افزایش سرسام آور هزینه های تسلیحاتی در جهان

«جنگ» و «صلح» از واژگان كهنی است كه همیشه تاریخ همراه جوامع بشری بوده است. تاریخ بشر از آغاز تا كنون، بیشتر با خامه جنگ نگارش یافته است.به ندرت جامعه ای را می توان یافت كه جنگ را نیازموده و تلخ و شیرین شكست و پیروزی را نچشیده باشد.
بنابراین جنگ جزء ذاتی تاریخ بشر است و در تمامی طول تاریخ وجود داشته است اما در دوره معاصر به علت رشد و پیشرفت تكنولوژی و تولید سلاح های پیشرفته این موضوع ابعاد گسترده تری یافته است. جنگ هزینه های زیادی دارد كشورها چه در زمان جنگ و چه در زمان صلح- كه در واقع دوره آمادگی دفاعی و یا تهاجمی كشورهاست- مبالغ زیادی را به مسائل نظامی اختصاص می دهند.
بنابراین سالانه میلیاردها دلار صرف هزینه های نظامی می شود. این موضوع به ویژه در كشورهای توسعه نیافته فاجعه بزرگی است زیرا درآمد اندك این كشورها به جای اینكه صرف توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شود به ناچار در بخش نظامی هزینه می شود.به عنوان مثال براساس آمار سال ۲۰۰۴هزینه های نظامی در برخی از كشورها نسبت به درآمد ملی آنها حتی از آمریكا هم بیشتر بود.
درحالی كه آمریكا تنها كمتر از ۴درصد خدمات اقتصادی خود را به بودجه نظامی اختصاص داده بود، سهم هزینه های جنگی و دفاعی در «اریتره» به بیش از ۱۹درصد و سهم «بوروندی» به حدود ۶درصد رسید.البته در این مورد باید بین هزینه های مربوط به دفاع ملی و هزینه های مربوط به تجارت بین المللی اسلحه تفاوت قائل شد.زمانی كه صحبت از سلاح می شود ذهن انسان فوری به تسلیحات كشتار جمعی و انواع بمب سوق پیدا می كند.
لیكن در جهان ۷۰۰میلیون سلاح سبك (تفنگ - كلت- مسلسل- نارنجك افكن ) وجود دارد كه خونین ترین جنگ ها از كنگو (با ۳میلیون كشته ) تا روندا (با یك میلیون كشته ) به كمك همین سلاح های سبك صورت گرفته است .
نگاهی به آمارها در زمینه هزینه های نظامی نشان می دهد قدرت های بزرگ و بسیاری ازكشورهای جهان سوم به ویژه كشورهایی كه در مناطق بحرانی قرار دارند یا در نزدیكی خود دشمنان سنتی دارند، رقم بالایی از تولید ناخالص داخلی خود را به هزینه های نظامی اختصاص می دهند.«بنیاد تحقیقات صلح بین المللی استكهلم» در گزارشی اعلام كرد كه هزینه های نظامی و تسلیحاتی جهان در سال ۲۰۰۴میلادی از یك میلیارد دلار فراتر رفته كه از این مبلغ ۴۷درصد را آمریكا پرداخته است .
بنیاد تحقیقات صلح در ادامه گزارش خود افزود: جنگ عراق و اوضاع خاورمیانه، مهم ترین نقش را در افزایش بودجه رقابتهای تسلیحاتی جهان ایفا كرده است.این گزارش حاكی است: حجم هزینه های تسلیحاتی سال ۲۰۰۴میلادی ۶‎/۲درصد تولید جهان را تشكیل می داد كه این امر بدین معناست كه هرانسان ساكن كره زمین به طور متوسط ۳۲یورو در هزینه های نظامی جهان سهم داشته است .
اهمیت این مساله زمانی نمایان می شود كه بدانیم درحال حاضر صدها میلیون نفر از جمعیت جهان- روزانه درآمدی كمتر از ۱دلار دارند.بررسی ها نشان می دهد كه از سال ۲۰۰۲میلادی هزینه های تسلیحاتی جهان سالانه حدود ۶درصد افزایش یافته و علت اصلی آن سرمایه گذاری زیاد آمریكا برای مبارزه علیه تروریسم بخصوص اعزام نظامیان این كشور به عراق و افغانستان است.آمار نشان می دهد كه در سال ۲۰۰۴میلادی هزینه پنتاگون به بهانه مبارزه با تروریسم به تنهایی از هزینه نظامی تمام كشورهای جهان سوم بالاتر رفته است.
در همین سال، مجموع درآمد بزرگترین كمپانی های تسلیحاتی با تولید ناخالص ملی ۶۱كشور فقیر جهان برابری می كرد.همچنین خاورمیانه در میان تمام مناطق جهان بیشترین پول را صرف خرید تسلیحات كرد.به عنوان نمونه سوریه، یمن، اردن واسرائیل بین ۷تا ۱۰درصد درآمد ناشی از مجموعه تولید خود را برای هزینه های تسلیحاتی و نظامی پرداختند.
در سال ۲۰۰۵ میلادی، معادل دو و نیم درصد از تولید ناخالص داخلی جهان به هزینه نظامی اختصاص یافته است.نشریه «چیویلتاكاتولیكا» در این باره نوشت: «كشورهایی كه دارای درآمد بالایی هستند هر ساله به طور متوسط ده برابر هزینه های توسعه و همكاری را صرف هزینه های نظامی می كند.»
هزینه های نظامی دنیا در سال ۲۰۰۶به ۱‎/۲تریلیون دلار افزایش یافت. به گزارش موسسه بین المللی تحقیقات صلح در استكهلم، افزایش هزینه های نظامی آمریكا در عراق و افغانستان از جمله دلایل رشد این رقم در جهان است.
نكته حائز اهمیت اینكه پس از عملیات تروریستی ۱۱سپتامبر ۲۰۰۱هزینه های نظامی آمریكا به شدت افزایش یافت.طرح سپر دفاع موشكی آمریكا و مخالفت شدید روسیه با آن نیز از جمله مسائلی است كه به رقابت تسلیحاتی بین آمریكا و روسیه دامن می زند.و به گفته برخی تحلیلگران زمینه را برای آغاز دور تازه ای از «جنگ سرد» و به تبع آن مسابقه تسلیحاتی بین دو طرف آماده می سازد.

منبع : روزنامه ابرار