دو رئیس جمهور و یک بحران

سفر اخیر بوش به فرانسه از نقاط مختلفی جالب توجه است.طی یکسال اخیر،کاخ الیزه به اصلی ترین مولد بحران در پاریس و اتحادیه اروپا تبدیل شده است.از سوی دیگر،مخالفت اتحادیه اروپا با طرح اتحادیه مدیترانه ای سارکوزی سبب کاهش اعتبار رئیس جمهور فرانسه شده است.فرانسه نه تنها طی یکسال اخیر به عنوان کشوری قهار در معادلات سیاسی و استراتژیک اروپا وارد عمل نشده است،بلکه همواره به عنوان کشوری بازدارنده و ایستا از سوی تحلیلگران مسائل اروپا مورد شناسایی قرار گرفته است.محبوبیت سارکوزی طی ماههای اخیر به شدت کاهش یافته است و بحرانهای سیاسی و اجتماعی فرانسه به این روند دامن زده است.جالب توجه اینکه “فرانسو فیون”نخست وزیر فرانسه نیز مانند سارکوزی از سوی مردم این کشور طرد شده است.البته فیون نسبت به سارکوزی محبوبیت بیشتری دارد!
در آستانه سفر بوش به فرانسه شاهد بودیم که هزاران نفر از مردم فرانسه با برپایی تظاهرات و سر دادن شعارهایی بر ضد بوش و ضد سارکوزی، ورود رئیس جمهور آمریکا به کشورشان را محکوم کردند.
در این تظاهرات که به دعوت احزاب چپ فرانسه انجام شد، برخی از مسئولان احزاب چپ و مخالفان نیکولا سارکوزی به سبب همسویی وی با آمریکا حضور داشتند. تظاهرکنندگان، مداخله‌ نظامی و خونریزی نظامیان آمریکایی در نقاط مختلف جهان از جمله عراق و افغانستان وهمچنین حمایتهای آمریکا از رژیم صهیونیستی را که منجر به کشتار مردم بی گناه فلسطین شده است، محکوم کردند. لازم به ذکر است، بوش پیش از سفر به پاریس، در اسلوونی، آلمان و ایتالیا نیز با تظاهرات گسترده مردمی در مخالفت با سیاستهای جنگ طلبانه اش روبرو شده بود.
از سوی دیگر،ماهنامه لوموند دیپلماتیک در شماره جدید خود به نقد سیاست یک سال اخیر دولت سارکوزی در نزدیک شدن به آمریکا و آسیبهای آن برای فرانسوی ها پرداخته است. این نشریه در مقاله‌ای به قلم ژان فرانسوا بایار پژوهشگر مرکز ملی پژوهش علمی فرانسه (سی .ان . ار.اس .) نوشت که نیکولا سارکوزی رئیس جمهوری فرانسه در مقابل ایران خود را آمریکایی تر از آمریکایی‌ها نشان می‌دهد.
این مقاله با اشاره به چرخش کامل سارکوزی در سیاست خارجی دولتهای قبلی فرانسه در مورد خاورمیانه و روابط با آمریکا، به سیاست ژاک شیراک در برابر آمریکا پرداخته و افزوده است که شیراک نه در تراژدی عراق و نه در بن بست افغانستان به دام نیفتاد، وی در مورد افغانستان در فردای روز ۱۱ سپتامبر با اظهار همبستگی با ایالات متحده تنها به حداقل ممکن یعنی فرستادن چند هواپیما به آسیای میانه و نیروهای ویژه در محل، اکتفا کرد.
مقاله نویس لوموند دیپلماتیک احتمال درگیر شدن فرانسه در ورطه‌ای را که آمریکا برای آن ساخته است، مطرح نموده و می‌نویسد:
“ممکن است در صورتی که جرج بوش همان گونه که وارد تاریخ شد با جنگی بزرگ از آن خارج شود، آمریکایی‌ها در واقع فرانسه را در ورطه هولناکی وارد کنند. اعزام نیرو توسط سارکوزی به افغانستان برای کمک به ناتو در وضعیتی است که این سازمان نظامی دچار دردسر شده است. “
در فراسوی ملاقات بوش و سارکوزی چهره دو شکست خورده نظام بین الملل خودنمایی می کند.سارکوزی به عنوان فردی پرادعا و ناتوان در مقابل بدترین رئیس جمهور آمریکا قرار گرفته است.بوش آخرین لحظات حیات سیاسی خود را در کاخ سفید سپری می کند و هچ گونه اقبالی جهت بازگشت به واشنگتن ندارد.بنابراین تعامل دوچهره شکست خورده جهان امروز در کاخ الیزه به نوبه خود دیدنی است!
اخیرا شاهد بودیم که کمترین تایید عملکرد یک رئیس‌جمهور در تاریخ ۷۰ ساله‌ نظرسنجی موسسه‌ گالوپ به جرج بوش رسید. بر اساس نظرسنجی مشترک انجام شده توسط روزنامه‌ یو‌اس‌ای تودی و موسسه‌ گالوپ مشخص شد که فقط ۲۸ درصد از مردم آمریکا از عملکرد جرج بوش، رئیس‌جمهور آمریکا رضایت دارند. این درحالی است که ۶۹ درصد از مردم این کشور از عملکرد رئیس‌جمهورشان ناراضی هستند. این آمار منتشر شده پایین‌ترین درصد رضایت از عملکرد جرج بوش تاکنون بوده است و از زمان ریاست جمهوری فرانکلین روزولت، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا یک رکورد محسوب می‌شود. پیشتر کمترین آمار از تایید عملکرد رئیس‌جمهور آمریکا به هری ترومن، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا در ژانویه ۱۹۵۲ برمی‌گردد. بسیاری از کارشناسان مسائل سیاسی و اقتصادی آمریکا معتقدند که این رکورد به جای مانده در مورد تایید عملکرد جرج بوش با توجه به اوضاع وخیم اقتصادی ‌آمریکا بدتر نیز خواهد شد.
سارکوزی در جریان سفر اخیر بوش به فرانسه سعی کرد اوضاع سیاسی کاخ الیزه و کاخ سفید را عادی جلوه دهد.در این راستا نیکولا سارکوزی روابط آمریکا و فرانسه را بسیار خاص توصیف کرد.
رئیس جمهور فرانسه که در کنفرانس خبری مشترک با همتایآمریکایی خود در پاریس سخن می گفت تصریح کرد سابقه مناسبات آمریکا و فرانسه بسیار طولانی است. طبیعی است که در طول این مدت برخی مواقع دوره های همراه با مشکلی وجود داشته باشد. هرچه دو طرف اعتماد بیشتری داشته باشند آزادی بیشتری برایآنها فراهم خواهد شد.
سارکوزی افزود: مناسبات ما با آمریکا بسیار خاص است اما در عین حال آنها از ما انتظار ندارند که ما به خاطر توجه به منافع راهبردی خود در گذشته عذرخواهی کنیم. وقتی این مسئله روشن باشد که روابط ما محکم است درک این مسئله امکان پذیر خواهد بود.وقتی دوستان روابط محکمی داشته باشند این مسائل قابل درک است. همچنین سارکوزی طی دیدار خود با بوش پسر سعی کرد نگرانی های درون قاره ای خود را نیز به بوش پسر انتقال دهد.مهم ترین این نگرانیها در خصوص تصویب معاهده لیسبون بود. رئیس جمهور فرانسه در این خصوص تاکید کرد که باید روند تصویب معاهده اروپایی را به گونه ای ادامه داد تا ماجرای رای منفی ایرلندی ها به یک بحران تبدیل نشود. سارکوزی در کنفرانس خبری مشترک با جرج بوش رئیس جمهور آمریکا گفت پاسخ منفی ایرلندیها بر مشکلات می افزاید. سارکوزی در حالی از نقاط اشتراک میان ایالات متحده آمریکا و فرانسه سخن به میان می آورد که مخالفت ملتهای این دو کشور با ساختار سیاسی موجود در کشورهایشان هرلحظه بیشتر می شود.این روند افزایشی همچنان ادامه دارد.
کاخ الیزه و کاخ سفید هم اکنون به دوکانون بحران زده در نظام بین الملل تبدیل شده اند و متعاقبا بوش و سارکوزی نمادهای این بحران فراگیر هستند.از این رو تعامل دو سیاستمدار ناموفق در فرانسه هیچ گونه ثمره ای برای این دو نداشته و تنها جنبه ای دیپلماتیک و تبلیغاتی دارد.مسلما پس از خروج بوش پسر از کاخ سفید سارکوزی خود را از هرلحظه دیگر تنهاتر خواهد یافت.هرچند مک کین و اوباما سعی دارند از سارکوزی به عنوان سیاستمداری موفق نام برند،اما حمایت آنها از کاخ الیزه به اندازه حمایتهای بی اندازه بوش پسر و دیک چنی نخواهد بود.

سعید سبحانی

منبع : روزنامه رسالت