برای حفظ و ارتقای سطح صلح جهانی بکار ببندند و متعهدند تا از هرگونه اقدامی - از جمله تهدید به زور یا استفاده از آن – که با این امر مباینت داشته باشد ، خودداری کنند . با این توضیح رفتارهای دوگانه آمریکا در برابر ایران بخصوص در روزهای اخیر را می توان در حداقل آن ! نشانه عدم شناخت قاعده بازی در نزد رهبران کاخ سفید دانست. آمریکا از یک سو نماینده خود را به ژنو برای مذاکره با ایران می فرستد که "‌واشنگتن پست " در شماره روز ۶ خرداد خود از آن این تعبیر را دارد که "سیاست گفت و گو نکردن با ایران شکست خورده است ." و در همان حال ، درست مانند کودکانی که در پی باخت در یک بازی ، سعی در برهم زدن آن قبل از حصول نتیجه نهایی دارند، به چماق تهدید علیه ایران متوسل می شود و برای این کشور مهلت تعیین می کند . چماقی که ۳۰ سال گذشته نشان داده آمریکا حتی توان برداشتن آن را ندارد.
به رغم مذاکرات اخیر در ژنو که طرفین اصلی آنرا مثبت و قدمی به رو به جلو خواندند ، و به ادامه آن ابراز علاقه و رضایت کردند ، سیاست های آمریکا در قبال ایران همچنان پر از دوگانگی هاست و شاهدیم که دولت حاکم بر کاخ سفید در محافل مختلف و با حداکثر توان ، سعی در انسداد منافع ایران دارد و اقداماتی را صورت می دهد که تنها نتیجه آن طویل و قطور شدن دیوار بی اعتمادی بین دو کشور است .ایران با پذیرش نماینده آمریکا در گفت و گوی خود با اروپایی ها در مورد برنامه های هسته ای اش ، این فرصت را به آمریکا داده است تا با دور شدن از رفتارها و ادبیات متکبرانه و زور مدارانه ، و بازی براساس قواعد آن ، قدم بعدی را برای خارج کردن روابط دو کشور از حالت انجماد ، بر دارد. رویه ای که آمریکا همچنان به آن در برابر ایران ادامه می دهد ، نشانه عدم مدیریت سیاست خارجی آمریکا براساس منافع ملی این کشور است که در آن بخش نیز جناح های قدرت تحت تاثیر لابی هایی چون صهیونیسم با هم درگیر هستند. آمریکا در ماههای آخر زمامداری بیل کلینتون با اعتراف صریح خانم «مادلین آلبرایت» وزیر امور خارجه وقت آمریکا به برخی ! رفتارهای خصمانه آمریکا در قبال ایران و دخالت های گسترده در امور داخلی ایران و علیه منافع آن به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ،فرصت خوبی برای خارج کردن روابط خود با ایران از حالت انجماد یافت که پدید آمدن سطحی از همکاری در حل و فصل مسائل منطقه یی از جمله در افغانستان و عراق میان ایران و آمریکا که برای واشنگتن بسیار حیاتی بود ، از جمله دستاوردهای آن بود که چون در برابر فشار لابی ها بخصوص صهیونیست ها خوب مدیریت و محافظت نشد ، این " فرصت " از دست کاخ سفید رفت.
درعرصه روابط ایران و آمریکا که بازیگران بسیاری در حد قد و قواره خویش به قصد تامین منافع ملی خود بازی می کنند وفعال هستند ، یک سمت عمده یعنی ایران ، هرگز گفت و گو با آمریکا برای حل و فصل اختلافات موجود را بطور کلی رد نکرده است ، اما آنچه تاکنون مانع از آن شده تا از جانب تهران گفت و گو مفید به فایده دانسته شود ، "ادبیات آمریکایی ها و ادامه سیاستهای اسکتباری این کشور بوده است " که رهبران ایران تاکید کرده و می کنند که " ادبیاتی زور گو است وهیچ کشور مستقلی ادبیات قدرت های زور گو را نمی پذیرد." درسمت دیگر این رابطه یعنی آمریکا ، آنگونه که سناتور " تام لانتوس " رییس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا می گوید و توصیه نامه سه استراتژیست برجسته آمریکایی کیسینجر- برژینسکی و اسکوکرافت که در ۲۷تیرماه ۱۳۸۶منتشر شد هم به آن اشاره می کند ، دولتی قرار دارد که "لازم است در سیاست خود تجدید نظر کند و راه تعامل و گفت و گو به جای توسل به زور را در قبال کشورها پیش بگیرد ."و در یابد " در جهانی که اساسا در حال دگرگونی است ، گرایش به سمت گفت و گو یک اصل اجتناب ناپذیر است " و تنها از این طریق است که " می توان قواعد و فرصت های جدیددر بازی بین المللی را بهتر درک کرد." رهبران آمریکا باید قادر به درک این مهم باشند که " قدرت رو به رشد نظام های ملی گرا (و دین گرا ) ، چنان در حال تغییر و تحول است که طی صدها سال گذشته تصور چنین تحولاتی هم به ذهن خطور نمی کرد و آمریکایی ها باید درک کنند در آغاز راهی طولانی برای سازگاری و تعامل با جامعه بین الملل هستند. رفتارهای آمریکا در عرصه بین الملل بخصوص در دوره بوش به گونه یی بوده است که نشان داده این کشور نه بخشی از حل و فصل جهانی ، که اگر نه همه ، ولی بخش عمده مشکلات آن بوده است ." تاکیدها از توصیه سه استراتژیست آمریکایی به دولت این کشور- روزنامه های تهران ۲۷ تیر ۱۳۸۶ - اعترافی شکننده که کارتر رییس جمهوری اسبق آمریکا هم ، دو سال پیش در کتاب خود " فلسطین: صلح، نه تبعیض نژادی و نقش انتقاد برانگیز اسرائیل در خاورمیانه " به قلم آورد.

رئوف پیشدار

منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی ـ ایرنا