راهبردهای توسعه انسانی

پیش از این برنامه‌های مهدی کروبی در حوزه‌های مختلف اقتصادی در این ستون منعکس شد. برنامه‌های کروبی حول سهامدار کردن مردم در بخش نفت و اصلاحات اقتصادی در راهبردهای مختلف و بیش از ۳۰ محور کلان از سوی ۵۰ اقتصاددان تهیه شده است. در ادامه برنامه‌های توسعه انسانی کروبی با تکیه بر گسترش زیرساخت‌های فناوری منتشر می‌شود.
● توسعه علم
توسعه متوازن و پایدار هر جامعه مستلزم تربیت نیروی فرهیخته به عنوان سرمایه انسانی است. انسان ارزشمندترین و بزرگترین ثروت جامعه است و برای تربیت وی آموزش امری حیاتی است. امروزه تربیت نیروی انسانی ماهر، متخصص و کارآمد از عوامل کلیدی و انکارناپذیر در توسعه کشورها محسوب می‌شود و هرگونه سرمایه‌گذاری کلان در بخش‌های مختلف اقتصادی نیاز به برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری در بخش نیروی انسانی دارد. تولید علم و خلق بینش علمی و نهادینه‌کردن تفکر در همه سطوح زندگی و به‌کارگیری علم فراگرفته شده در حیات شخصی و اجتماعی با گسترش آموزش‌های علمی و حرفه‌ای هدفمند و ایجاد درک درست نسبت به اهمیت آن در میان مردم و مسوولان میسر می‌باشد. از دیگر سو فناوری از دیرباز به عنوان یکی از لوازم اساسی تولید و توسعه مطرح و همواره با رشد دانش بشر در حال تکامل بوده است. پیشرفت و به‌کارگیری گسترده فناوری میزان کارایی سایر عناصر درگیر در فرآیند تولید و توسعه را افزایش می‌دهد تا آنجا که امروزه فناوری به عنوان یک عامل استراتژیک برای توسعه همه‌جانبه شناخته می‌شود. در دوران ۳۰ ساله حیات جمهوری‌اسلامی ایران تلاش‌های مستمر و موثری برای بهبود و ارتقا سطح فناوری ملی انجام شده است و دستاوردهای قابل تحسین در این زمینه‌ها حاصل شده است اما سرعت تحولات در علوم و فناوری در پیدایش حوزه‌های جدید علمی و فناوری از قبیل فناوری اطلاعات، فناوری زیستی، فناوری نانو، ذرات بنیادی و... نشان می‌دهد که تلاش‌ها در این حیطه باید به مراتب بیش از گذشته و با سرعت و عمق بیشتر تداوم یابد. در دهه‌های پایانی قرن بیستم و نیز سال‌های آغازین قرن بیست‌ویکم، تحولاتی شگرف در دانش بشر و چگونگی بهره‌گیری از آن رخ داده و حوزه‌های وسیعی از زندگی انسان دستخوش تغییر شده است. فناوری اطلاعات و ارتباطات که جهان را به دهکده کوچکی تبدیل کرده، فناوری زیستی که نوید عمر طولانی همراه با سلامت را می‌دهد، ریز فناوری که با ارائه ابزارهایی با ابعاد بسیار کوچک، قدرت تکنولوژیک بشر را چندین برابر ساخته، بخش‌هایی از این تحولات عظیم‌اند. بدین ترتیب سهم دانش، ابداع و خلاقیت در تولید کالا در مقایسه با مواد اولیه، ماشین‌آلات، نیروی کار و انرژی، بسیار افزایش یافته و با رشد چشمگیر بهره‌وری، دارندگان فناوری‌های نوین از مزیت بزرگی برخوردار شده‌اند. دستیابی به فناوری‌های جدید امکان جهش‌های بزرگ را برای کشورها فراهم می‌آورد و بی‌توجهی به آن و عدم سرمایه‌گذاری کافی، شکاف میان کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را بیشتر و عمیق‌تر خواهد کرد. براین اساس و با توجه به سرمایه‌انسانی ارزشمندی که در کشور وجود دارد، اجرایی‌کردن راهبردهای زیر، ضروری به نظر می‌رسد.
۱) تسهیل دسترسی به دریای بیکران اطلاعات علمی از طرق مختلف ازجمله کمک به بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های علمی و تکنولوژیک، ارزان کردن دسترسی سریع به اطلاعات و اینترنت پرسرعت به ویژه برای استادان، پژوهشگران، دانشجویان و دانش‌آموزان دبیرستان‌ها و هنرستان‌ها و ایجاد تسهیلات برای دانشجویان جهت خرید سخت‌افزار و نرم‌افزارهای پیشرفته.
۲) فراهم کردن زمینه اشتغال نخبگان کشور در فناوری‌های نو از طریق توسعه و ایجاد مراکز، پارک‌ها و شهرک‌های فناوری.
۳) ایجاد فضای مطلوب علمی برای تعامل بین‌المللی و ترغیب متخصصان تراز اول جهانی به ارتباط با ایران و همکاری با متخصصان ایرانی.
۴)به‌کارگیری فناوری‌های نو ازجمله فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور افزایش سهم دانش در ارزش افزوده خدمات و کالاهای تولیدی در کشور.
۵) تعیین مراکز و پارک‌های علمی – تحقیقاتی و تعیین تخصص‌ها و شعاع عمل هر یک با توجه به ظرفیت‌های علمی و زیربنایی آنها و برقراری پیوند میان این مراکز با موسسات بین‌المللی.
۶) به کارگیری قابلیت‌های موجود فناوری‌های هسته‌ای، نانوتکنولوژی، بیوتکنولوژی، فناوری اطلاعات و ارتباطات در جهت توسعه زیرساخت‌ها و بهبود کیفیت تولیدات اقتصادی و صنعتی کشور به ویژه در بخش نفت و گاز.
۷) استفاده از امکانات فراهم آمده در فضاهای مجازی و اینترنت و حضور فعال در سپهر اطلاعاتی جهانی برای معرفی و اشاعه علم و فرهنگ و هنر ایرانی و نیز گسترش زبان فارسی با استقبال از تکثرگرایی فرهنگی در جهان.
۸)استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای دسترسی شفاف، سریع و سهل شهروندان به خدمات دولتی و حرکت به سوی استقرار دولت الکترونیک.
۹) توسعه نظام نوآوری و کارآفرینی و حمایت از حقوق مالکیت معنوی و افزایش سهم بخش خصوصی در فعالیت‌های تحقیق و توسعه.
۱۰) افزایش سهم ارزش افزوده فعالیت‌های پژوهشی و فناوری در تولید ناخالص داخلی
۱۱) دسته‌بندی ماموریت‌ها و رفع تداخل‌ها و تقسیم کار ملی دستگاه‌های فعال حوزه فناوری و پژوهش و ارزیابی فعالیت‌های دستگاه‌ها براساس شاخص‌های شناخته شده جهانی.
۱۲) نوسازی ساختارها و شیوه‌های مدیریت در حوزه پژوهش و فناوری (شبکه‌ها و نهادهای دیده‌بان علمی).
۱۳) مقررات‌زدایی در جهت تسهیل فعالیت‌های تحقیقاتی و فناوری و توسعه مراکز آموزشی و پژوهشی بخش خصوصی.
۱۴) استفاده از فناوری‌های جدید برای بهبود کیفیت و محتوای آموزش‌ها و روش‌های آموزشی.

منبع : روزنامه اعتماد ملی