پنجشنبه, ۲۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 9 May, 2024
مجله ویستا


منطقه حفاظت شده هفتاد قله ، اراک


منطقه حفاظت شده هفتاد قله با مساحتی معادل 125‚82 هكتار، در محدوده شهرستان‌های اراك و محلات و ناحیه كوچكی از شهرستان خمین واقع شده است. این منطقه از شمال به مراتع قوچك، از غرب و شمال غربی به جاده آسفالته تهران - جنوب كشور، از جنوب غربی به دشت امام‌آباد، از جنوب به ارتفاعات انجدان، چنار و بزیجان و از شرق به ارتفاعات شانق و تپه‌ ماهورهای ورین، كهك و دره چاه مولا محدود می‌شود. این منطقه شامل مجموعه‌ای از ارتفاعات، تپه‌ماهورها و دشت‌هایی با پوشش استپی است و زیستگاه سه گونه از مهم‌ترین پستانداران بومی یعنی كل و بز، قوچ و میش و آهو است. علاوه بر این، مناطق كوهستانی آن دارای گونه‌های كمیاب گیاهان وحشی است كه در حفظ و حراست خاك و تشكیل سفره‌های آب زیرزمینی اثر به سزایی دارند و در صورت از بین رفتن این نوع پوشش، خاك فرسوده شده و در نتیجه سیل به وجود می‌آید كه در تخریب سیستم‌های آبی نقش مهمی دارد و خسارت جبران‌ناپذیی به اقتصاد محلی وارد می‌كند.
هفتاد قله مجموعه كوهستانی است كه از شمال به جنوب كشیده شده است. این كوه دارای هفتاد برآمدگی یا قله است كه هر یك نام مخصوصی دارد و تصور می‌شود وجه تسمیه هفتاد قله نیز به همین موضوع مربوط باشد. این منطقه به دلیل امتیازات خاص و وفور حیوانات وحشی قابل شكار از قدیم جزء شكارگاه‌های مشهور ایران محسوب می‌شده و بسیار مورد توجه سلاطین به خصوص در دوران قاجار بوده است و به همین علت تا سال 1349 از نظر حیات وحش و پوشش گیاهی بسیار فقیر شده بود،‌ لذا همراه چند منطقه دیگر به عنوان منطقه ممنوعه اعلام و قرق شد. در سال 1353 به علت نیاز منطقه به توسعه،‌ نواحی و كوه‌های انجدان، لته‌در، سله‌بهر، سراب ازنا، برآفتاب‌های كارچان و آقایی به منطقه اضافه و به عنوان منطقه حفاظت شده هفتاد قله اعلام گردید. این امر موجب بهبود وضع مراتع و حیات وحش منطقه شد، ولی در سال‌های 1357 و 1358 به علت درگیری دولت و نیروهای مردمی با مسائل انقلاب،‌ این منطقه همچون سایر مناطق مورد تخریب و تجاوز سودجویان قرار گرفت و ضمن نابودی نسل آهو، تعداد پستانداران وحشی در منطقه نیز به شدت كاهش یافت. با این حال از سال 1359 با تلاش مأمورین سازمان حفاظت محیط زیست و همكاری مقامات اجرایی و قضایی، از این تجاوزات جلوگیری به عمل آمده است.
این منطقه زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدل دارد و متوسط بارندگی آن در حدود 250 میلی‌متر است،‌ ولی به علت صخره‌ای بودن منطقه زیاد برفگیر نیست. برودت هوا نیز در زمستان‌های سرد گاهی به 30 درجه زیر صفر می‌رسد. در صورتی كه تابستان‌ها در مدخل دره‌ها، دمای هوا گاهی به 38 درجه بالای صفر می‌رسد.