همه چیز درباره کانورتیبل

یک، دو، سه، با فشار یک دگمه از یک اتومبیل کوپه کانورتیبل واقعی بسازید. می پرسید چگونه؟ خیلی ساده است. با خریدن مرسدس SLK، BMW سری ۳ و یا یک ولوو . تاریخ اتومبیل های کروکی تقریبا به قدمت اختراع اتومبیل می باشد. چرا که در سال های اولیه تولید اتومبیل، اتومبیلها همه کروکی بودند. درواقع اصلا اتاقی نداشتند که سقف داشته باشد ولی بعدها با پیشرفت این صنعت رفته رفته اطاقهای محصور برایشان طراحی شد که بعدا خیلی ها خواستار مدل هایی شدند که در عین محصور بودن بتوان از فضای آزاد هم استفاده کرد.
داستان جمع شدن سقف های هاروتاپ به سال ۱۹۳۴ بر می گردد. یک دندانپزشک با ذوق پاریسی به نام جورج پاولین که به طور نیمه وقت به طراحی مشغول بود، برای اولین بار طرح جمع شونده سقف را روی یک پژو کوچک طراحی و اجرا کرد. تا آن زمان پژواتومبیل های کوچک کروکی زیادی تولید می کرد که همگی دارای سقف پارچه ای جمع شونده بودند ولی ایمنی خوبی در هنگام چپ شدن نداشتند، اما این طرح در عین راحتی و زیبایی، ایمنی خوبی را برای اتومبیل به همراه می آورد. در همان سال آقای Marcel Poutout که حامی و مربی پاولین بود. این مدل سقف باز شونده را با مقداری اصلاحات روی شاسی های دیگر پژو اجرا کرد که بسیار مورد توجه و تحسین مردم قرار گرفت تا آنجائیکه کمپانی پژو ثبت اختراع فوق را از آقای پاولین خرید و بلافاصله این طرح را روی مدل معروف خود به نام ۴۰Z BL اجرا و به تعداد ۴۷۰ دستگاه تولید کرد. ازنقاط قوت این سقف ها جمع شدن راحت آن به صورت دستی و فقط به وسیله یک نفر بود و طرز کار آن به این صورت بود که ابتدا سقف بلند می شد، بعد طاقچه عقب تا می شد، ستون ها به سمت پایین حرکت می کردند و بالاخره کل سقف و ستونها درون صندوق عقب جای می گرفت. متاسفانه با شروع جنگ جهانی دوم و مرگ آقای پاولین این نوع سقف ها به فراموشی سپرده شد وکسی به فکر بهینه سازی و ارتقاء آن نیفتاد. اولین کوششها برای تولید دوباره اتومبیلها با این نوع سقف در سال ۱۹۵۱ با فورد Slcyliner شروع شد. Slcyliner بر روی شاسی فورد Fair Line ساخته می شد. که فاصله چرخ های آن برابر ۱۱۸ mm بود و چون این اتومبیل از ابتدا برای این نوع سقف طراحی نشده بود و برای قرار دادن سقف بزرگ ان احتیاج به فضای زیادی در صندوق عقب داشت که باعث شده بود Sky Liner صندوق عقبی برابر یک وانت داشته باشد!!! از Sky Liner در سال اول تولید ۰۰۰/۲۰ دستگاه فروخته شد ولی بعدا به علت عدم استقبال مردم و کاهش فروش، تولید آن متوقف شد. در واقع شاید مهندسی اعجاب آوری آن برای ان سال ها زود بود. چون برای جمع شدن این سقف تعداد ۳ الکترو موتور حرکتی، ۴ الکترو موتور قفل شونده، ۱۰ عدد رله تقویت کننده، ۱۰ عدد سوئیچ، ۸ عدد خازن اتصال کوتاه ومقدار زیادی سیم لازم بود که البته هزینه و استهلاک بالایی داشت.
بعد از Sky Liner فورد دیگر به سراغ این نوع سقف نرفت و دوباره این طرح به فراموشی سپرده شد، تا سال ۱۹۹۴ از این مدل سقف ها خبری نبود و هر کسی که به دنبال اتومبیل کروک بود می بایست به سقفهای جمع شونده پارچه ای که البته پیشرفت زیادی هم کرده بودند بسنده کرد. البته مدلهای زیبایی چون مرسدس بنز سری SL همه بودند که دارای دو سقف ( ۱ ـ آهنی ۲ ـ پارچه ای) به صورت تاما بودند بدین صورت که یک سقف آهنی کامل به وسیله گیره ها و اهرمهایی در جای خود نصف می شد که می توانستید در اوقات مخصوصا زمستانی استفاده کنید که دارای ایمنی بسیار زیادی بود و با کمک یک نفر دیگر می توانستید سقف را کامل برداشته و در جای مناسبی قرار دهید که در این صورت یک اتومبیل کروکی داشتید که ضمنا دارای یک سقف پارچه ای هم بود که موقع لزوم می توانستید از آن استفاده کنید، البته پیدا کردن جا برای قرار دادن سقف فلزی خود داستان دیگری بود که کمی از جذابیت آن می کاست و یا مدلهای معروف به تارگا روی اتومبیل هایی مثل ۹/۱×FIAT و یا فراری ۳۰۸ و پورشه ۹۱۱ طراحی شده بود که در واقع ستون های عقب و جلو در جای خود قرار داشت و فقط قسمت میانی که معمولا از فایبر گلاس ساخته می شد قابل برداشتن بود که اتفاقا برای قرار دادن آن در اتومبیل نیاز به جای زیادی نبود خیلی راحت قابل برداشتن بود. در این سال ها اتومبیل های آمریکایی هم در دو مدل T-Top و کروکی کامل پارچه ای تولید می شوند که می توان به اتومبیلهایی مانند پونتیاک Transam و کوروت و ... اشاره کرد که اولی به صورت T-Top و دومی، هم به صورت کروک کامل و هم بصورت T-Top تولید می شدند.
مدل T-Top از دو قسمت معمولا شیشه ای در طرفین سقف تشکیل شده بود که از سقف جدا می شدند و در هنگام برداشتن آنها، قسمت وسط سقف در جای خود می ماند که وقتی از بالا به اتومبیل نگاه می کردید به صورت حرف T به نظر می رسید و البته تعداد زیادی از اتومبیلهای کروکی با کروک پارچه ای برقی مانند کادیلاک الدرادو و یا انواع دوج و شورلت در آن زمان تولید می شدند. همه اینها مدل های جذابی بودند ولی داشتن یک سقف صلب آهنی مزیت دیگری بود.
شاید اولین کوشش برای تولید سقف های جمع شونده برقی را بتوان به کارخانه هوندا مدل سیویک آن، در سال ۱۹۹۴ نسبت داد که با مکانیزمی جالب، درب صندوق عقب از جا در آمده و به صورت عمودی به سمت بالا حرکت می کرد و در ارتفاعی بالاتر از سقف می ایستاد و بعد سقف را به درون خود کشیده و در جای خود قرار می گرفت که کل این پروسه در کمتر از ۱ دقیقه انجام می شد و این کوپه را به یک نوع سقف جمع شونده را برای مدل GT ۳۰۰۰ طراحی کرد که مشابهت زیادی به طرح فوردی Sky Liner داشت که به تعداد ۲۰۰۰ دستگاه بین سالهای ۶۴ تا ۹۶ در آمریکا به نام میتسوبیشی GT ۳۰۰۰ اسپایدر فروخته شد. ولی با قیمت ۶۵۰۰۰ دلاری در دسترسی عامه مردم نبود. بالاخره در سال ۹۷ با معرفی مدل مرسدس بنز ۲۳۰SLK راه برای تولید اتومبیلها با این نوع سقف هموار شد.
مدل SLK را می توان یک نمونه زیبا و با کارایی بالا به حساب آورد که به سرعت مورد تقلید خیلی از کمپانی های سازنده اتومبیل قرار گرفت که در آن سالها واقعا بی رقیب بود چون رقبای آن مثل پورشه باکسترو BMW Z۳ فاقد مکانیزم سقف آن بودند و فقط به صورت کروک پارچه ای تولید می شد. هم اکنون می توانید اتومبیل های زیادی از این دست را پیدا کنیم.
لکسوس SC۴۳۰، BMW سری ۳ ، ولوو C۷۰ و پژو ۲۰۶ cc، که هر کدام از آنها با بهینه سازی ارتقا سقفهای کروکی و هارد تاپ اتومبیل های امن و راحت برای استفاده ساخته اند که همه اینها موجب ساخته شدن سقف های زیبا و ایمن که فضای کمی در صندوق عقب را اشغال می کند که با فشار یک دگمه و بدون دخالت انسان می تواند هوای خوب را برای سرنشینان به ارمغان بیاورد.
بوی چمن تازه زده شده و یا نم نم باران روی صورتتان و خوب اگر می خواهید از یک بعدازظهر آفتابی لذت ببرید انتخاب های زیادی دارید ولی در کنار آن باید دود خفقان آور یک کامیون و مقدار زیادی بی نظمی در موهایتان را تحمل کنید.

سعید طالبی

منبع : carx1