آینده سکانداری زرداری در پاکستان

رهبر حزب مردم بالاخره پس از کشمکش ها با مشرف و احزاب رقیب سیاسی در پاکستان توانست سکان هدایت این کشور را بر عهده گیرد اتفاقی که به عقیده صاحبنظران سیاسی چالش های عمده ای را پیش روی وی باقی می گذارد.
آصف علی زرداری ، رهبر حزب مردم پاکستان ۱۹ روز پس از استعفای ژنرال سابق پاکستان از سمت ریاست جمهوری به عنوان رییس جمهور جدید این کشور انتخاب شد.
انتخابات ریاست جمهوری در پاکستان از ساعت ۱۰ صبح روز شنبه ۱۶ شهریور در حالی در مجامع ایالتی و ملی پاکستان به همراه سنا آغاز شد که قبل از آن قاضی محمد فاروق ، رییس کمیسیون انتخابات پاکستان قانونگذاران پاکستانی را درباره روند انتخاب رییس جمهور توجیه کرد.
رای گیری ابتدا در مجلس سنای پاکستان حوالی ظهر پایان یافت و ادامه آن در مجمع ملی و مجامع ایالتی پیگیری شد تا اینکه مسئولان برگزاری انتخابات حدود ساعت ۱۴ به وقت تهران اعلام کردند که رای گیری خاتمه یافته و شمارش آرا آغاز شده است. حدود ۲۰ دقیقه پس از آن منابع آگاه در پاکستان اعلام کردند که زرداری توانسته است برنده کرسی ریاست جمهوری در این کشور شود.
این در شرایطی بود که قبل از برگزاری انتخابات کمتر کسی تردید در پیروزی زرداری در انتخابات ریاست جمهوری داشت.
پیروزی رهبر حزب مردم پاکستان در دوئل انتخاباتی با حزب شریف در حالی است که ناظران سیاسی معتقدند که رییس جمهور جدید در اسلام آباد علاوه بر جدال های حزبی، با چالش های جدی اقتصادی و امنیتی رویارو خواهد شد.
زرداری که از او به عنوان یک چهره غربگرا در پاکستان یاد می شود همچنین مجبور است بین تقاضای آمریکا برای مبارزه با تروریسم، ارتش قوی پاکستان و احساسات ضدآمریکایی در حال افزایش در این کشور تعادل ایجاد کند.
عده ای از کارشناسان سیاسی معتقدند که پرویز مشرف ، رییس جمهور سابق پاکستان سعی کرد تا این اقدام را به بهترین نحو انجام دهد اما موفق نشد. اکنون مردم پاکستان امیدوارند که زرداری دست کم بتواند در این زمینه کمی موفق تر از مشرف عمل کند، ولی آنها با نیم نگاهی به سابقه زرداری امید به یک بازسازی جدید در اسلام آباد را از دست رفته می بینند. زرداری در گذشته چندین بار به فساد مالی و حتی قتل میر مرتضی بوتو ، برادر زنش متهم شده است. برخی نیز معتقدند که بازگشت وی به عرصه حکومتی در پاکستان باعث خواهد شد که رجال سیاسی غیر قابل اعتماد سابق نیز دوباره پایشان به صحنه سیاسی پاکستان گشوده شود. آنها بر این نظرند که زرداری با عدم توانایی خود در رهبری پاکستان سقوط حزب مردم در صحنه سیاسی را کلید خواهد زد.
یکی از عواملی که گفته می شود احتمال شکست زرداری را در اداره اسلام آباد با شکست مواجهه کند، شاخ به شاخ شدن وی با نواز شریف ، رهبر حزب مسلم لیگ شاخه نواز است.
این در حالی است که نزدیکان و طرفداران زرداری معتقدند که وی یک برنامه جامع که از همسرش بی نظیر بوتو به جا مانده در اختیار دارد که می تواند تا حدود زیادی وی را در اداره پاکستان یاری کند.
این برنامه از معامله با ارتش، قویترین نهاد در پاکستان شروع می شود.
گفته می شود که در این زمینه دولت زرداری با لحاظ کردن منافع خود، توجه ویژه ای را به نگرانی های ارتش در مسائل داخلی وخارجی خواهد داشت. وی همچنین به ارتش اطمینان خواهد داد که سهم آن از بودجه کل کشور محفوظ خواهد ماند.
در همین حال، عده ای نیز می گویند که دولت جدید در پاکستان با دریافت کمک ها و تجهیزات از آمریکا ارتش کشورش را مجهز خواهد کرد تا در مقابله با هند، همسایه رقیب خود دچار مشکل نشود. در ازای این اقدام حزب مردم به جنگ تمام عیار با شبه نظامیان در مناطق قبائلی در پاکستان خواهد رفت. اما برای تحقق این امر، دولت زرداری از ارتش کشورش و ایالات متحده خواهد خواست تا قدرت بیشتری در اختیارش قرار گیرد و این همان انتخاب رییس جمهور و نخست وزیر، همزمان از میان حزب مردم است.
اما در پاکستانی که دولت غیرنظامی به حاشیه رانده شده و احساسات ضدآمریکایی دائما در حال افزایش است، احتمال آن می رود که زرداری موفق به اجرای این برنامه خود نشود.
مشاهد حسین ، نامزد حزب مسلم لیگ شاخه نواز که در رقابت با زرداری شکست خورد، قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری گفت: پاکستان اکنون به اتحاد ملی نیاز مبرمی دارد و اگر زرداری به تنهایی بخواهد با مشکلات مقابله کند، با چالش های اساسی مواجه خواهد شد.
آصف علی زرداری پیش از انتخاب خود به عنوان رییس جمهور در پاکستان گفته بود که از میزان اختیارات رییس جمهوری به ویژه اختیار انحلال مجمع ملی خواهد کاست.
اما تحلیلگران پاکستانی وقوع این امر را کمی بعید می دانند. آنها معتقدند که این اقدام می تواند قدرت حزب مردم را در رسیدن به اهداف خود در صحنه سیاسی پاکستان مختل کند.
آنها بر این باورند که دولت جدید در اسلام آباد در صورتی که در بازی دیپلماتیک خود دچار اشتباه نشود می تواند آینده سیاسی خود را تضمین کند.
نزدیکان زرداری اعلام کرده اند که قسمت اعظمی از هزینه های پیش بینی شده در برنامه زرداری مربوط به مناطق روستایی و قبائلی است که منشا بروز ناآرامی ها و بحران ها در پاکستان شده است. این مناطق عبارتند از مناطق جنوبی ایالت پنجاب ، ایالت سرحد ، واقع در شمال غربی این کشور و بخش های شمالی ایالت سند.
یکی از مقامات حزب مردم در این باره گفت: اگر زرداری موفق به اجرای خوب این نقشه شود و موقعیت خود را حفظ کند، بوتو حتی با اینکه کشته شده است، برنده خواهد بود. اما تاریخ همواره نشان داده است که یک روند پیش بینی شده در پاکستان با بروز یک حادثه چگونه کاملا بر عکس می شود.
در این زمینه می توان به همکاری مشرف و بوتو در زمینه برنامه جامع اشاره کرد که با ترور بوتو متوقف شد.
از طرفی، عده ای از کارشناسان سیاسی بر این باورند که به رغم تمایل زرداری برای مقابله نظامی با شبه نظامیان و نزدیکی وی به واشنگتن، کاخ سفید هنوز مهره قابل اتکای خود را در اسلام آباد نیافته است.
به عقیده این دسته، آمریکا اکنون به دلیل پراکندگی قدرت در پاکستان، برای رایزنی با ارتش این کشور روی آورده است.
در همین زمینه اخیرا یک گروه از فرماندهان رده بالای آمریکایی به ریاست مایکل مولن ، رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا با گروهی از مقامات ارشد ارتش پاکستان به ریاست اشفق کیانی ، فرمانده ارتش پاکستان دیدار کرد.
روزنامه آمریکایی کریستین ساینس مانیتور در گزارشی با اشاره به این مطلب نوشت: با رفتن مشرف از قدرت، مقامات آمریکایی اکنون به جای نزدیک شدن به دولت جدید در اسلام آباد به برقراری روابط با ارتش این کشور تمرکز کرده اند.
بر اساس گزارش این روزنامه، از منظر مقامات آمریکایی، زرداری یا شخص دیگری نمی تواند خلا بوجود آمده از استعفای مشرف در پاکستان را پر کند. چون مشرف در زمان تصدی خود در پاکستان هم رییس جمهور و هم فرمانده ارتش بود و بدین ترتیب می توانست کنترل نسبتا مطلوبی را بر کشورش داشته باشد. اما در نهایت و به طور خلاصه می توان کلیدی ترین چالش های رییس جمهور جدید در پاکستان را در دسته بندی هایی که در ادامه این مطلب می آید گنجاند.
● شبه نظامیان
دولت جدید در پاکستان باید خواسته های آمریکا برای مقابله نظامی با شبه نظامیان را برآورده سازد یا در مقابل آن ها بایستد.
بحران اقتصادی دولت زرداری باید بتواند با استفاده از سیاست های مناسب برای کاهش ارزش روپیه پاکستان در مقابل دلار آمریکا و تورم در این کشور که از ۲۰ درصد نیز فراتر رفته است، چاره ای بیندیشد.
● مسئله هسته ای
رییس جمهور به عنوان رییس کمیته مشترک دولت و ارتش که تسلیحات هسته ای را در این کشور کنترل می کند، محسوب می شود. به همین دلیل وی با درخواست هایی در زمینه آزادی عبدالقدیر خان ، دانشمند هسته ای پاکستان مواجه خواهد شد.
● دموکراسی
با برگزاری انتخابات امروز دولت غیرنظامی پس از حدود ۹ سال به پاکستان بازگشت، اما بسیاری معتقدند که پاکستان برای برقراری دموکراسی بیشتر در این کشور به اقدامات فراتری نیازمند است. این مسئله باعث می شود که وظیفه زرداری بیش از پیش سنگین تر شود. وی باید تصمیم مناسبی را در زمینه قدرت انحلال مجمع ملی توسط رییس جمهور و بازگشت تمامی قضات دادگاه عالی پاکستان به مناصب خود اتخاذ کند.
● هند
یکی از موضوعات مهم در سیاست خارجی اسلام آباد مربوط به نحوه برخورد با هند و ادامه مذاکرات صلح بین این دو کشور همسایه است. اتفاقات اخیر در کشمیر که منشا اختلافات پاکستان با هند بوده است، کمی این موضوع را دشوارتر می کند. هند بارها اسلام آباد را متهم به حمایت از جدایی طلبان کشمیر کرده است.
● زنده ماندن
رییس جمهور جدید در پاکستان باید برای زنده ماندن و جان سالم به در بردن از سوء قصدها تدابیر امنیتی مناسبی را در نظر بگیرد، چون که همسر وی سال گذشته در حادثه ای ترور شد. هفته گذشته نیز یوسف رضا گیلانی ، نخست وزیر پاکستان از یک سوء قصد جان سالم به در برد که این حوادث هشدارهایی برای زرداری برای مراقبت امنیتی از خود است.

منبع: فارس

منبع : روزنامه جوان