آموزش های فراسازمانی

آموزش، توانمندترین ابزار هر جامعه برای تضمین توزیع صحیح و عادلانه منافع و امکانات در میان افراد و جامعه است و از دیرباز از نیازهای اصلی یک جامعه پیشرو و مترقی بوده و در گسترش و پویایی جامعه اسلامی نقش اساسی ایفا می کند. امروز نظام اداری مطلوب، کارآمد، پاسخگو، مشارکت جو و مسئولیت پذیر تا حدود زیادی در گرو آموزش مبتنی بر نیازهای حال و آینده می باشد و علاوه بر آن می تواند ضمن تسهیل در اداره امور کشور و شناسایی نقاط ضعف و تقویت نقطه قوت در سیاستگذاری، تصمیم سازی و تصمیم گیری با تدبیر و هوشمندی عمل کند.
بدین منظور ضرورت توجه به آموزش های فرا سازمانی بویژه برای مدیران بخش دولتی بیش از پیش احساس می شود؛ زیرا این آموزش ها با آموزش های کلاسیک دانشگاهی متفاوت است. برای مثال، رشته های متداول مدیریت در دانشگاه ها تنها به تربیت مدیر برای اداره یک سازمان می پردازد در صورتی که بخش دولتی نیازمند مدیرانی است که با رویکرد فرا سازمانی (میان بخشی و فرا بخشی) تربیت شوند در همین ارتباط در دانشگاه های بسیاری از کشورهای جهان این رویکرد از آموزش تحت عنوان اداره امور عمومی -public administration- ارایه می شود. عدم توجه به این رویکرد از آموزش سبب خواهد شد که مدیران از شایستگی و مهارت کافی برای هدایت سازمان های بزرگ دولتی برخوردار نباشند. همچنین از طریق آموزش های فرا سازمانی و اداره امور عمومی می توان به پرورش مدیران در سطح کلان کشور پرداخت و نهایتا منجر به بسترسازی دیدگاه های فرا سازمانی با رویکردهای کلان نگر خواهد شد.
امروزه با روند جهانی شدن و کمرنگ شدن حاکمیت دولت ها، ایجاب می کند تا اندیشه فرا سازمانی، فرا منطقه ای و فرا ملی جدی گرفته شود. مورد توجه قرار دادن این نگرش موجب حسن اجرای روند توسعه در کشور می شود و باعث می شود حاکمیت در سطوح مختلف از مدیران مجرب و توانمند برخوردار باشد و برای مقابله با انواع بحران ها آمادگی و مهارت لازم را داشته باشند. همچنین با درنظر گرفتن این تفکر در آموزش مدیران بخش دولتی، لزوم ادامه حیات برخی موسسات آموزشی که دارای کارکردهای مشابه اند به خوبی احساس می شود تا وظایف یاد شده که همانا آموزش مدیران دولتی است را انجام دهد.
از ویژگی های بارز این نوع از آموزش ها این است که مدیران ضمن فراگیری علوم اداری و تلفیق آن باتجربه از یک سو عملا در اداره امور بسیار کارآمد و اثربخش بوده و از سوی دیگر آثار آموزش در فعالیت های روزمره مدیران ملموس است. در ضمن فعالیت اینگونه موسسات به خاطر ماهیت آموزشی آنها نمی توان صرفا تصدی گری فرض نمود زیرا آموزش های امور حکومتی و فرا سازمانی در زمره تصدی گری محسوب نمی شود و ضرورت اقتضا می کند که متولی خاصی با راهبرد مشخص این نوع از آموزش ها را در سازمان های دولتی هدایت نماید. از طرف دیگر با توجه به سیاست های دولت محترم جمهوری اسلامی ایران که در پی کوچک سازی و اصلاح ساختار تشکیلات اداری است این تحول ساختاری هم نیاز و هم مطلوب کشور می نماید، اما باید سعی کرد تا وظایف آموزشی که از نوع آموزش های فرا سازمانی (فرا بخشی و میان بخشی) است به فراموشی سپرده نشود و برای آن متولی مشخصی درنظر گرفته شود تا اصلاح ساختار اداری و کوچک سازی پیامدهای زیانباری برای اداره امور کشور بوجود نیاورد. هر چند در سیاست ها و راهبردهای دولت محترم نهم با شیوه نوین دولت متحرک و اصلاح ساختار نظام اداری به این مهم نگریسته شده و نسبت به مقوله آموزش و توسعه آن در کشور اهتمام جدی وجود دارد.
سید محمد ناصر سجادی

منبع : روزنامه کیهان