مناسبات عربستان و انگلیس

سفر «عبدالعزیز بن عبدالرحمان آل سعود» موسس عربستان سعودی به مصر و دیدار وی با «وینستون چرچیل» نخست وزیر وقت انگلیس در سال ۱۹۴۵ میلادی، سر آغاز روابط سیاسی و اقتصادی دوکشور بود.
در سال ۱۹۸۱ میلادی «خالد بن عبدالعزیز» یکی دیگر از رهبران عربستان با هدف تعمیق و تقویت روابط دو کشور عازم لندن شد.
به دنبال این دیدار در سال ۱۹۸۶ میلادی لندن بار دیگر میزبان «ملک فهد» یکی دیگر از رهبران سعودی بود.
روابط سیاسی دو کشور با سفر «عبدالله بن عبدالعزیز» ولیعهد عربستان در زمان ملک فهد به این کشور در سال ۱۹۹۸ میلادی وارد مرحله جدیدی شد.
عبدالله در این سفر با ملکه «الیزابت دوم»، شاهزاده چارلز، نخست وزیر انگلیس و دیگر مقامات فرهنگی، سیاسی و اقتصادی این کشور دیدار و گفت و گو کرد.
در ادامه این رایزنی ها، عربستان سعودی طی چهار دهه گذشته میزبان ملکه انگلیس در سال ۱۹۷۹ و دیگر مقامات ارشد سیاسی این کشور از جمله «مارگارت تاچر»،«جان میجر» و نیز «تونی بلر» بوده است.
تونی بلر طی سال های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۵ میلادی با توجه به تحولات خاورمیانه و تعمیق روابط کشورش با عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس سه بار به این کشور سفر کرد.
در سال ۲۰۰۵ میلادی مقامات سیاسی دو کشور به منظور نزدیک شدن دیدگاه های سیاسی خود اقدام به برگزاری نشستی تحت عنوان «گفت وگوهای دو کشور» کردند که امسال سومین دور آن در لندن برگزار می شود.
دیدار سران و مقامات سیاسی دو کشور طی این مدت منجر به نزدیکی دیدگاه های سیاسی دو کشور درباره تحولات بین المللی و منطقه ای و نیز انعقاد ده ها قرارداد و تفاهمنامه سیاسی، اقتصادی، تجاری، فرهنگی، امنیتی و دفاعی شده است.
همگام با توسعه مناسبات سیاسی، مبادلات تجاری، اقتصادی و سرمایه گذاری های مشترک دو کشور به ویژه طی دو دهه گذشته وارد مرحله جدیدی شد.
در حال حاضر انگلیس از جمله بزرگترین شرکای تجاری عربستان در خاورمیانه است.
براساس آمارهای ارایه شده، در حال حاضر انگلیس در بین کشورهای صادر کننده کالا به این کشور جایگاه پنجم جهان را به خود اختصاص داده است.
حجم مبادلات تجاری دو کشور در سال ۲۰۰۵ میلادی ۴.۶ میلیارد دلار اعلام شده است که این رقم با توجه به این دیدار قطعا افزایش خواهد یافت.
این در حالی است که ارزش طرح های مشترک دو کشور که رقمی بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ مورد را شامل می شود به ۱۴.۵ میلیارد دلار رسیده است.
اکنون ده ها شرکت نفتی، صنعتی و عمرانی انگلیسی در اجرای برنامه های توسعه ای عربستان مشارکت جدی دارند.
توسعه مناسبات فرهنگی دو کشور طی ۳۲ سال گذشته بخش دیگری از دستاورد دیدار مقامات دو کشور بوده است.
در سال ۱۹۷۵ میلادی برای اولین بار یک تفاهمنامه فرهنگی و فنی بین سران دو کشور به امضا رسید.
در سال ۱۹۹۸ میلادی دولت عربستان با هدف ایجاد کرسی مطالعات اسلامی در شهر لندن، اقدام به گشایش دانشکده ای تحت عنوان دانشکده «ملک فهد» در این شهر کرد.
طی این مدت دو کشور همواره شاهد برگزاری برنامه های مشترک آموزشی، فرهنگی و نیز برپایی نمایشگاه های تخصصی بودند.
در سال ۲۰۰۵ میلادی برای اولین بار جشنواره ای فرهنگی تحت عنوان (روزهای عربستان) در لندن گشایش یافت.
در زمینه های آموزش عالی نیز می توان به چارچوب همکاری های آموزشی و تحقیقاتی دو کشور در شهرک علمی- تحقیقاتی«ملک عبدالله» در ریاض اشاره کرد.
براساس آمارهای منتشره هم اینک حدود ۶ هزار دانشجوی سعودی در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاه های این کشور مشغول تحصیل هستند.
انعقاد سه قرارداد بزرگ تسلیحاتی و دفاعی تحت عنوان «الیمامه ۱، ۲ و ۳» طی سالهای ۱۹۸۵ تا ۲۰۰۵ میلادی بخش دیگری از همکاری های گسترده دو کشور را شامل می شود.
براساس این قراردادها که ارزش آنها ده ها میلیارد دلار اعلام شده، دولت انگلیس متعهد به تامین بخشی از تجهیزات مورد نیازنظامی این کشور شد.
اولین موافقتنامه رسمی این قرارداد بزرگ تسلیحاتی در سپتامبر سال ۱۹۸۵ میلادی بین دو کشور منعقد شد که شرکت های طرف قرارداد در انگلیس متعهد به تامین ۱۳۴ فروند جنگنده «تونادو» به عربستان شدند.
در سال ۱۹۹۳ میلادی نیز این قرارداد بار دیگر تحت عنوان «الیمامه ۲» بین مقامات امنیتی و دفاعی دو کشور تمدید شد.
در سال ۲۰۰۵ میلادی نیز به دنبال سفر وزیر دفاع انگلیس به ریاض پیش نویس موافقتنامه دیگر بین مقامات دو کشور به امضا رسید که بعدا «الیمامه ۳» خوانده شد.
براساس این قرارداد شرکت های تولید تسلیحات نظامی در انگلیس متعهد شدند ۷۲ فروند جنگنده «یورو فایتر» دراختیار نیروی هوایی عربستان قرار دهند.

منبع : روزنامه کیهان