مطالعه چرخندهای مدیترانه در دورهء یک ساله و تاثیر آن بر آب و هوای خاورمیانه

در این مطالعه به بررسی جرخندزایی مدیترانه در دوره یک ساله و اثر آن در آب و هوای خاورمیانه پرداخته شده است . به این منظور از میانگین های ماهانه ارتفاع ژئوپتانسیلی و تاوایی نسبی در سطوح ۵۰۰،۸۵۰، ۱۰۰۰ فکتوپاسکال، همچنین میانگین ماهانه ضخامت بین دو سطح ۱۰۰۰و ۸۵۰ هکتوپاسکال برای مطالة کژفشاری سطحی استفاده شده است . به علاوه پس از بررسی تمام سامانه های کم فشار در فاصله زمانی اول ژوئیه ۲۰۰۱ تا اول ژوئیه ۲۰۰۲ – تعداد ۲۷ سامانه کم فشار متوسط و قو ی شناسایی شده و شدت، مسیر حرکت، محل شکل گیریوبرای هر چرخند مطالعه شده است. نتایج نشان می دهد که شدت و تعداد رویداد چرخند برای کل ناحیه مدیترانه ازاوایل ژوئن ۲۰۰۱ تا اواخر سپتامبر ۲۰۰۱، نسبت به ماه های دیگر دوره مورد مطالعه، کاهش قابل ملاحظه ای دارد که بیشتر به دلیل جابه جایی مرکز پرارتفاع جنب حارهای به عرض های شمالی تر است.
همچنین مرکز کم فشار خلیج فارس در تابستان که در سمت جنوب غرب مونسون آسیایی شکل می گیرد، از تقویت سامانه های کم فشار دینامیکی در شرق مدیترانه و حرکت شرقی آنها جلوگیری می کند. از اوایل ماه اکتبر تا اواخر ژانویه ، در نتیجه تضعیف ائر سامانهء پر ارتفاع جب حاره ای در شمال مدیترانه، فعالیت چرخندزایی در دریای اژه و خلیج جنوا تشدید می شود. از آن جا که این سامانه ها پس از تقویت روی دریای مدیترانه – حرکت شمال شرقی دارند – در آب و هوای جنوب خاورمیانه تاثیر چندانی ندارد . از ماه فوریه تا امه – احتمال وقوع چرخند در شمال افریقا افزایش می یابد که بیشتر به دلیل گردایان دمایی شدند بین سواحل شمال آفریقا و دریای مدیترانه است . هنگامی که این روی کشور عربستان و دریای سرخ قرار می گیرند بر آب و هوای خاورمیانه تاثیر می گذارد .

نویسنده :
فرهنگ احمدی کبری ـ محمدعلی نصراصفهانی

منبع : مجله فيزيك زمين و فضا