شکوه علی(علیه السّلام) در آینه احادیث

حدیث مظلومیت
مظلومیت اهل بیت(ع) از پیش در سخنان پیامبر اكرم(ص) آمده بود. آن حضرت در مناسبت های مختلف، به ویژه سال های پایانی عمر مبارك خود از مصائب و مظلومیت خاندانش مكرر سخن می گفت و آنها را به تحمل شداید در راه پاسداری از اسلام توصیه می فرمود. آنها نیز خود را برای چنان روزهای دشواری مهیا ساخته بودند. برخی از روایات از مظلومیت اهل بیت به صورت كلی و برخی دیگر از مظلومیت علی (ع) و زهرا (س) و حسین(ع) سخن می گویند. در پاره ای از این روایات، جزئیات این مصائب؛ چون شهادت و اسارت و آوارگی عنوان شده است، از جمله این روایت: «ان اهل بیتی سیلقون بعدی بلاءً و تشریداً و تطریداً و قتلاً؛ پس از من، خاندانم به بلا و مصیبت و آوارگی و تبعید و قتل مبتلا خواهند شد.»
در روایت دیگری ابوسعید خدری می گوید: پیامبر اكرم(ص) فرمود: «ان اهل بیتی سیلقون بعدی من امتی قتلاً و تشریدا،ً و ان اشد قومنا له بغضاً بنوامیته و بنوالمغیره و بنو مخزوم؛
پس از من اهل بیت من از امت، قتل و آوارگی خواهند دید و سرسخت ترین دشمنان آنها بنی امیه، بنی مغیره و بنی مخزوم اند.»در خصوص مصائب و مظلومیت پدر مظلومان، علی(ع)، رسول گرامی (ص) به طور كلی یادآور شد كه او پس از من از امت جفا و ستم و نیرنگ خواهد دید؛ حتی از شهادت آن حضرت به دست شقی ترین مردم سخن گفتند. ابن عباس از قول پیامبر اكرم(ص) آورده كه به علی بن ابی طالب فرمود: پس از من رنج ها خواهی كشید. علی(ع) پرسید: آیا این رنج ها در حالی است كه دین من سالم است؟ پیامبر فرمود: آری.در روایت دیگر است كه آن حضرت به علی(ع) فرمود: بعدا امت من با تو خیانت و پیمان شكنی خواهند كرد و تو بر ملت و آیین من خواهی زیست و بر سنت من شهید خواهی شد. آن كس كه تو را دوست بدارد مرا دوست داشته و آن كس كه با تو دشمنی ورزیده دشمن من است و محاسن تو با خون سرت خضاب می شود.در روایت دیگری كه خوارزمی در مناقب آورده رسول خدا(ص) به علی(ع) فرمود: برحذر باش از كینه هایی كه در سینه های كسانی پنهان است كه تا قبل از مرگ من آن را آشكار نسازند، نفرین كنندگان، آنها را لعنت كنند. سپس پیامبر گریست. پرسیدند: یا رسول الله! گریه شما برای چیست؟ فرمود: جبرئیل از سوی خداوند مرا خبر داد كه آنان وی را ستم كنند و حق او را بگیرند و با وی بجنگند و فرزندانش را به قتل رسانند و پس از او جفا كنند. نیز جبرئیل از سوی خداوند مرا خبر داد كه این ظلم و ستم با ظهور امام قائم (عج) خاتمه پذیرد و كلمه آنها بلند شود و امت بر محبتشان متحد شوند و كینه توزانشان كاستی بگیرند و متمردان ذلیل و ستایش گرانشان فراوان شوند و این هنگامی است كه اوضاع شهرها دگرگون شود و بندگان ناتوان باشند و از فرج نومید شوند كه در این حال امام قائم(عج) ظهور كند.
روایت های فوق از منابع اهل سنت است كه نشان دهنده اتفاق اهل اسلام بر مظلومیت اهل بیت (ع) است.در منابع روایی شیعی نیز از مظلومیت امیر المؤمنین(ع) بی شمار سخن گفته شده، از جمله ثعلبه بن یزید گوید: از علی بن ابی طالب شنیدم كه فرمود: «كان فیها عهد الی النبی الامی ان الامه ستغدر بك من بعدی؛ از جمله عهد و پیمان ها كه پیامبر امی با من داشت این بود كه امت پس از من در حق تو جفا و خیانت كنند.»همچنین آن حضرت از حدیث مظلومیت خود این گونه سخن می گوید: «مازلت مظلوماً منذ قبض الله نبیه الی یوم الناس هذا؛ از آن روز كه خداوند پیامبرش را قبض روح كرد تا امروز از این مردم همواره بر من ظلم و ستم رفته است.»حضرت علی(ع) درباره غربت و تنهایی خود پس از رحلت پیامبر اكرم(ص) نیز می فرماید: همین كه نگاه كردم دیدم جز خاندانم یاوری ندارم، به مرگ آنان راضی نشدم، دیدگانم را بر خاشاك فروبستم و با گلویی كه در آن استخوان فرو رفته بود شرنگ نامرادی را نوشیدم و بر فرو خوردن
خشم، شكیبایی كردم در حالی كه این شكیبایی تلخ تر از حنظل بود.احادیثی درباره برخی از ویژگی های امیر مؤمنان علی (ع)حبه عرنی می گوید: از علی(ع) شنیدم كه فرمود: «من نخستین كسی هستم كه با رسول خدا(ص) نماز گزاردم.»زیدبن ارقم می گوید: نخستین كسی كه به رسول خدا(ص) ایمان آورد، علی بن ابی طالب(ع) بود.
عبادت علی(ع)
علی(ع) فرمود: «هیچ كس از این امت را نمی شناسم كه پس از پیغمبرش(ص)، خدا را عبادت كرده باشد، جز خودم؛ من هفت سال پیش از آن كه كسی از این امت خدا را عبادت كند، او را پرستیده ام.»
شأن و منزلت(ع) نزد خداسعد می گوید: از رسول خدا(ص) [در غدیر خم] در جحفه در حالی كه دست (ع) را گرفته بود، چنین شنیدم: حضرت پس از ستایش و ثنای خدا فرمود: «ای مردم، آیا من ولی و پیشوای شمایم؟»گفتند: آری ای رسول خدا. پس دست علی را گرفت و بالا برد و فرمود: «این وصی من و ادا كننده وظایف من است، و به راستی خداوند دوستدار كسی است كه او را دوست، و دشمن كسی است كه او را دشمن می دارد.»
منزلت امام علی(ع) نزد پیغمبر(ص)
سعد بن ابی وقاص می گوید: چون رسول خدا(ص) عازم جنگ تبوك شدند، علی را در مدینه جانشین خود كرد، مردم دراین باره می گفتند، ولی [پیامبر(ص)] از علی(ع) به ستوه آمده، همراهی اش را نمی پسندد. پس علی به دنبال پیغمبر خدا(ص) روانه شد و در راه به ایشان [رسید و] گفت: ای رسول خدا(ص)، آیا من را در مدینه با كودكان و زنان وا می گذارید تا بگویند: از او به ستوه آمده، همراهی اش را نمی پسندد! پس پیامبر(ص) به ایشان فرمود: «ای علی، من تو را بر اهل خود جانشین كردم. آیا تو خشنود نیستی برای من به منزله هارون برای موسی باشی [كه جانشین او بود] جز آن كه پیغمبری پس از من نخواهد بود.»
علی(ع) ابلاغ كننده سوره برائتانس می گوید: پیامبر(ص)، ابوبكر را برای سوره برائت فرستاد سپس او را فراخواند و فرمود: «سزاوار نیست كسی از جانب من این سوره را ابلاغ كند جز مردی از اهل بیتم» سپس امام علی(ع) را فراخواند و سوره را به ایشان داد.
دوستی علی(ع) مرز میان مؤمن و منافق
حضرت علی(ع) فرمود: «سوگند به كسی كه دانه را می شكافد و هستی را می آفریند، پیامبر امی(ص) با من چنین در میان گذاشت و سفارش فرمود: جز مؤمن من را دوست نمی دارد و جز منافق به من كینه نمی ورزد.»
دعای ویژه پیامبر(ص) در حق علی(ع)
علی(ع) نزد رسول خدا(ص) آمد و گفت: عموی پیر تو درگذشت. چه كسی جنازه او را دفن كند؟ حضرت رسول(ص) فرمود: «برو و پدرت را دفن كن و پس از آن كاری نكن تا نزد من آیی» . من آن گاه نزد ایشان آمدم به من فرمود: غسل كن، غسل كردم سپس در حق من دعاهایی كردند كه هر آن چه در زمین است [اگر به من دهند] به جای هیچ كدام از آن ها من را شادمان نمی كند «.
نجوای علی (ع) و تخفیف به امت به واسطه علی(ع)
علی(ع) می گوید: چون آیه «یا ایها الذین آمنوا اذا ناجیتم الرسول فقدموا بین یدی نجواكم صدقه،» ای مؤمنان، هر گاه با پیامبر نجوا كردید، پیش از نجوایتان صدقه دهید... نازل شد، رسول خدا(ص) به من فرمود: «به آنان فرمان ده [برای نجوا] صدقه دهند.» علی(ع) گفت: ای رسول خدا چه مقدار صدقه دهند؟ فرمود: «یك دینار» . علی(ع) گفت: آنان نمی توانند. فرمود: «نصف دینار» . علی(ع) گفت: نمی توانند. فرمود: «پس چه مقدار؟» علی(ع) گفت: به اندزه جو. رسول خدا(ص) به ایشان فرمود: «تو زهد می ورزی.» پس خداوند چنین نازل كرد: (اشفقتم ان تقدموا بین یدی نجواكم...) «آیا از این كه پیش از راز گفتن صدقه دهید[از فقر] ترسیدید...» [و حكم صدقه پیش از نجوا برداشته شد] از این رو علی(ع) می گفت به واسطه من به این امت تخفیف داده شد.
منابع:
علی(ع) ابر مرد مظلوم، محمد تقی رهبر، بوستان كتاب قم
ویژگی های امیر مؤمنان علی بن ابی طالب(ع)، ترجمه و نگارش: دكتر فتح الله نجارزادگان، بوستان كتاب قم
علی اصغر محمدی

منبع : روزنامه همشهری