چیستی عدالت در روابط خارجی دولت اسلامی

امنیت جهانی حتماً با عدالت جهانی همراه نمی‏شود؛ بلکه می‏تواند با ظلم جهانی همگام شود. بنابراین امنیت جهانی براساس عرضه و تقاضای آزاد قدرت‏های جهانی ترسیم می‏شود؛ پس امنیت جهانی زاییده لیبرالیسم جهانی است و لیبرالیسم خود زاییده ظلم برده‏دارانی چون «جان داک» برای جهان امروز بوده است.
۱) امنیت جهانی، موضوعی است که همراه با قدرت، ترسیم کننده سلسله مراتب جهانی است توسط دولت- ملت‏ها تعیین می‏شود. امنیت جهانی مجموعه‏ای از امکانات نظامی، اقتصادی و سیاسی است و در نتیجه جرح و تعدیل محورهای قدرت توسط سازمان‏های جهانی به وجود می‏آید.
۲) امنیت جهانی حتماً با عدالت جهانی همراه نمی‏شود؛ بلکه می‏تواند با ظلم جهانی همگام شود. بنابراین امنیت جهانی براساس عرضه و تقاضای آزاد قدرت‏های جهانی ترسیم می‏شود؛ پس امنیت جهانی زاییده لیبرالیسم جهانی است و لیبرالیسم خود زاییده ظلم برده‏دارانی چون «جان داک» برای جهان امروز بوده است.
۳) جهانی شدن نیز به معنای جهانی شدن لیبرالیسم است که به وسیله امنیت جهانی محقق خواهد شد، پس غریزه و شهوت‏گرایی بر جهانی شدن و امنیت جهانی حاکم است، در نتیجه بی‏اخلاقی بر جهان حاکم خواهد شد. به همین دلیل، خشونت و جنگ‏های بسیاری جهان آینده را فرا خواهد گرفت، که طلیعه آن نیز جنگ‏های فرمایشی به رهبری لیبرالیسم جهانی، برای صدور دموکراسی است.
۴) نظریه دولت ـ ملت، مردمان زمین را به خشونت ناخواسته و کشتارهای بیهوده کشانده است. مردم به این دلیل که مردم هستند، در پی خشونت نیستند؛ بلکه زندگی و آرامش را پی می‏گیرند. اما نظریه دولت ـ ملت، مردم را به انسان‏های مکانیکی‏ای تبدیل می‏کند که برای ایجاد امنیت دولت ـ ملت یا باید بکشند یا کشته شوند.
۵) برای پیشگیری از خشونت، باید در نظریه دولت ـ ملت تجدید نظر کرد و جامعه مبتنی بر آن، یعنی جامعه مدنی خدشه وارد ساخت «نظریه دولت ـ مردم» را جایگزین آن نمود و جامعه مبتنی بر آن، یعنی «اجتماع مدنی» را محور قرار داد. به این ترتیب در این جامعه، دولت پرخاشگر وجود نخواهد داشت؛ چرا که مردم محور این دولت‏اند صلح جهانی در پناه عدالت و معنویت جهانی حرکتی است که همه مردم جهان در انتظار آن هستند و جبهه مردمی جهانی برای مقابله با ظلم جهانیِ برخاسته از سرمایه‏داری مبتنی بر لیبرالیسم، هدف غایی دولت اسلامی است نه ملت محصور در یک جغرافیای خاص.
۶) در این نظریه دولت واحدی حقوقی است که فلسفه آن برقراری عدالت در سطح روابط خارجی و داخلی است. عدالت در روابط خارجی، یعنی عدم پذیرش ظلم جهانی، نه ورود در فرآیند ظلم جهانی و عدالت در مسائل داخلی، یعنی عدم ظلم به مردم و تنظیم اموری که زندگی و معیشت مردم را به صلاح برساند. به این ترتیب، پیشرفت معرفتی و ساختاری جامعه تضمین می‏شود.
۷) صلح جهانی نیز بر این نظریه شکل می‏گیرد، چون ملت که به مرزهای جغرافیایی متکی است، در این نظریه حذف شده و مردم جایگزین آن می‏شود. مردم که در حوزه‏های فرهنگی خاص مثلاً جهان اسلام زندگی می‏کنند، دارای علایق اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و عاطفی نزدیک به هم هستند و ما از آن به امت اسلامی یاد می‏کنیم و معتقدیم که مرزهای جغرافیایی نباید موجب جدایی امت اسلامی از هم شود.
۸) در بعد امت‏های دیگر (غیر اسلامی) نیز این رویه طی می‏شود، چون عدل، ارزش مطلق حاکم در اسلام و تشیع است که اگر با بلاغ مبین ترکیب شود، می‏تواند روابط میان دیگر دولت ـ مردم‏ها را شکل دهد. در این نظریه دیگر رایزن‏های فرهنگی، سازمان‏هایی فانتزی و تشریفاتی نیستند؛ بلکه در محور روابط خارجی واقع می‏شوند و در یک رابطه منسجم با وزارت خارجه عمل خواهند کرد.
۹) کسانی که امنیت جهانی را می‏پذیرند، خواسته یا ناخواسته سلطه جهانی را نیز پذیرفته و امنیت خود را در پناه آن خواهند جست و امنیت درونی و بیرونی را در پناه یک ظلم جهانی خواهند پذیرفت.
موضع‏گیری داخلی برخی پس از انقلاب و در زمان حکومت دولت موقت، درباره عدم نیاز به انرژی اتمی و پس دادن F_۱۴ های خریداری شده نیروی هوایی تا مخالفت با چرخه سوخت اتمی پس از دوم خرداد ظاهراً شاهدی برای این رویه و تفکر باشد.
۱۰) چون محور سیاسی در این نظریه مردم است و مردم می‏خواهند زندگی کنند، پس به دنبال صلح و آرامش هستند و این را از فطرت خود یا عقل سلیم و شعور عمومی به دست می‏آورند. جهت آرمانی دولت اسلامی نیز بر اساس همین بنا می‏شود. صلح جهانی در پناه عدالت و معنویت جهانی حرکتی است که همه مردم جهان در انتظار آن هستند و جبهه مردمی جهانی برای مقابله با ظلم جهانیِ برخاسته از سرمایه‏داری مبتنی بر لیبرالیسم، هدف غایی دولت اسلامی است.

ابراهیم فیاض

منبع : پایگاه خبری - تحلیلی عدالتخواهی اسلامی