معرفی آرشیو ملی هندوستان

آرشیو ملی هند در مارس ۱۸۹۱ در كلكته تاسیس شد و درسال ۱۹۱۱ به دهلی نو انتقال یافت . بعد از ۱۵ سال ساختمانی به شكل دایره به وسعت ۴۰ كیلو متر در همین شهر به عنوان آرشیو ملی هند ساخته شد.كه مدارك موجود در ان ار سال ۱۷۴۸ به بعد می باشد كه بطور اتفاقی مداركی قبل ازاین تاریخ هم وجود دارد .گرد آوری منابع در آرشیو ملی هند ارشیو ملی هند مدارك تاریخی و مدارك خطی و دستنوشته ها را به صورت خریداری یا هدیه دریافت كرده است و انها را بر اساس تاریخ سازماندهی می كند ..
● انواع مدارك در آرشیو ملی هند به چهار دسته تقسیم می شود.
۱-مدارك عمومی
۲-مدارك شرقی
۳-نسخ خطی
۴-اوراق خصوصی
این مدارك به زبانهای انگلیسی وعربی و فارسی و سانسكریت و اردو و مودی كه بر روی كاغذ, برگ درخت خرما, پوست درخت غان , پارشمن, میكروفیلم, میكروفیش, سی دی می باشد .همچنین موضوعات آن شامل فعالیتهای انجام شده بعد از دوران مغول , قوانین بریتانیا و كمپانی هند شرقی , ظهور و رشد مبارزات آزادی طلبانه در هند وستان می باشد . این آرشیو به عنوان یك مخزن ارزشمندی برای جامعه ,سیاست ,اقتصاد و فرهنگ هندوستان می باشد . به علاوه یك مجموعه غنی از مدارك خصوصی و بیش از ۷۵۰۰ حلقه میكروفیلم از كشورهای مختلف از قبیل كانادا, آلمان , میانمار, اسكاتلند,ویلز, امریكا, فرانسه روسیه در آن موجود می باشد .
● تعداد مدارك موجود در این ارشیو
۱-۳۸۷۵۳۳۲ تعداد فایل
۲-۶۴۲۲۱ جلد كتاب
۳-۳۰۱۱۰۳۳۲موضوع كارتوگرافی و نقشه
۴-۴۰۳۶۰۱ نسخع قراداد های مورد موافقت ریئس جمهورهای هند
۵- ۱۰۶۵ عنوان رساله
۶-۶۰۲۴۴۲ عنوان كتاب خطی نایاب
اهم فعالیتهای ارشیو
۱- حفاظت و مدیریت مدارك دولتی و نظم دهی انان مانند مدارك عمومی در سال ۱۳۹۳
۲- فهرست نویسی . نمایه سازی وردره بندی عمومی . سمعی وبصری
۳- پذیرش مدارك از هر منبع خصوصی وحفاظت وآماده سازی منابع مرجع و سایر منابع وابسته به آن
۴- سازماندهی و در نظر گرفتن فضای مناسب با تجهیزات لازم برای حفاظت و دسترسی به مدارك عمومی وخصوصی
۵- تشكیل كلاسهای آموزشی در سطح حرفه ای و نیمه حرفه ای
۶- معرفی آرشیو به عموم ازطریق برگذاری نمایشگاهها و سمینارها و برنامه های خاص
۷- آگاهی رسانی به عموم درباره اهمیت مجموعه مدارك موجود در موزه آرشیو ملی هند
۸- تعیین خط مشی بودجه برای تهیه و نگه داری كتابها . نسخ خطی نایاب . میكروفیلم . انتشار سازمانهای غیر دولتی . كتابخانه وموزه
واحد های مختلف ارشیوملی هند
۱- موزه ۲- كامپیوتر ۳-خدمات :بخش تحقیقات , كتابخانه , انتسارات , آموزش , بودجه , وقراردادها و مذاكرات ۴-گالری عكس
● واحد موزه
شامل مدارك مربوط به مقامات كه به شرح زیر می باشد:
۱.مدارك فارسی پاروانا اله خان مربوط به تاریخ ۱۹ اكتبر سال ۱۳۵۲ میلادی كه قدیمی ترین مدرك موجود در آرشیو ملی هند است.
۲.فرمان همایونی در ۱۶ دسامبر ۱۵۳۹ میلادی
۳.حكم نور جهان در سال ۱۶۲۵ میلادی
۴.معاهده بین بریتانیای كبیر و هلند در تاریخ ۱۷ مارس سال ۱۸۲۴
۵.معاهده بین مستعمره انگلیس(هند) و سلطان موسكات در ۱۶ ژانویه سال ۱۸۶۵ میلادی
۶.نامه های تیپوسلطان در مورد زندگی نامه اش به نواب آركوت
۷.پاروانا ایتیبارآل دوله در ۲۲ ژانویه سال ۱۸۵۸
۸.سند منتشر شده توسط كمپانی هند شرقی به مهاراجا دالیپ سینگ برای توقیف قوانین نمایش كوه نور در ۲۸ مارس سال ۱۸۴۹
۹.تقاضای لرد كورن وایلز برای تاسیس یتیم خانه و دیگر اقدامات رفاهی در كلكته و بنگال
۱۰.تصحیح نسخ فارسی موجود
۱۱.سند ازدواج میرزا عثمان بیك با اكبر بیگم در تاریخ ۱۸ مارس سال ۱۸۸۶
۱۲.مداركی به زبانهای مختلف شامل بنگالی گورموخی اوریا فارسی و ماراتی
۱۳.ستایش نامه قاصد غلیب از لرد هار دلیگ توسط میرزا اسدله خان غلیب
۱۴.طرحهای پیشنهادی از مسلم بهادر شاه ظفر در رانگون
۱۵.اخذ گواهینامه دلهی كانون میلز در سال ۱۸۸۹
۱۶.نامه های خصوصی از N.WP در هفتم دسامبر ۱۸۴۳ برای صادرات چای
۱۷.سند وسایل استفاده شده در كارخانه چای در كامون
۱۸.فهرست تقاضاهای دریافت شده برای كارخانه چای سبز
۱۹.لایحه مضرات سیگار بنگالی در سال ۱۹۰۴
۲۰.قوانین قطع درختان در جنگلهای دولتی
۲۱.معاهده میان كمپانی هند شرقی و پیشوامدها و رائو و نظام و نواب هیر نظام علی در ۱ژوئن سال ۱۷۹۰
۲۲.معاهده میان كمپانی هند شرقی و روابط تجاری موسسه سیام در ۲۰ ژوئن ۱۸۲۶
۲۳.معاهده صلح و اتحاد بین كمپانی هند شرقی و مهاراجا دالات رائو سیند یا ذر ۲۲ نوامبر ۱۸۰۵
● مواد نمایشی موزه
۱.نمایشگاه مان گال پندی از وقایع بزرگ سال ۱۸۵۹
۲.شجره نامه رانی لاكش میبایی جی هاس
۳.صباغی بومی
۴.جام جهان نما
۵.شاهنامه
۶.آیین اكبری فارسی ۲۷ آوریل ۱۸۲۴
۷.دستنوشته های زبان سانسكریت از آرشیو ملی نپال(بصورت فتوكپی)
۸.رزم نامه : ترجمه فارسی از ماهاب هرات در سال ۱۵۸۲
۹.دیكشنری به هشت زبان
۲. بخش اصلی موزه
۱.دعاء لانكاكاند از رامیان بر روی برگ بامبو (بنگالی)
۲.بهاگواگیتا
۳.نامه راجی خلیفه بن كولین (از مالزی)
۴.كالپ سوترا
۵.نامه تبریك تاجگذاری نواب حمید علی خان رامپور
۶.مهرهای مهاراجا رانجیت و مهاراجا دالیپ سینگ
۷.خاطرات و نامه های ممهور شده
۸.معاهده بین مهاراجا رابخیت سینگ شاه شجاع و كمپانی هند شرقی
۹.ماهروت چاكریكا
۱۰.ارتباطات بهورا ممهور به مهرهای مذهبی
● واحد كامپیوتر
این آرشیو با یك برنامه كامپیوتری و دیجیتالی برای سیستم بازیابی اتوماتیك با كمك نرم افزار شناخته شده ای مانند سیستم مدیریت اطلاعات فعالیت خود را آغاز و بخش مدارك الكترونیكی شامل مواد عمومی از سال۱۸۵۹-۱۷۴۸ فعالیتهای وزارت خارجه از سال ۱۹۷۰-۱۹۴۷ و بیانیه های وزارت از سال ۱۹۵۳-۱۹۴۷ شامل می شود. همین مدارك بصورت online برای محققین –دانشجویان- مراجعه كنندگان- آرشیویستها و كاربران اینترنتی قابل دسترس می باشد.این بخش با استفاده از نرم افزار كتابخانه ای به نام "libsys " دسترسی به كتب كتابخانه را برای استفاده كنندگان و دانشجویان تسهیل كرده است . همچنین طرح شبكه شهری بین كتابخانه وابسته به وزارت فرهنگ را ایجاد كرده است.
● واحد خدمات آرشیو
۱- كتابخانه :
قسمت عمده و اصلی مدارك عمومی . مقالات . مدارك خصوصی ومحرمانه آرشیو ملی هند در كتابخانه آن می باشد كه این مدارك دراین قسمت خیلی غنی می باشد و درحال افزایش هستند . تعدادی از آنها از قدیمی ترین و نایاب ترین مدارك می باشند كه در موضوعهای مختلفی در كنار سایر مدارك قرار گرفته اند .
مدارك موجود در كتابخانه به شرح زیر است :
۱- ۱۷۸۰۰۰ جلد كتاب و گزارش
۲- ۳۲۹۹ عنوان انتشارات غیر قانونی
۳- ۴۰۰ وزنامه محلی
۴- ۴۲۲۵ مدارك و بیانیه های دولت هندوستان
۵- ۱۲۸۵ جلد از مجموعه دانشگاهی Fort william
۶- ۵۵۹۰ جلد ازمصوبات مجلس هندوستان
۷- ۳۵۶۰ عنوان ژورنال و نشریه ادواری
۸- ۱۷۷۸ عنوان اطلس
۹- ۲۹۶۰ عنوان مدارك منتشر شده به زبانهای دیگر
۲. بخش انتشارات
آرشیو ملی هند از سال ۱۹۴۲ در ژورنالهای مختلفی گزارشاتی از این مركز به منظور آگاهی رسانی منتشر كرده است.در بخش انتشارات آرشیو ملی هند چندین دانشمند عالی رتبه فعالیتهای زیر را منتشر كرده اند:
انتشار ۲۱ جلد از مكاتبات شخصی ویلیام هندی ، ۵۱ جلد از مدارك تاریخی هندوستان، گزینشی از مدارك انگلیسی، مدارك آموزشی، اخبارفارسی، دست نوشته های اورمی، بولتن تحقیقاتی، مدارك اشعار محرمانه راجی انگلیسی، فهرست تو صیفی مدارك شورشی، مدارك تقاضاهای ملی، فهرست نقشه های محیطی هندوستان، تقویم تطبیقی فارسی و جنبه های تكنیكی حفاظت و مدیریت مدارك كه در آینده منتشر خواهد شد.انتشار مجموعه ۶ جلدی تحت عنوان راهنمای منابع تاریخی آسیایی كه در یونسكو نگهداری می شود و اطلاعات آرشیو هند را هم در بر می گیرد. این واحد مجله ای به نام ژورنال دو سالانه هند منتشر می كند.
۳. بخش آموزش
در این قسمت نحوه مطالعات آرشیوی، مدیریت و حفاظت از مدارك و علوم اطلاعاتی و برنامه ریزی ، نحوه بازیابی اطلاعات از كتب، نسخ خطی، موادسمعی و بصری، صحافی مدارك، آموزش داده می شود و مدارك معتبری به داوطلب داده می شود.
● شرایط آموزش
این دوره ها برای داوطلبین دولتی، غیر دولتی در خارج و داخل هندوستان می باشد. كه داوطلبین غیر دولتی در هندوستان باید ۵۰ امتیاز از كل آزمون را كسب نمایند تا بتوانند گواهی را دریافت كنند.برای داوطلبین خارجی گواهی صادر شده بایستی به تایید كمیته آموزشی دانشگاه وابسته به این مركز برسد. سن داوطلبین باید زیر ۵۰ سال باشد.● زمان و هزینه آموزش:
زمان آموزش ۶ هفته میباشد كه در سال یكبار برگزار می شود.
-هزینه شركت در كلاس كپی برداری برای افراد هندی ۳۰۰ روپیه ، خارجیها ۳۰۰ دلاروزمان آن ماههای april-may ,September-october می باشد.
-هزینه شركت در كلاس مراقبت و محافظت از مدارك برای هندیها ۳۰۰ روپیه و خارجیها ۳۰۰ دلار و زمان آن ماههای july-agust و November-december می باشد.
-آزمون این كلاسها سالی یكبار در ماههای November_october می باشد كه هزینه آن برای اساتید هندی ۱۲۰۰ روپیه و خارجیها ۱۰۰۰ دلار است.
۴. بخش تحقیقات
این بخش شامل زیراكس- میكروفیلم- كپی برداری ساده- تعیین بودجه های تحقیقاتی می باشد.
نیمی از تحقیقات دانشمندان از بودجه تعیین شده این مركز حاصل شده است. دسترسی به مدارك از طریق اتاق تحقیقاتی این واحد به صورت online است.اشخاصی كه بخواهند به نتیجه تحقیقات دسترسی پیدا كند بایستی از فرم دستورالعمل راهنمای مركزی آرشیو همراه با تحقیق مورد نظر توجه نمایند.افراد خارجی اگر بخواهند از نتایج تحقیقات استفاده نمایند نیاز به یك معرفی نامه از محل پژوهش دانشگاهی خود دارند . هر دانشمندی باید نتیجه تحقیقات مرتبط خود را به آرشیو ملی هندوستان تحویل دهد. استفاده از نتایج قوانین مدارك عمومی از سال ۱۹۹۷ آغاز شده است.
۵. بخش بودجه
تقا ضای بودجه برای طرحهای قابل اجرا به منظور حفاظت از نسخ خطی و كتب نایاب می باشد.
اجرای این طرحها توسط سازمانهای غیر دولتی و مراكز آموزشی و كتابخانه های دولتی و غیر دولتی و مراكز مذهبی و مراكز سرمایه داری انجام می گیرد. %۷۵ این بودجه توسط دولت و مابقی یعنی %۲۵ از طریق كمكهای مالی بلاعوض تحت عنوان گرنتهای مالی تامین می شود. ماكسیمم بودجه برای هر طرح ۲۰۰ روپیه در سال در نظر گرفته می شود.
فرم تقاضای بودجه تحت عنوان طرح حفاظتی از نسخ و كتب نایاب :
۱. نام و آدرس كامل سازمان .مدرسه و غیره
۲. تاریخ تاسیس و ثبت ملی سازمان در هندوستان
۳. تعداد نسخ خطی و زبان و موضوع و دوره متعلق به آن
۴. برگه گزارش سه سال آخر نسخ های كپی شده
۵. بیان جزئیات بودجه سال اخیر از ایالات مركزی از منابع دیگر
۶. جزئیات پروژه برای صدور مجوز
۷. ارزشیابی جزئیات پروژه قابل اجرا و منابع ارزشیابی ۵ درصدی از پروژههایی از آ
۸. طرح قابل انتظار از منابع دیگر برای اجرای پروژه
۹. دستورالعمل های آرشیوهای دولتی برای اجرای طرح
● ساعات كار آرشیو
ساعت كار مركز آرشیو ملی هند از ساعت ۹:۳۰ صبح تا ۶ عصر از روزهای دوشنبه تا جمعه می باشد .ساعت كار بخش تحقیقات آن از ساعت ۹ صبح تا ۸ شب ولی در شنبه ها از ساعت ۹ صبح تا ۵:۳۰ عصر می باشد. این بخش در یكشنبه ها و در تعطیلات رسمی تعطیل می باشد.

منبع:
http://www.nationalarchives.nic.in/
ترجمه:مریم پیوسته گر
كارشناس اطلاع رسانی پزشكی
مهوش كلهر
دانشجوی كارشناسی ارشد اطلاع رسانی

منبع : نما مجله الکترونیکی پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران