دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
مجله ویستا
۹ آذر ماه – روز بزرگداشت شیخ مفید
در میان دانشمندان اسلامی، بزرگانییافت میشوند که در پیشرفت احکام الهی در جوامع تاثیر بسیار داشته، آثاری جاویدان ازخود به جای گذاشتهاند؛ شیخ مفید، در شمارچنین دانشمندانی جای دارد.
نامش محمد بن محمد بن نعمان بنعبدالسلام و کنیهاش ابو عبدالله است و در یازدهم ذیقعده (سالروز میلاد حضرتثامن الحجج علی بن موسی الرضاعلیه السلام) درسال ۳۳۶ ه .ق. دیده به جهان گشود.
شیخ طوسی، در کتاب رجال خود از این عالم گرانسنگ این گونه یاد میکند:
«محمد بن محمد بن نعمان دانشمندیبزرگ و موثق است.» او در فهرستمینویسد: «محمد بن محمد به نعمانمعروف به «ابن معلم» از متکلمان امامیه استو در زمان او ریاست علمی و دینی شیعه به اومنتهی گردید. در علم فقه و کلام بر هر کسبرتری داشت. دانشمندی حاضر جواب بود ونزدیک به ۲۰۰ جلد کتاب از او به یادگار ماندهاست.
ابن شهر آشوب در مورد وی مینویسد:شیخ مفید ابو عبدالله محمد بن محمد بننعمان از شاگردان ابو جعفر بن قولویه بود وحضرت ولی عصر او را به «شیخ مفید» ملقبفرمود.
نجاشی - که خود از زمره شاگردان آن عالمگرانمایه است.- در باره استادش میگوید:
استاد ما - رضیالله عنه - مقام والای او درعلم و کلام و روایت و وثاقت، مشهورتر ومعروفتر از آن است که به وصف آید.
جایگاه و مقام علمی و دینی شیخ مفیدزمانی بهتر روشن میگردد که عصر وی موردبررسی قرارگیرد.
● عصر حیات
در عصر شیخ مفید، شیعیان از آزادیبیشتری برخوردار بودند و وجود عالمبزرگواری چون شیخ مفید در میان آنان بهاعتبارشان میافزود. شیخ از پراکندگیشیعیان ممانعت ورزید، آنان را از خطر تفرقهنجات داد، با اعتبار خویش اوضاع اسفبارآنها را سامان بخشید و آنها را به اوج عزترسانید. شیخ مفید در محله کرخ بغداد - کهمرکز شیعیان بود.- میزیست و مسجدمعروف «براثا»- که اکنون زیارتگاه شیعیاناست.- محل تدریس وی بود.
از سوی دیگر، دوران شیخ مفید دورانرونق مباحث کلامی و اصولی در میاندانشمندان اهل سنتبود. پیش از وی،شیعیان در مسائل کلامی و اصولی حلقههایدرس تشکیل داده بودند و شیخ صدوق - کهریاست علمی و دینی شیعیان را عهدهداربود.- سبک سادهای در تصنیف و تالیف کتبپیش گرفت و بر همان شیوه نیز فتوا داد.
سبک ساده بیانی صدوق، جهت تفهیممسایل کلامی و اعتقادی سودمند بود، ولی باپیشرفت علمای اهل سنت در آن علوم، ادامهآن سبک سبب رکود جامعه شیعی میشد. براین اساس، ایجاد یک تحول، ضروری به نظرمیرسید. در این زمان شیخ مفید با استفادهاز مبانی علم کلام و اصول راه بحث و استدلالرا بر شیعیان گشود; ابواب فقه را با دقت موردتجزیه و تحلیل قرار داد، هر موضوعی را درجایگاه خویش بیان کرد و با این روش، جامعهمسلمانان را با روش صحیح استدلال آشناساخت
شیخ مفید نه تنها نزد علمای شیعه بلکهنزد علمای اهل سنت نیز مقامی والا داشت وآنها نیز او را میستودند.
ابن ندیم - که از معاصران او بود.- در بارهوی مینویسد:«دانشمندی با هوش و بافراست است. من او را دیدهام، دانشمندیعالیقدر است.
ابن حجر عسقلانی در باره ویمینویسد:«مفید بسیار پارسا و فروتن وپاسدار علم بود. گروهی از دانشمندان ازمحضر او بهره جستند. او چنان در مکتبتشیع والامقام است که معروف استبر هردانشمندی منت (حق) دارد.»
شیخ مفید در مناظره از قدرت خارقالعادهای بر خوردار بود و مخاطب خویش رابه خوبی اقناع میکرد.
خطیب بغدادی - که از علمای اهل سنت وهم عصر شیخ مفید بود.- میگوید: «او، اگرمیخواست، قدرت داشت ثابت کند که ستونچوبی از طلا است». نامهای چند تن ازعلمای اهل سنت - که شیخ مفید اغلب باآنها مناظره میکرد.- عبارت است از: علی بنعیسی رمانی، قاضی ابوبکر باقلانی و قاضیعبدالجبار معتزلی.
● شیخ مفید و تبعید
شیخ مفید در عصر عضدالدوله دیلمی وحکومت آل بویه - که دوران عزت و اقتدارشیعه بود.- میزیست و اکثر مناظرات وی درهمین دوران صورت گرفت. شیخ در زمانوفات عضدالدوله ۳۴ ساله بود. البته ایندوران آزادی برای شیخ و شیعیان چندانپایدار نبود; زیرا به زودی دوران دستگیری وتبعید شیخ و دوستانش آغاز شد.ابن اثیر ازآن دوران این گونه یاد میکند: «در سال ۴۰۹ه . سلطان الدوله، پسر بهاءالدوله، ابنسهلان را به کومتبغداد منصوب کرد.چون او وارد بغداد شد، ابو عبدالله بن نعمان،فقیه شیعه، راتبعید کرد.
● افول ستاره
نجاشی، شاگرد عالیقدر شیخ، از زمان فراقاستاد چنین میگوید: «مفید (ره) سه شبمانده به آخر ماه رمضان سال ۴۱۳ ه . وفاتیافت و ولادتش روز یازدهم ذی قعده سال۳۳۶ ه. بود. شریف مرتضی ابو القاسم علیبن حسین (سید مرتضی) در میدان اشنان برپیکر او نماز گزارد. میدان با وجود وسعتفراوانی که داشت، از کثرت معیتبه تنگآمده بود. بعد از نماز، جسد مطهرش را درخانهاش به خاک سپردند. چند سال بعد او رابه مقابر قریش، کنار مرقد حضرت امام موسیبن جعفرعلیه السلام منتقل ساختند.
اکرم اکبرزاده ابراهیمی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران آمریکا مجلس شورای اسلامی شورای نگهبان انتخابات حجاب حسین امیرعبداللهیان جنگ حسن روحانی دولت سیزدهم انتخابات مجلس دوازدهم عراق
قتل شهرداری تهران فضای مجازی تهران هواشناسی شورای شهر تهران سیلاب سامانه بارشی شهرداری سازمان هواشناسی آموزش و پرورش باران
خودرو بانک مرکزی قیمت طلا قیمت دلار بازار خودرو قیمت خودرو دلار مسکن یارانه ایران خودرو حقوق بازنشستگان تورم
تلویزیون سینمای ایران سینما نمایشگاه کتاب دفاع مقدس صدا و سیما مسعود اسکویی صداوسیما کتاب موسیقی مهران غفوریان سریال
معماری
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین حماس جنگ غزه روسیه اوکراین امیرعبداللهیان ایالات متحده آمریکا نوار غزه طالبان
فوتبال پرسپولیس استقلال لیگ برتر جواد نکونام مهدی طارمی سپاهان رئال مادرید بارسلونا بازی لیگ برتر انگلیس باشگاه استقلال
باتری گوگل اینستاگرام آیفون سامسونگ اپل عکاسی ناسا
کاهش وزن فشار خون چای توت فرنگی کبد چرب