ابهام قدرت در روسیه

جهـان هــمــچـنــان در شگفت ‌است که دیمیتری مدودف یا ولا‌دیمیر پوتین کدام یک ریاست روسیه را بـرعـهـده دارنـد. زمـانی که رهـبران هشت کشور صـنـعـتــی جـهــان بـا رئـیـس جـمـهور جدید روسیه در ژاپـن دیـدار کـردنـد، شـاید همگی این سوال را در ذهن داشتند که آیا ما با رئیس جـمـهــور روسـیـه صـحـبـت مـــی‌کـنــیـم؟ آیـــا دیـمـیـتــری مــدودف کــه جــرج بـوش رئیس جمهور آمریکا وی را فردی زیرک خوانده است رئیس جمهور واقعی روسیه است یا اینکه او هنوز عروسک و بازیچه دست پوتین است؟ مدودف در اجلا‌س گروه هشت کشور صنعتی جهان موسوم به جی هشت رفتاری میانه‌رو و همسو با خط مشی تعریف شده پوتین داشت. وی در گفتگو با گوردون براون نخست وزیر انگلیس به نظر نمی‌رسید که موضع موافقی با پوتین در قبال انگلیس بر سر موضوعاتی نظیر بسته شدن دفاتر کنسولگری انگلیس در روسیه و قتل الکساندر لیتویننکو در لندن داشته باشد. اگر بگوییم که مدودف در دیدار با براون به عنوان یک تصمیم گیرنده مستقل عمل کرد، این موضوع صحت دارد. با توجه به اینکه قدرت در روسیه همچنان در دست پوتین است، این مسئله چندان شگفت‌انگیز نیست. پوتین به عنوان نخست وزیر روسیه اهرم اصلی قدرت، موسسات دولتی و تلویزیون این کشور را در کنترل دارد. او از مدودف مشهورتر است. مقامات کرملین، پوتین را رئیس می‌نامند و به مدودف با نام کوچک <دیما> یا <داما> اشاره دارند. اما مدودف را باید چیزی فراتر از سایه پوتین دانست. بالا‌خره او گزینه پوتین به عنوان جانشین بالقوه وی بوده است. شناسایی این جانشین به اقدامات شخصی پوتین بستگی دارد. اکثر ناظران بر این عقیده‌اند که ساختار دوگانه قدرت در روسیه بخشی از یک انتقال قدرت است. اکنون سوال اصلی این است که آیا این انتقال قدرت، بازگشت پوتین به کرملین است و یا بازنشستگی وی از قدرت؟ پوتین همچنان فرصت بازگشت بـه قـدرت در سـمـت رئیس جمهوری را دارد. اما شـاید او این پست را قبول نکند . در عین حال این مسئله هم امکان پذیر است کـه او بـه تدریج قــدرت را کــنـار بـــگـذارد و مــــدودف را مـسـئول قدرت بداند. اگر او می خواست در کــرمـلـیــن بــاقــی بـمـانـد، مـی تــوانـســت هـمـچـنــان رئـیـس جمهور بماند.
هیچ چیز نـمــی‌تــوانـســت مـانـع وی در راستای تـغییر قانون اساسی روسـیــه بــرای فــراهــم کــردن دوره سوم ریاست جمهوری خـود شود. پوتین همچنین هیچ تمایل آشکاری را نسبت به سمت جدید خود نشان نداده است . او هفته ای یک مرتبه به دفتر خود می رود و اغلب وی در تلویزیون بسیار کسل و ناراحت به نظر می رسد . آنهایی که در گذشته با پوتین کار کرده اند، می گویند پوتین اکنون یک زندگی مجلل را به مسائل دیگر ترجیح می دهد، بنابراین چرا او هنوز قدرت را ترک نکرده است ؟ از یک سو می توان گفت که خطرات امنیتی برای او و اطرافیان نزدیک وی بسیار زیاد است. او در دفتر خود از امنیت بیشتری برخوردار می باشد . سمت نخست وزیری نوعی امنیت را برای پوتین و دوستان وی به همراه دارد، فشارهای داخلی نیز وجود دارد . تورم به بیش از ۱۵ درصد رسیده است و بهای مواد غذایی به سرعت در حال افزایش است .
ثبات اقتصادی که پوتین به آن مغرور بود اکنون بسیار شکننده به نظر می رسد . یکی از دلا‌یل تورم رو به رشد روسیه این است که دولت پول را به سمت موسسات دولتی سوق داده است . اما مشکل بزرگتر این است که اقتصاد روسیه که با فساد در زیر ساخت ها و نیروی کار ناکافی دست و پنجه نرم می کند ، نمی تواند افزایش مصرف و درخواست برای سرمایه گذاری را برآورده سازد . افزایش قیمت ها اکنون به بزرگترین نگرانی روس ها تبدیل شده است؛ اگر چه آنها هنوز دست به برگزاری تظاهرات نزده‌اند. مردم روسیه به خاطر نگرانی از آشوب اقتصادی ترجیح می‌دهند به جای پس انداز، پول خود را خرج کنند. ثبـــــات اقتصادی نسبت داده شده به پوتین شکننده است. یک بررسی از قشر متوسط روس‌ها نشان می‌دهد که نیمی از رای دهندگان روس وضعیت فعلی را با ثبات نمی‌دانند و اکثر آنها براین باورند که ثبات اقتصادی با دوام نخواهد بود. مردم روسیه به رغم افزایش درآمد، احساس می‌کنند که سطح زندگی آنها پیشرفت نداشته است و اکثریت قابل توجهی از آنها در برابر فساد آژانس‌های دولتی احساس آسیب‌پذیـــــــری می‌کنند. پوتین و مدودف به خوبی می‌دانند که سیستم فعلی از سرمایه اوگیلا‌رش‌های تازه به دوران رسیده حمایت نمی‌کنــد و در عیـن حال هیچ فضای مطمئنی برای رشد به وجود نخواهد آورد. این مطلب شایـــــد توضیحی بـر صحبت‌های مدودف مبنی برلــــــزوم مدرنیزه کردن سیستم اقتصادی روسیه و حمایت از حاکمیت قانون باشد.
این اظهارات به معنای آن نیست که مدودف از پوتین فاصله می‌گیرد بلکه نشانه این است که آنها با هم موافق هستند. مدودف اکنون وظیفه سنگینی را برعهده دارد. او در تلا‌ش برای همسو کردن و برآورده ساختن انتظارات و در عین حال از دست ندادن کنترل امور است. اما پوتین با حضور در قدرت به عنوان نخست وزیر روسیه دست‌کم از فرصتی برای اصلا‌ح میراث حکومت خود برخوردار است. کناره‌گیری پوتین از قدرت می تواند بهترین گزینه برای او باشد.

منبع : روزنامه آفتاب یزد