پنجشنبه, ۲۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 9 May, 2024
مجله ویستا
تاریخی گری در شعر فارسی
نیمایوشیج تاریخ شعر فارسی را شروع کرد. درباره اهمیت او کتابها، پایان نامه ها و مقالات فراوانی نوشته اند. بارها نقش تاریخی وی در سیر شعر فارسی مورد اشاره قرار گرفته، اما در اغلب بررسی ها مفهوم تاریخی مربوطه مبهم و نارسا است. به نظر می رسد، تاریخ شعر فارسی را بارها نگاشته ایم و حتی بسیاری از ما کتاب هشت جلدی و گرانسنگ ذبیح الله صفا را شاید به همراه کتاب چهار جلدی «تاریخ تحلیلی شعر نو» اثر شمس لنگرودی مطالعه کرده ایم. پس چگونه کسی می گوید تاریخ شعر نانوشته است.
شاید آنچه در مجلدات تاریخ ثبت و ضبط شده تقویم شعر پارسی باشد. تاریخ نویسی، یافتن و نشان دادن پیوست ها و گسست ها (و اساساً روند ضرورت) یک ملت، پدیده و یا موضوع است. برای مثال بسیاری تاریخ ها بیشتر تقویم هستند. گمان می کنند همین که ساعت و روز و ماه واقعه را دقیق ثبت کنند تاریخ گفته اند ، خاصه اگر بحثی در علل و روابط علی ارائه دهند خرسند نیز می شوند. در حالی که تاریخ هر ملت، پدیده یا موضوع ، در حقیقت کشف چیزها و گونه گون شدن چیزهایی است که پیوست و گسست پدیده را سبب می شود و حتی می شناساند. از این رو تاریخ نویسی زمانی آغاز می شود که شخص، ملت یا پدیده ای این صیرورت را درک کنند. درک تاریخ بر این منوال از زمان «هگل» آغاز شد اما مدت ها طول کشید تا مثلاً مارکس تاریخ جامعه را بر بنیان اقتصاد پی ریزی کند و یا زمان زیادی رفت تا «کوهن» در کتاب «ساختار انقلاب های علمی» تاریخ علم را (نه تقویم علم) را بکاود. ولی آیا می توان تاریخ را آغاز کرد. چه، آغاز فهم تاریخی از چیزها با آغاز تاریخ چیزها متفاوت است. برای روشن تر شدن موضوع می توان در هنر درنگ کرد. هم اکنون این امکان وجود دارد که تاریخ هنر را از قدیم تا حال نوشت اما هنر خود از زمان خاصی تاریخی شده است. این «هنر تاریخی» دیگر به معنای قدیمی و کهنه نیست بلکه به منظور نشان دادن دورانی است که هنرمندان درکی تاریخی از زیستن و هنرورزیدن داشته اند. برای توضیح بیشتر می توان هنر را از گذشته متمدن دور تا پایان عصر تجدد (دوره پساتجدد خود دوره تازه ای است) به دو دوره تقسیم کرد. ابتدا عصری که در آن هنرمند براساس الگویی خاص هرچیز را می سازد. الگویی که به نوبه خود محاکاتی از صورت حقیقی و ازلی ابدی وجود است. معماری و شعر دوران میانه اسلام با عصر گوتیک یا معماری گوتیک با معماری های دوره های قبل و بعد متفاوتند.
اما با همه این تفاوت ها (در زمان و مکان و ژانر) در یک چیز اتفاق نظر وجود دارد: پیروی از الگو. هنرمند سعی دارد هرچه بیشتر از الگو پیروی کند و منتقد خوش قریحه براساس نزدیکی و شباهت اثر هنری به الگوی فرضی امتیاز می دهد. در این دوران حتی نوآوری هم در سایه الگو معنا می یابد و مستقلاً بررسی نمی شود اما در دوره بعد بدون این که الگو محو شود از مرکزیت خارج می شود. زمانی می رسد که هنرمندان حیثیت خود را صرفاً در فاصله گرفتن از الگو می شناسند و منتقدان خوش قریحه براساس همین نوآوری ها به آثار امتیاز می دهند. در این عصر مکاتب ساخته می شوند. هر مکتب با توجه به فاصله ای که از الگو (در نقاشی، مجسمه سازی معماری، شعر و ///) دارد شناخته می شود. مکاتب روزگاری می پایند و سپس خود تبدیل به الگویی می شوند که می باید از آن فرا رفت. همه این وقایع از آنجا ناشی می شود که انسان الگوهایی ابدی ازلی ندارد که آنها را تکرار کند بلکه به میل خود از الگوها فاصله می گیرد زیرا حقیقت برای او خود شدن و صیرورت است. در زبان فارسی الگوی ادبی( به صورت غزل، قصیده و.//) اوزان منظم و قواعد قافیه و ردیف همواره وجود داشته اند.
نوآوری همیشه در سایه الگو بود و تنها نیما شعر خود را در فاصله گرفتن از الگو ساخت. پس از او مکاتب مختلفی آغاز شد و تاریخ شعر فارسی را با آن تعریف به نام او می باید ثبت کرد.
[علیرضا سمیعی]
منبع : روزنامه ایران
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران رئیسی دولت سیزدهم دولت انتخابات سیدابراهیم رئیسی مجلس شورای اسلامی سید ابراهیم رئیسی انتخابات مجلس رافائل گروسی حجاب مجلس
هواشناسی قتل تهران شهرداری تهران بارش باران آموزش و پرورش پلیس فضای مجازی سیل سلامت وزارت بهداشت سازمان هواشناسی
گاز قیمت طلا قیمت دلار نمایشگاه نفت بانک مرکزی قیمت خودرو خودرو مسکن مالیات حقوق بازنشستگان بازار خودرو سایپا
نمایشگاه کتاب تلویزیون نمایشگاه کتاب تهران زنان سینمای ایران کتاب سریال تئاتر دفاع مقدس سینما موسیقی
اینوتکس
اسرائیل رژیم صهیونیستی روسیه غزه فلسطین جنگ غزه رفح حماس حمله به رفح نوار غزه مصر ترکیه
فوتبال پرسپولیس استقلال رئال مادرید لیگ قهرمانان اروپا بایرن مونیخ لیگ برتر باشگاه پرسپولیس باشگاه استقلال لیگ برتر ایران ذوب آهن نساجی
هوش مصنوعی فیبرنوری فناوری اپل ایلان ماسک گوگل آب هواوی سامسونگ ناسا پارک فناوری پردیس
آسترازنکا آسم سبک زندگی افسردگی بیمه سبزیجات کمردرد