درجستجوی آرامش لابه لای غذاها

وقتی خوشحال هستید غذایی که انتخاب می کنید یک تکه استیک ، جوجه کباب و یا پیتزاست ؛ ولی وقتی غمگین هستید با یک تکه شیرینی یا بستنی سر می کنید، وقتی هم که اصلا حوصله نداشته باشید با یک بسته چیپس یا یک تکه نان خالی شکمتان را سیر می کنید.غذا وظیفه ای بیش از پر کردن معده به عهده دارد و در اصل احساسات ما را نیز تغذیه می کند.زمانی که گرسنه نیستید، اما با غذا سعی می کنید حواس خود را پرت کنید، به خوردن احساسی یا عصبی مبتلا هستید.خوردن احساسی یا عصبی به صرف غذا بنا بر دلایلی به غیر از گرسنگی گفته می شود و در اصل به جای این که علایم فیزیکی باعث شروع روند خوردن شود، احساسات و هیجانات باعث می شود فرد به خوردن روی بیاورد.
تفاوت خوردن احساسی و هیجانی با خوردن عادی چیست؟
۱- گرسنگی احساسی و هیجانی ناگهان به وجود می آید، در حالی که گرسنگی فیزیکی و جسمی بتدریج ایجاد می شود.
۲- وقتی خوردن شما هیچ ربطی به خالی بودن معده شما نداشته باشد، به غذاهایی خاص روی می آورید مثل پیتزا یا بستنی ، در حالی که وقتی واقعا گرسنه باشید غذاهای دیگری که مقوی و مغذی باشند، انتخاب می کنید.
۳- گرسنگی احساسی و هیجانی باید بسرعت برطرف شود و فرد قادر نیست خود را کنترل کند، اما گرسنگی جسمی و حقیقی قابل تحمل است.
۴- وقتی واقعا گرسنه هستید به محض سیر شدن و پر شدن معده نمی توانید به خوردن ادامه دهید؛ ولی وقتی گرسنگی شما جنبه احساسی و هیجانی نداشته باشد، حتی بعد از پر شدن معده و سیری باز هم غذا مصرف می کنید.
۵- معمولا بعد از خوردن احساسی و هیجانی ، فرد احساس گناه می کند در حالی که اگر گرسنگی حقیقی باشد، فرد بعد از صرف غذا چنین احساسی ندارد.
غذاهای آرامش بخش
از مشخصه های گرسنگی احساسی و هیجانی آن است که به محض بروز، به دنبال غذاهای خاصی می گردید که به آن غذاهای آرامش بخش می گویند.
این غذاها موادی هستند که فرد برای به دست آوردن یا حفظ احساسی خاص به آنها روی می آورد.
معمولا این غذاها را به اشتباه با خلق منفی مرتبط می دانند و عقیده این است که مردم وقتی از آنها استفاده می کنند که خلقی پایین دارند و یا افسرده هستند و احساس می کنند با مصرف این غذاها آرامش به دست می آورند.در فهرست غذاهای آرامش بخش ، بستنی حرف اول را می زند و بعد از بستنی ، فهرست غذاها به جنس افراد بستگی دارد.زنان از شکلات و شیرینی استفاده می کنند و مردان به پیتزا، استیک و کباب روی می آورند. در کل نوع غذای مصرفی در زمان بروز احساسات و هیجانات به خلق افراد بستگی دارد.اگر فرد خلق شادی داشته باشد و به عبارتی آن لحظه بسیار خوشحال باشد، معمولا مایل است از پیتزا، استیک ، کباب و غذاهایی این چنینی استفاده کند، در حالی که افراد غمگین معمولا به بستنی روی می آورند.
پرخوری هیجانی
همه ما گاهی فقط بنا بر دلایل هیجانی و عاطفی به غذا روی می آوریم. اگر غذا خوردن تنها راه حل کنترل احساسات یا غلبه بر هیجان باشد، آن وقت است که ممکن است سلامت فرد به خطر بیفتد، چون احتمالا غذاهایی که انتخاب می شوند مغذی و سالم نیستند.
معمولا در چنین شرایطی که فرد واقعا گرسنه نیست و در نتیجه به کالری نیاز ندارد، با خوردن مواد غذایی ، کالری بیش از حد دریافت می کند که اصلا برایش لازم نیست در نتیجه ذخیره چربی فرد بالا رفته و احتمال چاقی و افزایش وزن پیش می آید.بررسی ها نشان داده است ۷۵ درصد پرخوری ها به دلیل مسائل احساسی و هیجانی است ، بنابراین مقابله با خوردن هیجانی بسیار مهم است.
شناسایی خوردن هیجانی و احساسی
اولین راه مبارزه با یک رویه ، شناسایی آن است. ثبت و یادداشت غذاهای مصرفی در طول روز و درجه بندی گرسنگی از عدد یک تا ۱۰ کمک کننده است.هر بار که چیزی می خورید به آن نمره بدهید که آیا به علت گرسنگی است و اگر هست این گرسنگی تا چه حد است.
به گرسنگی واقعی و شدید نمره ۱۰ داده و به گرسنگی بسیار کم نمره ۱ بدهید.آن گاه بررسی کنید هر بار که چیزی در دهان می گذارید، چه نمره ای به آن تعلق می گیرد.اگر بررسی کردید و مشخص شد این خوردن ها دلیل جسمی ندارد و شما واقعا گرسنه نیستید، ولی غذا می خورید باید در جستجوی تکنیک هایی باشید که این خوردن ها را کنترل کنید.بعضی رفتارها را نیز باید از کودکی مورد کنترل قرار داد. اکثر اوقات وقتی یک کودک غمگین و یا ناراحت است ، ما با دادن شیرینی و شکلات سعی می کنیم ، او را آرام کنیم.این رفتار هر سال تقویت می شود و ما در بزرگسالی هم فکر می کنیم ، موقع ناراحتی باید از شیرینی و تنقلات استفاده کنیم.در نتیجه هیچ وقت یاد نمی گیریم چگونه با این احساسات ناراحت کننده برخورد مناسبی داشته باشیم. آموختن این که چگونه بدون واسطه غذا با این احساسات برخورد کنیم ، موضوعی است که همه ما باید به آن توجه کنیم.
کنترل خوردن احساسی و هیجانی
نکات کاربردی زیر به شما کمک می کند تا با خوردن احساسی و هیجانی مقابله کنید: خوردن هیجانی را بشناسید و بررسی کنید، چه عواملی باعث شروع این رفتار در شما می شوند.فهرستی از کارهای مختلف تهیه کنید تا زمانی که از نظر احساسی وادار به خوردن می شوید، به این کارها مشغول شوید. این فهرست را همیشه همراه خود داشته باشید تا بلافاصله حین تمایل احساسی به صرف غذا، از سایر فعالیت ها لذت ببرید.سعی کنید پیاده روی کنید، به دوست خود تلفن بزنید، بازی کنید، اتاق را تمیز کنید، به شستشوی لباس و ظرف کثیف بپردازید یا کاری هنری انجام دهید تا ذهنتان مشغول شود و دیگر به غذا فکر نکنید.در چنین مواقعی حتی چرت زدن هم سودمند است. وقتی گرسنه نیستید؛ اما احساس می کنید باید چیزی بخورید، به جای تنقلات از غذاهای سالم استفاده کنید (میوه ، سبزیجات ، شیر و...) اگر از رژیم غذایی خاصی پیروی می کنید، قطع ناگهانی تنقلاتی که دوست دارید ممکن است از نظر روانی برای شما مشکل ایجاد کند.
بنابراین کم کم مصرف آنها را کاهش دهید؛ مثلا یک بسته چیپس را به ۳ قسمت تقسیم کنید و در ۳ روز مصرف کنید، سپس مصرف را کاهش دهید و قطع کنید.به یاد داشته باشید خوردن احساسی یا هیجانی ، حالتی است که اکثر افراد وقتی کسل و بی حوصله ، خوشحال یا غمگین هستند به آن روی می آورند، بنابراین باید از رفتارهای جایگزین به جای خوردن استفاده شود.

ترجمه: فرشته آل علی

منبع : روزنامه جام‌جم