سه شنبه, ۱۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 7 May, 2024
مجله ویستا


سوگ و عزاهای عمومی و خصوصی ، استان بوشهر


در ماه محرم و رمضان، مردم به عزاداری و سینه‌زنی می‌پردازند و در ضمن اجرای مراسم تدریجاً به تعداد شركت‌كنندگان اضافه می‌شود. شركت‌كنندگان كه در سنین متفاوت هستند در صفوف سینه‌زنی به شكل دوایر متحدالمركز گرد هم جمع می‌شوند. نوحه‌های آن به وسیله‌ ضربات منظم سینه‌زنی همراهی می‌گردد. این نوحه‌ها بین نوحه‌خوان اصلی و سینه‌زنان متوالیاً مبادله می‌شود. در سینه‌زنی دو نوحه‌خوان اصلی شركت می‌كنند. نوحه‌خوان دوم معمولاً در زمره بهترین نوحه‌‌خوان‌های بوشهر است، دومی موقعی در مراسم حضور می‌یابد كه دایره دومی از شركت‌كنندگان در وسط دایره اول تشكیل گردد. در خاتمه‌ سینه‌زنی شركت‌كنندگان به گروه‌های كوچك‌تری تقسیم شده و به سینه‌زنی ادامه می‌دهند. مراسم سینه‌زنی معمولاً 75 دقیقه به طول می‌انجامد. بعد از ختم سینه‌زنی، هیئت عزاداران از تكیه عبور می‌كنند. این دسته كه از شركت‌كنندگان زن و مرد تشكیل می‌شود، با گروهی از سنج‌زنان همراهی می‌شود. نوای این گروه به علت هیاهوی شدیدی كه حین عبور دسته در تكیه حكمفرماست، همراه صدای عزاداران شنیده می‌شود. در مراسم شام غریبان شركت‌كنندگان اكثراً زن هستند. آنها در حالی كه مشعلی در دست دارند از كوچه‌های شهر عبور می‌كنند و به طور گروهی نوحه‌های شام غریبان را می‌خوانند. این نوحه‌ها به وسیله فلوتی همراهی می‌شود.
در روزهای سوگواری ماه محرم یا ماه رمضان، نواختن طبق (دمام)،‌ سنج، شیپور (بوق) كه از شاخ گاو تهیه شده متداول است. دمام با آهنگ خاصی و به طور گروهی نواخته می‌شود.
در این مراسم نواختن طبل «دمام» به منظور اعلام شروع مراسم عزاداری در ایام تاسوعا و عاشوراست. پس از دمام معمولاً تعزیه به نمایش گذارده می‌شود. اجرای دمام كه به صورت عبور در شهر عملی می‌گردد، در سال‌های اخیر بسیار كمتر شده است و تعداد زیادی از گروه‌های دمام دست از نواختن كشیده‌‌اند.