دوشنبه, ۲۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 13 May, 2024
مجله ویستا


تحلیل انتقادی گفتمان


تحلیل انتقادی گفتمان
نویسنده : فرکلاف - نورمن
مترجم : شایسته‌پیران - فاطمه... [و دیگران] -
ویراستار : نبوی - محمدمهاجر - مهران
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۷۹/۱۱/۱۹
رده دیویی : ۳۰۶.۴۴
قطع : رقعی
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۳۱۰
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۲۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۶۷۵۷-۶۵-۰

در این کتاب, مجموعه مقالاتی از نورمن فرکلاف ( 1941ـ) طی سه بخش فراهم شده است .بخش اول ناظر بر مطالب نظری درباره گفتمان و به ویژه تحلیل انتقادی گفتمان و بخش دوم و سوم ناظر بر مطالب عملی و کاربردی تحلیل گفتمان است . 'در تحلیل گفتمان, بر خلاف تحلیل‌های سنتی زبان شناسانه, دیگر صرفا با عناصر نحوی و لغوی تشکیل دهنده جمله به عنوان عمده‌ترین مبنای تشریح معنا, یعنی زمینه و متن سر و کار نداریم, بلکه فراتر از آن به عوامل بیرون از متن, یعنی بافت موقعیتی,فرهنگی, اجتماعی و غیره سر و کار داریم .'در مقدمه کتاب آمده است' :مفهوم گفتمان و تحلیل انتقادی آن, اینک با نام 'میشل فوکو 'همراه شده است .به نظر فوکو, گفتمان‌ها تشکیل شده از علامات .اما کارکردشان از کاربرد این علامات, برای نشان دادن و برگزیدن اشیا بیشتر است و همین ویژگی است که آن را غیر قابل تقلیل به زبان, سخن و گفتار می‌کند . گفتمان امروزه بیانگر ویژگی‌ها و خصوصیات تاریخی چیزهای گفته شده و چیزهایی است که ناگفته باقی می‌ماند .گفتمان‌ها مجسم کننده معنا و ارتباط اجتماعی است :شکل دهنده ذهنیت و ارتباطات اجتماعی ـ سیاسی (قدرت) است .در نظر 'فوکو 'گفتمان همچنین اعمالی هستند که به طور سیستماتیک موضوعاتی را شکل می‌دهند که خود سخن می‌گویند .در سه مقاله بخش اول کتاب, چارچوبی تحلیلی برای مطالعه روابط بین زبان, ایدئولوژی و قدرت فراهم می‌آید .این سه مقاله عبارت‌اند از' :اهداف انتقادی و توضیحی در تحلیل گفتمان', 'بازنمود گفتمان در گفتمان رسانه‌ها 'و 'زبان و ایدئولوژی .'در بخش دوم, مقاله‌ای در باب جایگاه تحلیل متن در تحقیقات اجتماعی به طبع رسیده که بخش عمده آن به تحلیل‌های زبان‌شناختی و بینابینی در تحلیل گفتمان از حیث روش شناختی یافته است .سه مقاله نسبتا مفصل بخش سوم, درباره اهمیت و جایگاه تفسیر و تبیین در تحلیل گفتمان است که با این عناوین به چاپ رسیده است' :تحلیل انتقادی گفتمان در عمل :توصیف', 'تحلیل انتقادی گفتمان در عمل :تفسیر, تبیین و جایگاه تحلیل‌گر 'و 'تنازع و خلاقیت در گفتمان :گفتمان تاچریسم .'