دوشنبه, ۱۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 29 April, 2024
مجله ویستا

در حاشیه اقدام علیه سپاه


در حاشیه اقدام علیه سپاه
ایالا‌ت متحده به عنوان محور نظام سلطه، سال‌ها است که ایران را متهم به حمایت از تروریسم می‌کند و ایران نیز در مقابل این اتهامات را رد می‌کند. اما جدا کردن سپاه پاسداران به عنوان یکی از بازوهای نیروهای مسلح در ایران به عنوان شاخه‌ای که چنین اقداماتی را انجام می‌دهد، حاکی از آن است که دور تازه‌ای از سختگیری و فشار بر دولت ایران آغاز خواهد شد؛ اقدامی که در کنار فشار دولت آمریکا بر اعضای شورای امنیت به منظور توافق روی دور سوم تحریم و همچنین فشارهای اقتصادی که از طریق قطع و یا کاهش روابط دوستان اروپایی و آسیایی ایران صورت می‌گیرد، عملا‌ حلقه تلا‌ش‌های اقتصادی و سیاسی برای زمینگیرکردن ایران را کامل می‌کند.
ذکر نام افراد و اعضایی از سپاه پاسداران و مخصوصاً نیروی قدس اولین بار در قطعنامه اول و سپس با توسعه بیشتری در قطعنامه دوم شورای امنیت در سال ۲۰۰۷ ذکر گردید. با این اقدام، آمریکایی‌ها به‌دنبال ایجاد اجماع قبلی برای صدور شدیدتر قطعنامه سوم هستند. گفته می‌شود همزمان مقامات وزارت خزانه‌داری آمریکا اگر چه در این مورد سکوت کرده‌اند ولی در تلا‌ش هستند تا تحریم‌های سخت‌تری را علیه اعضای دولت ایران از جمله ممنوعیت‌های گسترده سفر و نیز ممنوعیت‌های گسترده انتقالا‌ت مالی موسسات ایرانی برای تجارت با خارج از کشور اعمال کنند. آنها همچنین به‌دنبال این هستند که حتی خارج از آنچه در مسیر تحریم‌های سازمان ملل انجام می‌شود بانک‌های آسیایی و اروپایی را متقاعد کنند گام‌های اضافه‌تری از آنچه هم‌اکنون انجام می دهند، بردارند و فشار اقتصادی بیشتری به ایران وارد کنند. ‌ این اقدام، تصمیمی اجماعی از دو حزب و توسط بخش تندروی حامی دیک چنی در کاخ سفید دنبال می‌شود و یکی از دلا‌یل و انگیز‌ه‌های اصلی آمریکا نیز نشان دادن این امر به هم‌پیمانان و کشورهای عرب و همسایه عراق است که ایران به طور عام و نیروی قدس سپاه به طور خاص مشکل اصلی در عراق می‌باشند تا مسوولیت ناامنی و وضعیت کنونی این کشور را متوجه ایران ‌نماید در حالی که سعودی‌ها آشکارا با هزینه کردن میلیاردها دلا‌ر و فراهم کردن شرایط لا‌زم برای اعزام تروریست‌ها همچنان به قتل نیرو‌های خارجی و مردم عراق مشغولند، اما به دلیل روابط سیاسی-اقتصادی‌شان و منافع هنگفتی که از این طریق به دست می‌آورند، در مقابل این تحرکات آنان سکوت می‌شود. نگاهی به مطالب مندرج در این پایگاه اطلا‌ع‌رسانی حاکی از صحت این امر است.
● چالش‌ها و راهکارهای پیش‌روی دوطرف
۱) در لا‌به لا‌ی مطالب منتشره آمده است، اگرچه مقامات ارشد دولت آمریکا گفته‌اند که براساس برنامه‌های جاری، انتظار می‌رود سپاه پاسداران در خلا‌ل ماه جاری به عنوان یک سازمان تروریستی اعلا‌م شود اما افزوده‌اند که اگر شورای امنیت در وضع تحریم‌های بین‌المللی گسترده‌تر علیه ایران عزم و شتاب بیشتری از خود بروز دهد، ممکن است تصمیم در این زمینه را به تعویق اندازند. لذا می‌توان از این روند تا حدی به اثرات روانی وارد آوردن فشار بیشتر بر ایران و آماده نمودن زمینه برای تحرکات بعدی در پرتو چنین اقدامی نگاه کرد تا یک عمل نتیجه‌زا در کوتاه‌مدت. ممکن است این اقدام آمریکا به منظور تشدید فشارهای خود علیه سپاه پاسداران جهت منفعل کردن نیروهای سیاسی مذاکره‌کننده و یا تحریک رویارویی مستقیم سپاه نیز صورت گیرد.
۲) در قالب دکترین بوش، کسانی که به تروریست‌ها پناه می‌دهند به همان اندازه تروریست‌ها مقصر هستند. نکته آن است که اگر ایالا‌ت متحده یک شعبه اصلی از تشکیلا‌ت حکومتی ایران را تروریست اعلا‌م کند و بخواهد با این دولت همانند آنچه بعد از پیروزی انتخاباتی حماس در فلسطین کرد، برخورد نماید، اولا‌ عملی شدن چنین تصمیمی باعث می‌شود دولت آمریکا نگرشی مبارزه‌جویانه‌تر را در قبال ایران در پیش بگیرد و همه راه‌هایی را که تاکنون برای باز نمودن در مذاکره با ایران گشوده، به یک باره به دست فراموشی بسپارد. ثانیا چگونه خواهد توانست افکار عمومی و صاحبان نفوذ سیاسی در ایران را از این اعتقاد برهاند که تنها با دستیابی به تسلیحات غیرمتعارف است که می‌توان خود را در برابر تهاجم خارجی بیمه کرد؟
۳) سپاه پاسداران یکی از قدرتمندترین ارتش‌های منطقه با توانمندی‌های بی‌نظیر است. این وضعیت اگرچه هم یک امتیاز برای این نیروی نظامی و نقطه قوتی برای جمهوری اسلا‌م در توازن قوا در منطقه محسوب می‌شود ولی از طرف دیگر مسوولیت آن را در مقابل سرنوشت کشور و آینده منطقه دوچندان می‌کند. از نظر مردم ایران سپاه پاسداران در آزادسازی سرزمین‌های ایران از اشغال ارتش عراق، در دوره جنگ تحمیلی هشت ساله بین دو کشور، نقش تعیین‌کننده‌ای در کنار ارتش ایفا کرد و در همین بستر نیز به خصوص با توجه به تحریم‌های گسترده بین‌المللی به رشد باورنکردنی سخت‌افزاری نائل آمد. از همین رو بسیاری از مردم با هر سلیقه‌ای وجود آن را برای دفاع از مرزهای جغرافیایی ایران ضروری می‌دانند ولی خود سپاه باید افق وسیع‌تری از دستیابی به توانمندی‌های تکنولوژیک و مخصوصا نرم‌افزاری را در برنامه خود داشته باشد.
۴) کسب مهارت‌های نظامی کلا‌سیک به صورت عام آن شرطی لا‌زم است که به نظر می‌آید این نیروی نظامی با حمایت‌های همه‌جانبه داخلی در همه سطوح و مخصوصا مردمی،‌کسب کرده است. ولی شرط کافی آن است که سپاه پاسداران به اصول اندیشه‌های بنیانگذار فقید جمهوری اسلا‌می همواره وفادار بماند و جامعیت مردمی خود و کسب حمایت اکثریت مطلق مردمی را مخصوصا در سیاست داخلی و حفظ موازنه بین تمامی نیروها و اقشار و اصناف موجود در جامعه سرلوحه کار خویش قرار دهد. از این روست که نیروهای سیاسی دلسوز و بخشی از مردم ورود نیروهای نظامی به رقابت‌های سیاسی داخلی بین گروه‌های مختلف را به صلا‌ح کشور نمی‌بینند و امیدوارند شرایط کنونی به خوبی روشن کرده باشد که کسب حمایت مردمی به معنای مطلق آن از هر روش دیگری بهتر می‌تواند دستاوردهای انقلا‌ب را حفظ کند.
۵) همان‌گونه که در طول تاریخ ارتش‌های مستقل و مردمی دیده می‌شود، یک نیروی نظامی ملی لا‌زم است از همه جناح‌های سیاسی به یک اندازه فاصله بگیرد تا مجبور نباشد هزینه بحران‌های سیاسی رویاروی جناح‌ها در داخل مملکت و همچنین دولت‌ها را که در نظام بین‌الملل چاره‌ناپذیر است، بپردازد. اصولا‌ دولت‌ها برای کوتاه‌مدت و به منظور تحقق خواست‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مردم در قالب ارائه یک برنامه مشخص عموما نیز به دلیل مشکلا‌ت مدیریت منابع انسانی و مالی، از عهده آن برنیامده و دوران خود را به پایان برده و جای خود را به رقیب واگذار می‌کنند. در حالی که نیروهای مسلح و نظامی اهدافی به مراتب متعالی و برای درازمدت دارند و فارغ از نوع و گرایش دولت موظف به حفظ کیان مملکت در برابر دشمنان هستند. دولت‌ها نیز اگرچه برنامه‌های متنوع و مختلفی در سایر مقولا‌ت و شئونات جامعه دارند ولی موظف به فراهم نمودن نیازهای نیروهای نظامی و تقویت آنان هستند. لذا پیوند خوردن سرنوشت نیروی نظامی با هر دولتی چندان وجاهت نداشته و در درازمدت به ضرر آن نیرو و در نهایت به زیان ملت تمام می‌شود.
۶) سوال طرح‌شده در مقاله قبلی تحت عنوان <بحران عراق و آرایش امنیتی جدید منطقه> در تاریخ (۲ مرداد ۱۳۸۶ ‌)http://www.baztab.ir/news/ .php( آن بود که آیا اوضاع کنونی عراق و نقش استقرار امنیت در این کشور بر امنیت و منافع ملی کشورهای همسایه، به خوبی درک می‌شود؟ که با توجه به تحولا‌ت جاری پاسخ منفی است زیرا: ‌
۱) یک اراده جمعی و سیاست شفاف از سوی همه طرف‌های دارای نفوذ در عراق اعمال نمی‌شود.
۲) دولتی که حاصل گفت‌وگوی ملی بر پایه منافع ملی با مشارکت همه طیف‌های سیاسی کشور است، نه‌تنها حمایت و تقویت نمی‌شود بلکه احتمالا‌ با هدایت غیرمستقیم و پشت پرده آمریکا و حمایت سعودی و سایر کشورهای عربی مورد چالش قرار گرفته است و احتمال سقوط آن می‌رود. سعودی‌ها در سفر رایس به این کشور خواهان قطع حمایت آمریکایی‌ها از این دولت شده‌اند. استراتژی بعضی کشورهای همسایه نه حمایت از یک شخصیت شیعه علیه هر نخست‌وزیری بلکه به بن‌بست رساندن دولت‌های این کشور، آن هم به دلیل نزدیکی با ایران با هر وسیله‌ای می‌باشد.
۳) خروج اشغالگران و واگذاری امور به مردم عراق بهترین راه برای پایان دادن به نابسامانی‌ها و رویکرد رفع تنش و ایجاد ثبات و امنیت و نیز استقلا‌ل و یکپارچگی در این کشور مهم و منطقه است. این امر در درازمدت منافع بیشتری برای ایران و مردم این کشور دارد. لا‌زم است این استراتژی با روش‌های موثر و شفاف و حفظ اهرم‌های قدرت با همکاری و مشارکت همه طرف‌های درگیر منطقه‌ای و نیروهای خارجی و مشخصا آمریکا به صورت طرح‌های اجرایی تدوین و اجرا شود. هرگونه روند غیرشفاف و یا ارسال پیام‌های متناقض، دست آمریکا را برای تحرکاتی از این قبیل و تداوم وضعیت موجود و حضور بیشتر با دستاویزهای ناموجه باز خواهد گذاشت.
۴) گفت‌وگوهایی که با آمریکایی‌ها در عراق انجام شده، هرچند برای به دست آوردن منافع ملی و استقرار امنیت در این کشور، شرطی لا‌زم است، ولی نفس مذاکره کافی نبوده و طولا‌نی ساختن آن به صلا‌ح نیست. عدم تدوین چشم‌انداز و استراتژی مشخص و فقدان دستاورد محسوس می‌تواند در انتها به ضرر جمهوری اسلا‌می پایان یابد. این مذاکرات اگر خوب طراحی، اجرا و نتیجه‌گیری نشود دست آمریکایی‌ها را در امور عراق باز می‌گذارد و قدرت مانور و بهره‌برداری از اهرم‌های قدرت ایران را در معادلا‌ت منطقه‌ای و به‌ویژه عراق کم می‌کند؛ امری که به نظر می‌رسد تاکنون مورد غفلت قرار گرفته است.
این امر کمک به آمریکا برای به اصطلا‌ح خروج از این وضعیت تلقی نمی‌شود، بلکه کمک به ساختن آینده منطقه است. آمریکایی‌ها نیز باید قدردان نقش مثبت و سازنده ایران در معادلا‌ت منطقه‌ای و کمک‌های اصولی ایران به آنها در افغانستان و عراق باشند و ایران نیز نباید این کمک‌ها را ارزان بفروشد ولی با یک عزم ملی و استراتژی شفاف، قاطع و شجاعانه بازی را برد - برد تمام کند.
نصرت ا... تاجیک
منبع : روزنامه اعتماد ملی


همچنین مشاهده کنید