تغذیه در دیابت

دیابت بیماری ای است كه مشخصه آن بالا رفتن قند خون بیش از حد طبیعی بوده و به علت اختلال عملكرد هورمون انسولین كه تنظیم كننده قند خون است به وجود می آید. بیماری دیابت به دو نوع تقسیم می شود. دیابت نوع اول یا دیابت جوانان و دیابت نوع دوم یا دیابت بالغین.از علائم دیابت پرنوشی، پرادراری و ضعف و تاخیر در ترمیم زخم های بدن است.
بیماران مبتلا به دیابت به علت اختلال در سوخت و ساز چربی ها مستعد بیماری های قلبی _ عروقی هستند. دیواره عروق خونی افراد مبتلا به دیابت درگیر شده و باعث كاهش خون رسانی به اعضای مختلف بدن می شود. اختلال در خون رسانی باعث آسیب های جدی در پاها، چشم و كلیه ها می شود. بیماران مستعد به عفونت نیز می شوند. رژیم غذایی نامناسب، حساسیت به مواد غذایی، عفونت های ویروسی و استرس می تواند وضعیت بیماران مبتلا به دیابت را بدتر كند و بیماری آنها را تشدید كند. به هنگام وارد شدن استرس سطح هورمون آدرنالین در خون افزایش یافته و افزایش این هورمون سبب افزایش سطح قند خون می شود.مصرف چه غذاهایی سبب ثابت نگه داشتن قند خون در بیماران مبتلا به دیابت می شود؟ در جواب بایستی عرض شود كه مصرف مواد غذایی پرفیبر نظیر سبزیجات و میوه ها باعث جلوگیری از افزایش ناگهانی سطح قند خون در این افراد می شود.
تحقیقات نشان داده است كه پروتئین موجود در شیر به عنوان آنتی ژن عمل كرده و باعث اختلال در عملكرد سیستم ایمنی و تولید آنتی بادی هایی بر علیه سلول های تولیدكننده انسولین در غده پانكراس می شود. این مسئله باعث شروع دیابت نوع یك در نوزادانی هست كه به آنها شیر گاو می دهند بالاخص زمانی كه نوزاد تا یك سالگی از شیر گاو استفاده كرده باشد. در نوزادانی كه در خانواده هایشان سابقه ای از دیابت وجود دارد بهتر است فقط شیر مادر داده شود.
نگهداری وزن در سطح مطلوب و ایده آل در افراد مبتلا به دیابت بسیار مهم است. ورزش در این بیماران بسیار حیاتی است و انجام فعالیت های ورزشی باعث پیشگیری از عوارض دیابت و تثبیت وضعیت بیماران مبتلا به دیابت می شود.
● نیازهای غذایی مبتلایان دیابت
▪ ویتامین ث: باعث كاهش مقاومت به انسولین شده، با عفونت ها مقابله كرده و قدرت عروق خونی را افزایش می دهد. در صورت وجود مشكلات كلیوی مصرف دوزهای بالای ویتامین ث بایستی تحت نظر پزشك باشد.
▪ بیوفلاونوئیدها، مشابه با عملكرد ویتامین ث نقش ایفا می كند.
▪ ویتامینE : همراه با توكوفرول باعث پیشگیری از عوارض عروقی می شود و باعث كاهش مقاومت به انسولین شده و به عنوان مكملی هست كه باعث جلوگیری از نیاز افراد مبتلا به دیابت نوع دوم به انسولین می شود.
▪ ویتامین B۱: باعث كاهش مقاومت به انسولین می شود و در افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی (اختلالات اعصاب در اندام های بدن) سطح این ویتامین پایین است. اگر كمبود وجود داشته باشد بایستی مصرف شود.
▪ ویتامین B۱۲: از آسیب اعصاب محیطی در بیماران دیابتی پیشگیری می كند.
▪ بیوتین: باعث كاهش قند خون شده و در پیشگیری از اختلال اعصاب محیطی ناشی از دیابت بسیار موثر است.
▪ ویتامینD : باعث افزایش ترشح انسولین شده و سطح قند خون را پایین می آورد.
▪ اینوزیتون: باعث بهبود حالت نوروپاتی یا اختلال اعصاب محیطی در دیابتیك ها می شود.
▪ آلفا لیپوئیك اسید: باعث كاهش نوروپاتی دیابت شده و در كاهش درد اندام های افراد مبتلا بسیار موثر است.
▪ كارفی تین: باعث كاهش دردهای ناشی از نوروپاتی دیابتی شده و باعث كاهش درد می شود.
▪ روغن گل پامچال: باعث كاهش آسیب های عصبی در بیماران دیابتی می شود.
● مواد غذایی مفید در دیابت
حبوبات، جو، برنج قهوه ای، شیر سویا، عدس، ماهی، تخم مرغ، میوه های تازه، آووكادو، ریواس، گندم كوهی، گلابی، سبزیجات تازه، پیاز، قارچ، خربزه، هندوانه، كنگر فرنگی، اسفناج، آجیل، سیر، شنبلیله، دارچین
لازم به توضیح است دارچین، غنچه خشك شده گل میخك، زردچوبه، گل گاوزبان باعث تحریك ترشح انسولین می‌شوند.

دكتر رضا آمری نیا

منبع : روزنامه شرق