ویتامین ب-۳ (نیاسین)

ویتامین ب-۳ (نیاسین)
ویتامین "‘-۳" یا نیاسین عضوی از خانوادة ویتامین های "ب" است. این ویتامین محلول در آب است و این بدان معنی است كه در بدن ذخیره نمیشود و برای برطرف كردن نیازهای بدن به طور مرتب و روزانه باید مصرف شود. دو شكل از ویتامین "ب-۳" وجود دارد:
نیاسین (به عنوان اسید نیكوتینیك نیز شناخته میشود) و نیاسین آمید (نیكوتین آمید نیز گفته میشود). هر ۲ فرم این ویتامین به عنوان یك مادة مغذی در بدن به یك طریق مؤثرند اما موارد استفاده آن در درمان بیماریها متفاوت است.
بدن شما برای تبدیل كربوهیدرات به انرژی نیاز به ویتامین ب-۳ دارد. بدون ویتامین ب-۳ سیستمهای بدن شما متوقف خواهند شد. ویتامین "ب-۳" همچنین باعث شكستن چربی و كلسترول میشود بنابراین نیاسین (اسید نیكوتنیك) یك عامل ایجاد كننده كلسترول خوب برای بدن است.
بدن شما از ویتامین ب-۳ برای ساختن تركیبات مختلف از جمله هورمون های جنسی و هورمون های آدرنال، استفاده می كند. این ویتامین همچنین به خارج كردن مواد شیمیایی سمی و مضر از بدن و تنظیم قند خون كمك می كند.
بیشتر افراد مقدار كافی از این ویتامین را از طریق غذایی كه می خورند، به دست می آوردند. پزشك در موارد بالابودن كلسترول و دیگر بیماریها این ویتامین را برای شما تجویز می كند. مسئله مهم این است كه در موارد مصرف زیاد این ویتامین تحت نظر پزشك باشید، زیرا مصرف زیاد این ویتامین دارای عوارض جانبی جدی همچون آسیب كبدی می باشد.
موارد استفاده
نیاسین كلسترول بد (LDL) را كاهش و كلسترول خوب (HDL) را افزایش می دهد. این ویتامین اثر داروهای كاهندة كلسترول را افزایش می دهد. برای این منظور، باید مصرف این ویتامین تنها زیر نظر پزشك باشد. نیاسین آمید به درمان آرتروز، روماتیسم مفصلی، دیابت وابسته به انسولین، بیخوابی و سردرد میگرنی كمك می كند.
هر شكلی از این ویتامین می تواند در درمان یا پیشگیری از كمبود ویتامین "ب-۳" (پلاگر) استفاده شود. افرادی كه دچار سل یا سرطان هستند، خانم هایی كه از قرص های ضد حاملگی استفاده می كنند و اضخاصی كه از كمبود پروتئین رنج می برند، به احتمال بیشتر دچار كمبود ویتامین "ب-۳" میشوند.
منابع غذای
بدن شما ویتامین ب-۳ را از پروتئین به دست می آورد بنابراین اگر در رژیم غذایی پروتئین كافی وجود داشته باشد، ویتامین "ب-۳" كافی به بدن شما می رسد. بهترین منابع ویتامین ب-۳ غذاهایی است كه غنی از پروتئین باشد مانند: گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لوبیای خشك پخته شده و نخود، كبد، شیر كم چربی یا بدون چربی و پنیر، سویا و آجیل.
منابع دیگر خوب برای ویتامین "ب-۳" شامل مخمر آبجو، سبوس گندم، نام پرقوت و حبوبات. غلات (به جز ذرت)، قارچ و سبزیجات تازه. ویتامین "ب-۳" در اثر پختن در آب از بین
می رود. بنابراین تا حد امكان از جوشاندن، پختن و فریزكردن سبزیجات خودداری كنید.
اشكال دیگر
اگز پزشك به شما توصیه كند كه مقدار بیشتری ویتامین "‘-۳" مصرف كنید، می توانید از مكمل های نیاسین یا نیاسین آمید كه به اشكال مختلف در دسترس است استفاده نمایی. قرص های ۲۵، ۵۰، ۱۰۰، ۲۵۰ و ۵۰۰ میلی گرمی موجود است. اگر چه قرص ها و كپسولهایی كه به مرور زمان در بدن آزاد میشود در دسترس است، اما مطالعات نشان داده این تركیبات باعث آسیب به كبد میشود. نیاسین همچنین به صورت اینوزیتول هگزانیاسینات كه فرآورده تولید شده در اروپاست، در دسترس است. این تركیب به تدریج آزاد میشود و منجر به آسیب كبد نمی شود.
نحوة مصرف
برای كاهش خطر ایجاد زخم معده و جلوگیری از بهم خوردگی و آشفتگی معده، بهتر است مكمل های نیاسین را همراه با غذا مصرف كنید.
موارد احتیاط
مصرف میزان زیاد نیاسین (۷۵ میلی گرم یا بیشتر) باعث ایجاد عوارض جانبی میشود. شایعترین عارضة آن «نیاسین فلاش» (NIACIN FLUSH) است، بدین صورت كه در صورت وسینه احساس سوزش كرده و پوست شما قرمز و برافروخته میشود. این نشانه ها بی ضرر هستند مگر شما مبتلا به آسم باشید بنابراین افراد مبتلا به آسم از مصرف زیاد نیاسین باید اجتناب كنند. مصرف مقادیر خیلی زیاد نیاسین كه برای كاهش كلسترول بكار می رود، باعث آسیب كبد و زخم معده میشود. اگر شما دچار بیماریهای كبدی یا زخم معده هستید از مكمل های نیاسین نباید استفاده كنید. اگر شما دیابت، بیماری كیسة صفرا یا نقرس دارید باید زیر نظر پزشك از مكملهای نیاسین استفاده كنید.
تداخل های احتمالی
نكات زیر را در مورد نیاسین به خاطر بسپارید.
* با دیگر ویتامین های گروه "‘" باعث به حركت درآوردن موتور بدن میشود.
* با دیگر داروهای كاهنده كلسترول بدن قابل استفاده است.
* در صورت همراهی با داروهای فشارخون، با احتیاط مصرف كنید (زیرنظر دقیق پزشك).
* الكل می تواند مانع از جذب ویتامین "ب-۳" شود، همینطور كه بر جذب سایر ویتامین ها و مواد معدنی تأثیر می گذارد.

منبع : پایگاه الکترونیکی خدمات پزشکی ایران