جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

دست‌های پنهان


دست‌های پنهان
در حالی که مردم سراسر جهان در هنگامه خشم و تحیر به حملات نسل‌کشانه اسرائیل به ساکنان غزه بی‌دفاع واکنش نشان می‌دهند، بررسی مولفه‌هایی که به صهیونیست‌ها فرصت داده دست به چنین اقدامی بزنند، حائز اهمیت است.
اول آن که اسرائیل از حمایت بی‌قید و شرط آمریکا برخوردار است و واشنگتن با اعطای کمک‌های نظامی، اقتصادی و دیپلماتیک شرایط لازم برای فعالیت رژیم صهیونیستی به عنوان ژاندارم منطقه و حرکت این رژیم در جهت اجرای طرح‌های ژئوپولتیک‌اش را فراهم آورده است.
مولفه دوم قدرت‌های اروپایی بودند که با توجه به جنایات جنگی اسرائیل و گنجاندن آن در قالب دفاع مشروع پوشش رسانه‌ای لازم را فراهم آورده و برای تدوین آتش‌بسی که از نظر واشنگتن و تل‌آویو قابل قبول باشد و به نوعی راه را برای ایفای نقش رژیم حسنی مبارک، رئیس‌جمهور مصر و حاکمیت خودگردان فلسطینی به رهبری محمود عباس در تحولات بعدی فراهم آورد در تلاش هستند.
این مولفه خود متضمن مولفه دیگری است که تاکنون در مناقشه اسرائیل و فلسطینیان خیلی مورد توجه قرار نگرفته و آن، نقش دولت‌های وابسته عرب در این بحران است. حاکمان عرب نه تنها درصدد کمک به فلسطینی‌ها برنیامده‌اند که آشکارا و نهان از اقدامات اسرائیل حمایت کرده و اعتراضات گسترده مردم‌شان علیه جنایات اسرائیل در غزه را سرکوب می‌کنند.
مصر که از جمله پرجمعیت‌ترین و بانفوذترین کشورهای عرب است اولین کشور عرب بود که در سال ۱۹۷۹ میلادی دست از حمایت از فلسطینی‌ها کشید و با اسرائیلی‌ها پیمان صلح منعقد کرد و رژیم اشغالگر قدس را به رسمیت شناخت. امروز هم زمامداران قاهره در سکوت شاهد سرکوبگری اسرائیل در غزه هستند و هیچ اقدامی برای توقف کشتار فلسطینی‌ها انجام نمی‌دهند.
پس از عقب‌نشینی ارتش اسرائیل از غزه در سال ۲۰۰۵ مبارک با همکاری در تشدید نظارت‌های مرزی در رفح و ایجاد محدودیت برای جابجایی افراد و کالا از طریق این مرز نقشی عمده در تبدیل این باریکه به زندانی برای مردم غزه و اعمال حصر اقتصادی مورد نظر رژیم صهیونیستی ایفا کرده است.
اگرچه مبارک و دولتش میانجی انعقاد توافق‌نامه آتش‌بس ژوئن گذشته بین حماس و اسرائیل بودند اما قاهره در ادامه در راستای سیاست‌های اسرائیل از بازگشایی گذرگاه مرزی رفح که مهم‌ترین علت قبول آتش‌بس از سوی حماس بود، خودداری کرد. با کاهش محدودیت‌ها در مقاطع زمانی مختلف همیشه از ورود کالا به اندازه‌ای که تمامی نیاز ساکنان غزه را برآورده سازد، جلوگیری می‌شد در حالی که عملا هیچ صادراتی از غزه به دنیای خارج وجود نداشت اسرائیل بود که روز ۴ نوامبر با نفوذ به قلمرو غزه و کشتار ۴ عضو گردان‌های عزالدین‌قسام - شاخه نظامی حماس - آتش‌بس را شکست. هدف از اجرای این عملیات تحریک حماس برای انجام اقدامات تلافی‌جویانه و دستاویز قرار دادن آن برای آغاز عملیات گسترده و خونبار ارتش علیه باریکه غزه بود. در مقابل مصری‌ها پس از این حمله بر همکاری خود با اسرائیلی‌ها برای تشدید حصر اقتصادی غزه افزودند تا آنجا که ارتباط غزه با دنیای خارج به طور کلی قطع شد و این باریکه در آستانه ورود به بحران انسانی تمام عیاری قرار گرفت.
اسرائیل بود که روز ۴ نوامبر با نفوذ به قلمرو غزه و کشتار ۴ عضو گردان‌های عزالدین‌قسام آتش‌بس را شکستمصر ادعا دارد در غیاب موافقت تشکیلات خودگردان فلسطینی و اتحادیه‌اروپایی منطبق با توافق‌نامه سه‌جانبه ۲۰۰۵ بین اسرائیل، اتحادیه‌اروپایی و حاکمیت خودگردان پیرامون نحوه کنترل گذرگاه‌های مرزی قادر به بازگشایی گذرگاه‌ها نیست اما با توجه به این که مصر حتی جزو امضاکنندگان این توافق‌نامه که پس از یک سال اعتبار آن منقضی شد هم نبود این ادعاها صرفا بهانه‌ای برای بسته نگاهداشتن رفح و اعمال فشار بر حماس بود که روابط نزدیکی با جنبش اخوان‌المسلمین مصر به عنوان مهمترین جریان مخالف دولت مبارک دارد.
همکاری مصر با اسرائیل فراتر از مساله گذرگاه‌ها است. قاهره هیچ اقدامی در جهت مقابله با تبلیغات منفی و دروغین صهیونیست‌ها که سعی دارند این گونه جلوه دهند که حماس آتش‌بس را نقض کرده است، انجام نداد و حتی حاضر به محکوم کردن ترورهای هدفمند رهبران حماس نشد. همه نشانه‌ها از هماهنگی قاهره و تل‌آویو پیش از آغاز عملیات گسترده نظامی علیه غزه فعالیت دارد.
زیپی لیونی، وزیر امور خارجه اسرائیل ۴۸ ساعت پیش از آغاز این عملیات به قاهره سفر کرد و مبارک و احمد ابوالغیظ، وزیر امور خارجه مصر را در جریان نیات تل‌آویو قرار داد و موافقت تلویحی آنان را جلب کرد. حمید حسن، از نمایندگاناخوان المسلمین در پارلمان مصر می‌گوید: اسرائیل بدون چراغ سبز قاهره هیچگاه به این شکل علیه غزه وارد عمل نمی‌شد. او با اشاره به ناخرسندی دولت مبارک از روابط حماس و اخوان‌المسلمین می‌افزاید: دولت مصر امید دارد این حملات کار حماس را در غزه یکسره کند.
فوزی برهوم، سخنگوی حماس می‌گوید این جنبش بلافاصله پس از گفتگوهای بین جناح‌های فلسطینی در قاهره از دولت مبارک تضمین‌هایی دروغین و بی‌پشتوانه دال بر قریب‌الوقوع نبودن حمله اسرائیل به غزه دریافت کرده بود. نیروهای امنیتی مصر درست قبل از آغاز عملیات هوایی گسترده اسرائیل به غزه در فاز اول جنگ از رفح عقبنشینی کردند که موید این واقعیت است که مصری‌ها پیشتر از شروع عملیات اطلاع یافته بودند.
دولت مصر طی دو روز اول عملیات علاوه بر انسداد کامل گذرگاه رفح بر گشت‌های مرزبانی با هدف جلوگیری از انتقال کالا به غزه افزود و تنها طی روزهای سوم و چهارم شروع جنگ بود که اجازه عبور محدود کاروان‌های امدادرسانی به غزه را صادر کرد.
وضعیت سایر کشورهای عرب هم چندان بهتر از مصر نبود. اردن از دیرباز به عنوان یکی از متحدان آمریکا در منطقه عمل کرده تا آنجا که ملک حسین، پادشاه سابق این کشور برای سال‌ها در فهرست افرادی بود که از سیا حقوق دریافت می‌کردند. او دشمن فلسطینی‌ها بود چون آنان را دشمن حاکمیت خود می‌پنداشت و براساس اسناد موجود بیش از هزار ساعت ملاقات محرمانه با نمایندگان سیا داشت.
عربستان‌سعودی محکومیت حملات به غزه را به صدور بیانیه‌های توخالی محدود کرده و در مقابل حماس را به عنوان مقصر اصلی جنگ مورد عتاب قرار داده است. ۲۲ عضو اتحادیه‌عرب به لحاظ سیاسی به حدی ورشکسته هستند که طی دو هفته اول مخاصمه حتی نتوانستند نشستی اضطراری را برای بررسی وضعیت غزه ترتیب دهند تا همه عوامل دست به دست هم دهد و غزه زیر فشار صهیونیست‌ها خون گریه کنند.
منبع: سوسیالیستا ال‌موندو
منبع : روزنامه جام‌جم