پایان ماه عسل لیبی و سودان

از ۳۷ سال پیش تاکنون که معمر قذافی سکان رهبری لیبی را در دست گرفته، روابط سیاسی این کشور با همسایه جنوب شرقی اش یعنی سودان همواره شاهد نوسان و بی ثباتی بوده تا جایی که برخی مقامات رسمی از این جو ناپایدار سیاسی و امنیتی به عنوان پایان ماه عسل لیبی و سودان یاد می کنند.
در این میان بعضی از سیاستمداران سودانی آن طور که باید به قذافی اعتماد لازم را ندارند و معتقدند وی همواره سیاست هویج و چماق را اتخاذ می کند.
همین مساله است که تعامل با دولت طرابلس را دشوار ساخته و شماری از همین سیاستمداران بهترین گزینه فراروی خارطوم را قطع کامل ارتباط سودان با لیبی می دانند، حتی اگر قرار باشد سودان برای این قطع ارتباط هزینه گزافی بپردازد اما می تواند به استقرار و آرامش در سودان بینجامد، زیرا طبق ادعای رسمی سودانی ها، لیبی ضمن حمایت کامل از شورشیان دارفور، برایشان تجهیزات نظامی، ماشین و مواد غذایی ارسال می کند، این حمایت بعضاً آشکار که البته منافع شخصی برخی مقامات لیبی را نیز تامین می کند، بارها از سوی دولت طرابلس تکذیب شده است.
تحمل این حمایت ها برای سودانی که همواره در حال امتیازدهی به لیبی است بسیار دشوار است. ممنوعیت فعالیت گروه های مخالف دولت قذافی در خاک سودان و استرداد رهبرشان به طرابلس از بارزترین این امتیازهاست.
در عوض لیبی که می خواهد همه برگ های برنده انحصاراً در دست خودش باشد تاکنون در عرض این سه دهه و نیم حسن نیتش را به سودان ثابت نکرده است. مقامات سودانی نیک می دانند که لیبی ضمن حمایت همه جانبه از شورشیان دارفور، خاک خود را به پایگاه نظامی آموزشی آنها بدل کرده و آشکارا از سران قبائل سودانی پشتیبانی مالی می کند.
این حمایت ها تا جایی پیش رفته که لیبی می خواهد مخالفان دولت خارطوم از انتخابات آتی ریاست جمهوری و پارلمانی سربلند بیرون بیایند،یعنی تکرار سناریوی حمایت لیبی از صادق المهدی نخست وزیر سابق سودان. کمی به گذشته بازگردیم به سپتامبر ۱۹۹۰.
زمانی که ادریس دیبی می خواست در چاد به قدرت برسد. در آن زمان عمرالبشیر و سرهنگ قذافی در مورد چاد و شخص دیبی نظرات مشترکی داشتند و تا به همین امروز لیبی از حمایت خودش نسبت به این کشور آفریقایی نکاسته اما سودان در سال های اخیر ضمن محکوم کردن سیاست خارجی چاد، بارها این کشور را به حمایت از شورشیان دارفور متهم کرده است.
گفتنی است البشیر به عنوان رئیس جمهور سودان هنوز هم از مواضع چندگانه لیبی در قبال کشورش آزرده خاطر است به حدی که در دسامبر گذشته در کنفرانس گروه پنج به میزبانی لیبی که اختصاصاً برای حل بحران دارفور تشکیل شده بود حضور نیافت و آن را فاقد وجاهت سیاسی خواند.
همچنین دیدار دو رئیس جمهور سودان و چاد با یکدیگر که با میانجیگری عربستان صورت گرفت مساله دیگری بود که قذافی را به شدت برآشفت و روابط تا سطح اخراج دیپلمات های همدیگر بحرانی شد.
در برهه کنونی سودان و لیبی در خصوص کشور چاد اختلافات بنیادین پیدا کرده اند تا جایی که لیبی برای سقوط دولت حسین هبری که از حامیان سرسخت سودان به شمار می رفت، بسیار تلاش کرد.
با این موفقیت و روی کار آمدن عبدالرحمن سوار الذهب رئیس دولت موقت سودان و پس از او صادق المهدی روابط خارطوم و طرابلس بهبود یافت اما این آرامش نسبی روابط با قطع حمایت لیبی از جنبش آزادی بخش سودان به رهبری جان کارانگ، طولی نکشید، زیرا خیلی زودتر از آنی که لیبی فکرش را بکند البشیر با جان کارانگ به تفاهم دست یافت.
لازم به ذکر است که نا آرامی ها در منطقه دارفور واقع در غرب کشور آفریقایی سودان بیش از چهار سال است که ادامه دارد .
این نا آرامی ها علاوه برآنکه به قیمت جان هزاران تن از مردم منطقه بیابانی دارفور تمام شده جان عده زیادی از نیرو های دولتی و شبه نظامیان مخالف دولت و نیز شبه نظامیانی که علیه مردم منطقه می جنگند را نیز گرفته است.
نا آرامی در دارفور سودان از حالت بحرانی محلی خارج شده و با ورود کشور های آفریقایی ، سازمان های بین المللی و قدرت های جهانی به این بحران تبدیل به یکی از چالش های مهم امروز جهان شده است.

آزاده بابایی نژاد
منبع؛ الحیات

منبع : روزنامه اعتماد