عقربه ها به سمت استقلال کوزوو جلو می روند

رهبران آلبانیایی تبار کوزوو پیش از این اعلام کرده بودند درصورتی که کشورهای میانجی، یعنی آمریکا، اتحادیه اروپا و روسیه نتوانند تا تاریخ ۱۰ دسامبر سال ۲۰۰۷ به نتیجه برسند این بخش که همچنان یکی از استان های صربستان به شمار می رود به طور یکجانبه اعلام استقلال خواهد کرد.
با نزدیک شدن اعلام استقلال یکجانبه توسط آلبانیایی تبارهای این استان، ترس از آغاز درگیریهای جدید در کوزوو توسط صرب های شمال کوزوو و آسیب رساندن به اقتصاد ضعیف این منطقه نیز وجود دارد.
اعلام استقلال یکجانبه در کوزوو نه تنها موجب آغاز درگیریهای جدید در این منطقه خواهد شد، بلکه این احتمال نیز وجود دارد که در سایر مناطق دنیا نیز جدایی طلبان را به شورش وادارد.
دراین میان کشورهای جهان در خصوص حمایت از استقلال کوزوو به دو دسته موافق و مخالف تقسیم شده اند.
وزرای امور خارجه بریتانیا، آلمان، فرانسه و ایتالیا روز جمعه در نامه ای به سایر همکاران اروپایی خود با حمایت از استقلال کوزوو از آنان خواستند تا به تعهدات خود در قبال کوزوو پایبند باشند.
اما برخی از کشورهای اروپایی با اعلام اینکه استقلال کوزوو درگیریهای جدیدی را در دنیا آغاز خواهد کرد با استقلال این بخش از جهان مخالفت کرده اند.
بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل، پیش از این، ضرب الاجل ۱۰ دسامبر را برای سه عضور گروه میانجی، آمریکا، اتحادیه اروپا و روسیه تعیین کرده بود تا این گروه بتواند به توافقی بین کوزوو و صربستان دست پیدا کنند، اما این مذاکرات به بن بست رسید.
این گروه اعلام کردند پس از ۱۲۰ روز مذاکره دو طرف نتوانستند در خصوص وضعیت کوزوو به توافقی دست پیدا کنند.
هم اکنون درکوزوو که از سال ۱۹۹۹ توسط سازمان ملل اداره می شود بیش از ۱۶ هزار تن از نیروهای ناتو مستقر هستند. در جلسه روز جمعه کشورهای عضو سازمان آتلانیک شمالی (ناتو) اعلام شد که این نیروها برای مقابله با درگیریهای احتمالی همچنان در کوروو باقی خواهند ماند.
پیش بینی می شود با به بن بست رسیدن مذاکرات بین صرب ها و آلبانیایی تبارها، سازمان ملل دراقدام بعدی ازاتحادیه اروپا بخواهد تا جایگزین این سازمان درمنطقه کوزوو شود و به استقلال شناختن کوزوو را برعهده کشورهای جهان بگذارد.
درحالی که دولت صربستان بارها اعلام کرده بود ازهرگونه درگیری در این منطقه جلوگیری خواهد کرد، اما به تازگی اعلام کرده درصورتیکه کوزوو اعلام استقلال کند این منطقه را تحریم خواهد کرد و اجازه هیچ گونه معامله ای با این منطقه را نخواهد داد.
مقامات سازمان ملل اعلام کرده اند عدم معامله کوزوو با صربستان تاثیر چندانی در اقتصاد این منطقه نخواهد داشت چراکه درحال حاضر کوزوو بیشتر معاملات خود را با کشور مقدونیه انجام می دهد.
اما آنها معتقدند که آغاز تحریم ها علیه بخش کوزوو می تواند تولید برق در این منطقه را با مشکل رو به رو کند که همین امر ضربه بزرگی به اقتصاد کوزوو که از جمله فقیر ترین کشورهای اروپایی است به وجود آورد.
بزرگترین منبع تولید برق کوزوو یعنی ۷۵ درصد از برق این منطقه از منابع آبی در شمال کوزوو به دست می آید که هم اکنون تحت کنترل صربها قرار دارد. در عین حال صربستان می تواند با ممانعت از ورود برق اروپا به کوزوو براین مشکل دامن بزند.
با توجه به آنچه که در این مقاله به آن اشاره کردیم بهتر است نگاهی به دیدگاه های طرفهای درگیر و میانجی گران در بحران کوزوو بی اندازیم:
۱) کوزوو- آلبانیایی تبارهای کوزوو هرگونه اقدامی را به جزاعلام استقلال کامل مردود می شمارند. حزب دموکرات کوزوو به رهبری هاشم تاچی که به تازگی در انتخابات این منطقه پیروز شده است پس از پیروزی اعلام کرد که کوزوو آمادگی کامل برای استقلال دارد. وی همچنین اعلام کرد که در صورتی که تا تاریخ ۱۰ دسامبر طرف های درگیر نتوانند به نتیجه دلخواه برسند، کوزوو به طور یکجانبه اعلام استقلال خواهد کرد. هرچند با نزدیک شدن به اعلام استقلال کوزوو آلبانیایی تبارهای این منطقه که با مشکلات اقتصادی فراوانی دست و پنجه نرم می کنند کمتر از پیش با استقلال کوزوو موافق هستند اما گویا به ناچار باید تن به این خواسته بدهند.
۲) دولت صربستان به رهبری وجیسلاو کاشتونیکا که به اندازه هاشم تاچی رادیکال است اعلام می کند که کوزوو بخشی از صربستان است و به آلبانیایی تبارها در خصوص اعلام استقلال یکجانبه هشدارداده است. تندروهای صربستان که بیش از ۳/۱ از رای دهندگان این کشور را تشکیل می دهند برای مبارزه با آلبانیایی تبارها در صورتی که اعلام استقلال کنند فشارمی آورند. این درحالی است که آرایشی نظامی در مرزهای کوزوو ایجاد شده است. بسیاری از صرب ها نمی توانند این واقعیت را بپذیرند که بیش از ۸ سال است که دیگر هیچ اختیاری در منطقه کوزوو ندارند.
۳) آمریکا به عنوان یکی از سه کشور میانجی در این منطقه به عنوان یکی از مهم ترین بازیکنان دراجرای سیاست های این منطقه به شمار می رود که با استقلال کوزوو کاملا موافق است. هرچند گروه سه جانبه تا لحظه آخر مذاکرات در صدد یافتن راه حلی برای پایان دادن به این موضوع بودند اما نتوانستند به نتیجه ای برسند. آمریکا معتقد است که بدون حمایت سایر کشورها کوزوو با اعلام استقلال یکجانبه نخواهد توانست روی پای خود بایستد بنابراین باید در این راه از این منطقه حمایت کرد چرا که کوزوو منطقه ای است از بالکان و نه جزیره ای دور افتاده در اقیانوس.
۴) روسیه از آغاز مذاکرات با استقلال کوزوو به شدت مخالف است. روابط بین غرب و روسیه در این اواخر روابط چندان خوشایندی نبوده است. مشاجره بر سر استقلال کوزوو بخشی از درگیری های دیپلماتیکی است که بین مسکو و غرب وجود دارد. این عدم توافق بین روسیه و غرب از اختلاف بر سر چگونگی برخورد با برنامه هسته ای ایران آغاز می شود و تا برنامه استقرار سیستم دفاع موشکی آمریکا در کشورهای کمونیستی سابق ادامه دارد. مخالفت ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه با استقلال کوزوو در پی پیشنهاد آمریکا برای استقرار سیستم دفاع موشکی در کشورهای اتحادیه جماهیر شوروی شدت بیشتری گرفت. پس از پیروزی حزب آقای پوتین در انتخابات اخیر وی به مشت آهنینی تبدیل شده است که خود را آماده کرده است در صورتی که سازمان ملل رای به استقلال کوزوو دهد از حق وتوی خود برای این رای استفاده کند.
۵) اتحادیه اروپا نمی خواهد که درگیریهای منطقه بالکان ادامه داشته باشد. برخی از کشورهای اروپایی از جمله بریتانیا و فرانسه، صربستان را ازعوامل ثبات در بالکان می دانند. هر چند که کشورهای اتحادیه اروپا در بروکسل به توافق خواهند رسید اما به نظر می رسد که در صورتی که کوزوو اعلام استقلال کند، ۲۰ کشوراز۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا از این استقلال حمایت کنند. رومانی درمیان کشورهایی است که تمایلی به این استقلال ندارد وهمچون روسیه هشدار داده است که استقلال کوزوو آغازگر موجی از درگیریهای در کل جهان خواهد بود. کسی چه می داند شاید آنها کوزووی خود را در میان مجارها می بینند.
هنوز مشخص نیست که روند استقلال کوزوو کدام راه را انتخاب خواهد کرد اما آنچه که پیش بینی آن چندان دشوار نیست این است که در روزهای آینده در این منطقه جنگ جدیدی آغاز خواهد شد. هر چند رهبران صربستان و کوزوو بارها اعلام کرده اند که از هرگونه جنگ دوری خواهند کرد به طوری که حتی هاشم تاچی اعلام کرد که پس از۱۰ دسامبر تصمیم ما با هماهنگی واشنگتن و بروکسل خواهد بود.
اما این نشان دهنده آن است که وی منتظر حمایت واشنگتن و بروکسل برای اعلام استقلال خواهد بود. این درحالی است که صربستان با حمایت مسکو خواهان ادامه مذاکرات هستند چراکه مدام در گوششان زمزمه می شود که کوزوو را از دست خواهند داد.
● اتحادیه اروپا و ایران
وزرای امورخارجه اروپا در نشست خود در خصوص برنامه هسته ایران نیز گفت و گو خواهند کرد. دراین جلسه خاویرسولانا گزارشی ازعملکرد برنامه های ایران به وزرای خارجه این کشورها ارائه خواهد داد.
بریتانیا و فرانسه با هم پیمانی آمریکا خواستار تحریم های بیشتر هستند و می خواهند تا به سازمان ملل برای آغاز دور سوم تحریم ها به ایران فشار وارد کنند.

نویسنده : آرزو دیلمقانی

منبع : دیپلماسی ایرانی