سه شنبه, ۱۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 7 May, 2024
مجله ویستا


برج کاشانه بسطام ، بسطام ، شاهرود


در جنوب شهر بسطام شاهرود و همچنین در جنوب شرقی مسجد جامع، برجی بلند و زیبا وجود دارد كه به نام كاشانه معروف است.
ارتفاع این برج از داخل 24 متر و از بیرون به ارتفاع تقریبی 20 متر و شكل خارجی آن كثیرالاضلاع منتظم سی ضلعی است. در بالای برج، دو حاشیه از آجرهای بزرگ وجود دارد كه روی آن مطالبی نوشته شده است. در ضلع جنوب غربی این برج روی یك آجر كلمه بسم‌اللّه الرحمن الرحیم با خط ثلث بسیار زیبایی خوانده می‌شود.
از تاریخ بنای این برج اطلاعی صحیحی در دست نیست. به عقیده اهالی بسطام، این برج قبل از اسلام آتشكده زردشتیان بود. برخی از خاورشناسان از جمله گدار بر این عقیده‌اند كه این بنا از آثار غازان‌خان مغول است و اسم اصلی آن غازانه بوده و به مرور زمان و بدون توجه به اصل آن كاشانه نامیده شده است.
گویا در دوره‌های بعد از اسلام، از این برج برای دیده‌بانی بسطام استفاده می‌شد. با توجه به اسلوب ساختمان و عوامل دیگر این بنا به رصدخانه بسیار شبیه است. این ساختمان كه نمای خارجی آن دارای جلوه و شكوه خاصی است از بناهای درخور اهمیت خطه قومس و نمای خارجی آن نیز دارای جلوه و شكوه خاصی است.