خسارات ناشی از قطعی‏های شبکه کابل نوری کشور

شبکه یکپارچه فیبرنوری که سریعترین، مطمئن‌ترین (با ظرفیت بسیار چشم‌گیر) شبکه زیرساختی در جهان و از جمله برای ایران و پانزده کشور همسایه جهت برقراری ارتباط حدود ۴۰۰ میلیون نفر جمعیت این منطقه با یکدیگر است و نیز فرصتی برای ترانزیت (عبور) ارتباطات کشورهای منطقه و مسیر فیبرنوری TAE برای کشورهای موجود در مسیر آن است، می‌تواند محل درآمد ارزی قابل توجهی برای کشور باشد که همه این موارد در سایه شبکه‌ای ایمن و بدون نقص محقق خواهد شد.
کشور ما از سال‌ها پیش با لمس ضرورت ورود و استفاده هر چه سریع‌تر از این وسیله ارتباطی، اجرای شبکه یکپارچه فیبرنوری را آغاز کرد و با تلاش متخصصان و کارشناسان مخابرات هم‌اکنون ۷۶ هزار کیلومتر فیرنوری در کشور به اجرا در آمده است.
بنابر گزارش‌های ارائه شده از سوی شرکت مخابرات ایران، شرکت ارتباطات زیرساخت در راستای توسعه‌ی شبکه فیبرنوری به عنوان زیرساخت اصلی شبکه انتقال کشور و پیش‌نیاز و بستری مناسب برای توسعه‌ی اقتصادی، فرهنگی و سیاسی کشور از جمله زیرساخت لازم برای کاربردهای الکترونیکی شامل، شبکه فناوری اطلاعات پیشرفته، دولت الکترونیکی، تجارت الکترونیکی، بانکداری الکترونیکی، آموزش الکترونیکی و بهداشت الکترونیکی و... اقدام کرده است. بخش‌های اصلی شبکه گسترده فیبرنوری کشور در قالب برنامه‌های اول الی سوم توسعه تحقق یافته و در برنامه چهارم نیز دنبال می‌شود. در ابتدای برنامه چهارم توسعه (پایان ۸۳) در سطح شبکه مخابراتی بین شهری کشور حدود ۳۰ هزار کیلومتر فیبرنوری اجرا شد و با افزایش آن در ۱.۵ سال اول برنامه چهارم خطوط اصلی فیبرنوری به ۳۶ هزار کیلومتر رسیده است که استان‌ها و مراکز مخابراتی بین شهری، ناحیه‌ای و منطقه‌ای را به یکدیگر متصل می‌کند، ضمن اینکه بیش از ۴۰ هزار کیلومتر مسیر فرعی فیبرنوری نیز در درون شهر‌ها و نقاط فرعی بین‌شهری اجرا شده است. بدین ترتیب مجموع خطوط فیبرنوری شهری و بین‌شهری و بین‌الملل کشور به مجموع ۷۶ هزار کیلومتر رسیده است که امکان ارتباطات شهری، بین شهری و بین‌الملل را درانتقال صوت، تصویر و دیتا فراهم می‌کند.
در زمینه ارتباطات بین‌المللی می‌توان به پروژه فیبرنوری بین‌المللی TAE (آسیا- اروپا) که با اجرای دو هزار و ۲۰۰ کیلومتر فیبرنوری، آسیا را از طریق ایران به اروپا متصل کرده است، و ضمن اینکه می‌توان به افتتاح پروژه کابل دریایی ایران- کویت به طول ۳۲۵ کیلومتر و افتتاح مسیر فیبرنوری ایران- افغانستان به طول ۱۵۰ کیلومتر و ارتباط ایران ارمنستان اشاره کرد.
با توجه به ویژگیهای زیر ایران را می توان به عنوان قطب ارتباط منطقه معرفی نمود:
۱) موقعیت استراتژیک و جغرافیائی بی بدیل کشور بدلیل همسایه بودن با تعداد زیادی از کشور ها و اتصال به کابلهای فیبرنوری بین المللی منصوبه در آبهای آزاد؛
۲) وجود یک شبکه فیبرنوری بین شهری و بین الملل ، با ظرفیت مناسب، برای پوشش کافی ارتباط؛
۳) عدم دسترسی برخی از کشورهای همسایه بخصوص کشورهای شمال ایران به کابلهای دریائی بین المللی منصوبه در دریای آزاد؛
۴) وجود ارتباط مستقیم با کشور امارات و کویت از طریق کابل دریائی؛
۵) وجود ارتباط کابل فیبرنوری موجود با اکثر کشورهای همسایه (ترکمنستان ، ترکیه ، ارمنستان ، آذربایجان ، افغانستان ، امارات و کویت ) .
شرکت ارتباطات زیرساخت هم اکنون با توسعه شبکه فیبرنوری و با استفاده از تجهیزات PDH ، SDH و DWDM امکان برقراری ارتباطات بین شهری وبین الملل شامل صوت ، تصویر و اینترنت را فراهم می‌‏کند.
این شبکه هم اکنون با ظرفیت ۱۰۰ هزارE۱ ارتباطات هموطنان را در۳۰ استان و ۱۰۱۵ شهر تامین و طول مسیر آن نیز تا انتهای برنامه چهارم توسعه ۸۰ هزار کیلومتر توسعه و ظرفیت آن نیزتا ۲۵۰ درصد افزایش می‌‏یابد.
علاوه بر این، شبکه یاد شده هم اکنون با ظرفیت ۲۴ سیستمSTM۱ بین الملل ارتباط اینترنت را از دو مسیر جنوب و شمال غرب تأمین می‌‏کند و با افزودن تجهیزات از دو مسیرکویت و آذربایجان نیز ۱۶ سیستم STM۱ به ظرفیت آن افزوده شده است.
علاوه براین، شرکت ارتباطات زیرساخت برای اتصال شبکه فیبرنوری به کشور عمان در حال مذاکره است و در این راستا تفاهم‌نامه‌ای نیز با کشور عمان به امضا رسیده است. در همین طرح برقراری مسیر دوم فیبرنوری ایران با امارات نیز در دست بررسی است.
لازم به ذکراست؛ با اجرای پروژه فالکون، ایران با حلقه‌‏ای از مسیر فیبرنوری که به دورخلیج فارس اجرا می‌‏شود، به کشورهای قطر ، عمان ،امارات ، عربستان و کویت، مرتبط و از این طریق به شبکه جهانی نیز متصل می‌‏شود.
گفتنی است، از طریق مسیرهای فیبرنوری، تمامی نقاط مرزی، به شبکه زیرساخت متصل شده است و در طول برنامه چهارم توسعه، شمارمسیرها و ظرفیت شبکه برای بهبود کیفی و کمی ارتباطات افزایش خواهد یافت.
ایران درمرکز منطقه‌‏ای قرار دارد که ۱۵ کشور با حدود ۴۰۰ میلیون نفرجمعیت را شامل می‌شود و به همین دلیل از نظرجغرافیایی موقعیت مناسبی برای تبدیل به مرکز ارتباطی منطقه دارد. بدین ترتیب، کشورهای آسیای میانه می‌‏توانند از طریق اتصال فیبرنوری با نزدیک‌‏ترین نقطه مرزی ایران به کشورها وشبکه‌‏های جهانی اطراف کشورمان متصل شوند.
● تبعات ناشی از قطعی‌های کابل نوری
بروز قطعی‌های ناخواسته‌ی شبکه‌ی فیبر نوری تاکنون خسارات اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی و امنیتی زیادی به کشور وارد و اختلالاتی در ارتباطات داخلی و بین‌المللی به وجود آورده است.
▪ خسارات اقتصادی:
۱) اختلال در مکالمات تجاری؛
۲) عدم النفع حاصله در زمان قطع ارتباط (ریالی از ارتباطات داخلی و ارزی از ترانزیت ارتباطات بین الملل)؛
۳) عدم النفع حاصله در اثراجتناب از هدایت هواپیماهای ترانزیت توسط برجهای مراقبت هوائی در زمان قطع ارتباط؛
۴) خسارات ناشی از عدم هماهنگی سازمانها و دستگاههای مختلف همچون : بانکها ، شرکتهای برق ، گاز ، نفت ، کارت هوشمند سوخت و...
▪ خسارات اجتماعی :
۱) نارضایتی عمومی و سلب اعتماد اجتمائی از عملکرد دستگاههای اجرائی و...
۲) عدم امکان برقراری ارتباط جامعه و اخلال در امور اجتماعی، فرهنگی و...
▪ خسارات سیاسی و امنیتی:
کاهش وجهه امنیتی و ثبات مسیرهای ایران ( زمینی و هوائی ) برای انتقال ترافیکهای بین‌المللی و عواقب مترتب و...
با عنایت به این که در حال حاضر مقررات کافی برای تسهیل در امر کابل‌کشی و صیانت از حریم مسیرهای شبکه کابل‌ فیبرنوری شبکه مادر مخابراتی کشور وجود ندارد، برای رفع نارسائی‌های موجود لازم است قانون جامع‌تری از قوانین موجود تصویب شود. در همین زمینه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات لایحه‌ای تحت عنوان صیانت از حریم‌های شبکه کابل فیبرنوری شبکه مادر مخابراتی کشور تقدیم دولت کرد که پس از تصویب در هیات وزیران تقدیم مجلس شورای اسلامی شد که به زودی در صحن علنی مجلس مطرح خواهد شد. امید می رود با تشدید تلاش های قانونی و تدابیر فنی، قطعی شبکه های کابل نوری کشور به حداقل برسد.

مسعود فاتح دانشجوی دانشگاه مالتی مدیای مالزی

منبع : پایگاه اطلاع رسانی ITanalyze