فولاد صنعت روبه توسعه اعراب

اتحادیهء آهن و فولاد عرب (AISU) كه ۸۵ شركت آهن و فولاد عضو آن هستند ۱۵ كشور را از كشورهای حوزهء خلیج‌فارس در شرق گرفته تا صحرای موریتانی در ساحل غربی آفریقا در برمی‌گیرد. اعضای این اتحادیه ۹۰ درصد تولید فولاد در منطقه را در اختیار دارند كه در سال ۲۰۰۶ نزدیك به ۲۱ میلیون تن تولید شد.
به گزارش معدن و توسعه، امسال كنفرانس آهن و فولاد عرب كه در آن ۳۲۰ نماینده شركت داشتند در مسقط پایتخت عمان برگزار شد. عمان تاكنون نقش چندانی در تولید فولاد در جهان نداشته است ولی مقامات دولتی آن اظهار می‌دارند كه می‌خواهند با توسعهء بندر سوهار در آب‌های عمیق ۱۹۹ متر draft ) خلیج عمان در شرق منطقه استراتژیك تنگهء هرمز مواد اولیه را به كشورهای اطراف خلیج‌فارس و صادرات محصولات نهایی خود را به جهان عرضه كنند. پروژه‌های در دست اجرای عمان شامل طرح توسعهء كارخانهء نورد فولاد، شرق سوهار (SSSRM) هست كه در سال ۱۹۹۵ این واحد برای نورد میلگرد ساختمانی (rebar) ایجاد شد و بیلت آن وارداتی است و كورهء قوسی آن نیز در ماه اوت راه‌اندازی شد. ظرفیت آن ۲۰۰ هزار تن در سال ریخته‌گری پیوستهء بیلت است با طرح‌هایی برای افزایش آن تا ۵۰۰ هزار تن در سال آهن قراضه شارژ اصلی آن خواهند بود اما طبق طرح‌های بعدی ۳۰ درصد آهن اسفنجی با آن شارژ خواهد شد. كورهء این كارخانه را IDC تركیه ساخته است. تمام بیلت‌های اضافی خود كارخانهء نورد SSSRM را تغذیه می‌كند كه در حال حاضر حدود ۲۹۵ هزار تن میلگرد ساختمانی با مقاومت بالا و سایز ۸۸۳۲ میلی‌متر تولید می‌كند این واحد بزرگ‌ترین كارخانه در عمان است كه محصولات خود را به كشورهای همسایه صادر می‌كند.
شركت برزیلی CVRD به عنوان دومین شركت بزرگ معدنی در جهان در بندر سوهار سرمایه‌گذاری كرده است كه به همین منظور یك یادداشت تفاهم با شركت بندر صنعتی سوهار امضا كرده است تا یك واحد گندله‌سازی برای تولید آهن اسفنجی در آن‌جا احداث كند.
ظرفیت اولیهء آن ۵/۷ میلیون تن در سال بوده كه امكان توسعهء آن تا ۲۲ میلیون تن در سال وجود دارد و اگر این طرح تحقق یابد احداث اولین فاز آن با هزینهء یك میلیارد دلار در سال ۲۰۱۰ آغاز خواهد شد.
كارخانهء آهن و فولاد شدید در سال ۲۰۰۱ تاسیس شد كه بیش‌ترین سهم آن متعلق به شركت اماراتی القیس بوده كه یك واحد ذوب در سوهار با سرمایه‌گذاری اولیه _۳۵۰ میلیون دلار در دست ساخت دارد.
بخش چدن‌ریزی آن شامل یك واحد میدركس ۵/۱ میلیون تن در سال كورهء شافتی DRI است كه یك واحد ذوب یك میلیون تن در سال كوره قوس را تغذیه خواهد كرد و پیش‌بینی می‌شود كه در سال ۲۰۰۸ راه‌اندازی شود. ظرفیت آن به ۵/۳ میلیون تن در سال تا سال ۲۰۱۱- ۲۰۱۰ خواهد رسید كه نیاز به ۴۰۰ میلیون دلار دیگر سرمایه‌گذاری دارد و در نهایت ظرفیت آن به پنج میلیون تن خواهد رسید. تولیدات آن محصولات طویل و انواع لوله‌های مانسمان یا بدون درز خواهد بود كارخانهء لوله‌سازی مانسمان یك سرمایه‌گذاری مشترك با شركت هندی بین‌المللی جیندال است و هدفش عرضهء محصولاتش به صنایع نفت در منطقه است. احداث این كارخانهء چهار میلیارد دلاری در هفتم فوریه اعلام شد و قرار است در نیمهء دوم سال ۲۰۰۸ تكمیل شود. شركت فولاد الجزیره نیز در سوهار واقع شده است. این شركت در سال ۱۹۹۷ تاسیس شد تا لوله تولید كند و در حال حاضر از چهار كارخانهء لوله‌سازی و یك واحد گالوانیزه بهره‌برداری می‌كند. در سال ۲۰۰۶ این كارخانه ۱۴۵ هزار تن لوله تولید كرده و به ۲۵ كشور صادر كرده است. در ژوئیه ۲۰۰۷ واحد میلگرد تجاری ساختمانی با ظرفیت ۶۰۰ هزار تن راه‌اندازی خواهد شد تا جایگزین میلگرد ساختمانی وارداتی آن شده و در نظر دارد كل تولید آن را تا سال ۲۰۰۹ به یك میلیون تن برساند.
سایر پروژه‌های غیرفولادی در دست احداث و یا بهره‌برداری در اطراف شركت‌بندر صنعتی سوهاریك واحد ذوب آلومینیوم، یك پالایشگاه نفت، یك كارخانهء كودسازی و یك كارخانهء پلی‌پروپیلین هستند.
در افتتاح سمینار، وزیر حمل و نقل و ارتباطات اعلام كرد كه دولت عمان از _پنج سال پیش اقدام به سرمایه‌گذاری در بخش صنایع كرده است و هدفش ایجاد صنایع تكمیلی یا پایین‌دستی صنایع نفت است. تاكنون پنج میلیارد دلار به اجرای این پروژه‌های فولادی تخصیص داده شده است.
مدیركل صنایع وزارت بازرگانی و صنایع عمان در خصوص اهمیت صنعت آهن و فولاد در توسعهء‌اقتصادی عمان سخنانی را ایراد كرد مبنی بر این‌كه در حال حاضر چهار كارخانه در دست احداث (شدید) و یا در حال بهره‌برداری است مانند كارخانه‌های فولادسازی Sohar East ، Majan و الجزیره.
تولید فولاد خام در این دو واحد از سال ۲۰۰۲ آغاز شد و در این مدت تولید همواره رو به افزایش است.
هر دو كارخانهء فولادسازی سوهارایست و الجزیره در حال نصب واحدهای فولادساز خود هستند تا واحدهای نورد خود را تغذیه كرده و نیز محصولات نهایی خود را صادر كنند. در سال ۲۰۰۵ یك قرارداد برای احداث مجتمع فولادسازی شدید در سوهار امضا شد. شركت الجزیره نیز در حال نصب یك واحد نورد در منطقهء بندری سوهار است كه امسال تولیدش را آغاز خواهد كرد. زمانی كه این طرح‌های توسعهء تكمیل و خاتمه یابد، ظرفیت تولید فولاد خام در عمان به ۸/۱ میلیون تن در سال خواهد رسید.
بر اساس تولید محصول نهایی فولاد و واردات خالص آن، مصرف در عمان در سال ۲۰۰۵ به ۶۲۸ هزار تن رسید. در حال حاضر فعالیت‌های ساخت و ساز در این كشور رونق یافته و تعدادی پروژه در دست احداث است.
۳۱ میلیارد دلار اخیرا در صنعت توریسم و مستقلات سرمایه‌گذاری شده است كه نیاز به فولاد در این بخش‌ها اجتناب‌ناپذیر است. هزینهء پروژه‌های صنعتی در منطقهء صنعتی Sohar به رقم تقریبی ۱۰ میلیارد دلار خواهد رسید. سرمایه‌گذاری در بخش‌های توریسم و امور زیربنایی حدودا به ۲۰ میلیارد دلار خواهد رسید. برای اجرای این پروژه‌ها نیاز به فولاد ۷۵۰۰ هزار تن برای پروژه‌های صنعتی و برای پروژه‌های توریسم، ساختمانی و مسكونی ۷۰۰ هزار تن)‌خواهد بود كه مجموعا به ۵/۱ میلیون تن خواهد رسید.
این پروژه‌‌ها بین سال‌های ۲۰۰۶۶۲۰۰۸ راه‌اندازی خواهد شد. بنابراین میانگین تقاضای فولاد برای این طرح‌های توسعه به تنهایی حدود ۵۰۰ هزار تن در سال است.

هاشم باروتی

منبع : روزنامه سرمایه