همستر HAMSTER

همستر (HAMSTER) حیوانی کوچک و بسیار زیبا و جذاب در رنگ های گوناگون ازجمله سفید، طلائی، سیاه، کرم، زرد و . . . بوده و از خانواده جوندگان است که همه چیزخوار(omnivorous) میباشد. همسترها جوندگان کوچک متعلق به خانواده کرستیده میباشند. اعضای این خانواده در طبیعت وحش در اروپای شرقی، خاور میانه، شمال آفریقا، چین و سیبری مشاهده میشوند. نگهداری همستر در قفس دارای احتیاجات ساده ای بوده و بدون بو می باشد. هسمترها به عنوان حیوان خانگی در نظر گرفته میشوند. این حیوانات شبزی بوده و معمولا جهت جلوگیری از نزاع به صورت انفرادی نیز نگهداری میشوند. به این جانور انواع میوه، سبزیجات و دانه ها را بعنوان غذا میتوان داد. برای نگهداری از همستر از ظروف شیشه ای (شبیه به آکواریم) استفاده می شود که میتواند درب آن نیز بسته شود. زیر کف پای حیوان نرمه چوب نجاری ریخته میشود. این حیوان روز خواب است و از غروب شروع به بازیگوشی می کند. در صورتی که در قفس آن یک عدد چرخ و فلک یا سطح شیبدار مخصوص و یا تونل مخصوص قرار گیرد بازی کردن آن را می توانید بخوبی مشاهده نمائید. همستر براحتی به شما عادت میکند و از سر و کول شما بالا میرود. بر روَی دو پای خود می ایستد و در هنگام خوابیدن خود را ولو می کند بگونه ای که شما فکر می کنید کاملاٌ بیجان شده است. در خیلی از مواقع خوابیدن آن مانند انسانها به پشت است و خواب عمیقی دارد بطوری که اگر شما به آرامی دستش را بگیرد و آن را از جای خود بلند کنید ممکن است هنوز خواب بماند و بیدار نشود.
این حیوان در صورت خود جیب های گونه ای (cheek pouch) دارد. این جیبها در دو طرف صورت واقع شده اند و کار حمل مواد غذایی و مخفی کردن نوزادان تازه متولد شده در هنگام خطر را بر عهده دارند. همستر قسمت عمده ای از غذائی که شما برای آن میگذارید را در ابتدا بشکلی حریصانه در این جیب ها قرار میدهد و سپس در گوشه ای از قفس آنها را خارج کرده و شروع به خوردن می نماید.
همستر بالغ در هر روز ۵ تا ۱۰ گرم غذا و مقدار کمی آب احتیاج دارد. چنانچه در جیره غذائی آن مقداری سبزی یا میوه مانند هویج یا سیب در نظر گرفته شود لازم به آب دادن نیست. وزن بالغ حدود ۱۰۰ تا ۱۳۰ گرم و طول عمر آن ۲ تا ۵ سال است. دندانهای پیشین همستر بطور مداوم در حال رشد بوده و برای کوتاه کردن آن احتیاج به جویدن مواد جامد از قبیل چوب و کارتن و ... دارد. همستر در هر زایمان ۵ تا ۹ نوزاد بدنیا می آورد. در گاهی موارد تعداد نوزادان بیشتر از این نیز بوده و در منابع تا ۲۴ عدد هم در یک زایمان ذکر شده است. نوزاد این حیوان از سن۷ تا ۱۰ روزگی شروع به خوردن مواد جامد خواهد کرد.
از همستر بیماری خاصی در انتقال به انسان گزارش نشده است و واکسن خاصی نیز برای آن وجود ندارد اما بهتر است هر شش ماه یکبار داروی انگلی لازم به آن داده شود. البته در صورتی که غذای آنرا بخوبی بشوئید امکان آلودگی به انگل را نداشته و نیاز به داروی انگل هم نخواهد داشت.
مدتی است که به دلیل سهولت نگهداری و زیبائی بالای این حیوان و مشخصات بهداشتی آن از نظر امکان انتقال بیماری به انسان، نگهداری از آن در کشورهای متعدد اروپائی و آمریکائی رواج چشمگیری داشته است. برای اطلاعات بیشتر می توانید کلمه همستر (Hamster) را در اینترنت (فارسی یا انگلیسی) جستجو کنید. در صورتی که نگهداری از این حیوان را تجربه کنید بطور حتم علاقه زیادی به آن خواهید یافت. علی رغم آنکه از رواج همستر در ایران چندین سال می گذرد بسیاری از مردم آن را با موش اشتباه می کنند و در خیلی از موارد با نگاهی چندش آور و نامطلوب به آن می نگرند.
افرادی که برای اولین بار همستر را می بینند از آن به عنوان موشی یاد میکنند که دم ندارد ، کند تر از موش است و کمی قابل تحمل تر. ولی در کل این موجود را چندش آور و به درد نخور نام می برند و با دلایلی هم چون کثیف بودن و قابل انتقال بودن بیماریهایش به انسان ، صاحبش را از ادامه نگهداری حیوان دلسرد می کنند . حتی بسیاری عقیده دارند که این حیوان وحشی و خطرناک است و باعث ایجاد ترس میشود و چون موش است پس ممکن است ناقل بیماری طاعون باشد.
در صورتی که اصلا این گونه نیست . همستر حیوانی است جونده و از خانواده خوکچه هندی. درشت ترین همستر تقریبا به اندازه نصف خوکچه است . همستر شباهت زیادی به سنجاب، خر گوش و موش دارد . اما از نظر ظاهر بسیار به موش شبیه است، ولی دارای تفاوتهایی مثل نداشتن دم دراز و ظریف تر بودن نسبت به موش است .
دو نوع همستر در بازار ایران متداول است که یکی همستر سوری یا طلایی و دیگری همستر کوتوله . همستر کوتوله از همستر سوری کوچک تر است .همستر سورس در طبیعت طلایی مایل به قرمز و با پوستی ضخیم با موهای کوتاه است و در حفره های موجود در خاک زندگی می کند . اکنون بر اساس جهش های ژنتیکی در این حیوان رنگ های سفید ، قهوه ای ، سیاه ، کِرِم و ... این حیوان با موهای کوتاه ، بلند ، فرفری و... نیز به وجود آمده است . همستر به صورت طبیعی در خاور میانه ، شرق اروپا ، شمال آفریقا و مناطق دیگر زندگی می کند . همستر اهلی اولین بار در سال ۱۹۳۱ از یک نر و دو ماده خواهر از سوریه به انگلستان منتقل شد
اما در مورد وحشی بودن همستر باید عرض کنم که نه تنها این حیوان وحشی نیست بلکه بسیار اهلی است و به راحتی با انسان رابطه بر قرار می کند و به سرعت به محیط جدید زندگی خود عادت میکند . بعضی افراد می گویند چون همستر گاز میگیرد پس وحشی است ، در صورتی که چنین نیست ؛ هر حیوانی ، چه وحشی و چه اهلی ، چه خطرناک و چه بی آزار برای دفاع از خود و فرزندانش از ابزاری استفاده میکند و در صورتی که مورد هجوم قرار نگیرد و احساس ترس نکند هرگز از ابزار دفاعی خود استفاده نمی کند . همستر هم از این قائده مستثنا نیست و در هنگام ترس دست فرد مهاجم را گاز میگیرد و این امری عادی در تمام حیوانات عالم است . ممکن است همستری که تازه خریداری کرده اید از شما بترسد و فراری باشد ؛ نگران نباشید ، ای مساله به زودی حل میشود ، زیرا حیوان بخصوص اگر نر باشد به سرعت با شما رابطه بر قرار میکند و اگر به او برسید و برایش وقت صرف کنید پس از گذشت ۱ ماه بسیار دستی میشود و به شما اعتماد میکند .
در مورد بیماری های همتر هم باید بگویم که همستر بیماری خاصی ندارد و اگر از آن به خوبی نگهداری شود و همواره محل زندگی اش تمیز باشد هرگز مبتلا به بیماری خاصی نمی شود . اما ابتلا به اسهال و بیماری های تنفسی در این حیوان گزارش شده که اکثراً بدلیل آلوده بودن محیط زندگی حیوان پدید آمده است . همچنین لازم به ذکر است که تاکنون هیچ گونه بیماری مشترک میان انسان و همستر و یا وجود بیماری طاعون در این حیوان گزارش نشده ، که ای خبر خیال صاحبان همستر را راحت میکند.
همان طور که گفته شد بعضی از مردم همستر را حیوانی چندش آور خطاب میکنند ونگهداری از آن را کاری غلط میدانند . اما این افراد کاملاً در اشتباهند زیرا اصلاً چنین نیست ؛ رنگ های زیبا و ظاهر جالب و جذاب همستر و شباهت آن به اسباب بازی کودکان باعث جذب افراد به سمت خود میگردد . در اکثر موارد پدر و مادرها فرزندان خود را از نگهداری همستر در خانه منع می کنند ، اما وقتی وارد خانه میشود و مدتی میگذرد ، چدر و مادرها بیش از فرزندان به همستر علاقه مند میشوند و از وجود این حیوان و بازی کردن با آن لذت میبرند .
رفتار ، حرکات و بازی های همستر بسیار شیرین و جذاب است بخصوص اگر وسایل بازی اش مثل چرخ و فلک و ... موجود باشد . نگاه کردن به زندگی ، رفتار و حرکات همستر آنقدر شیرین و آرامش بخش است که ممکن است حتی انسان را تا چند ساعت مجذوب خود و سرگرم کند ؛ از همین رو پیشنهاد میکنم که کودکان ، سالمندان ، افراد افسرده و تنها از این حیوان بی دردسر و جذاب نگهداری کنند ؛ زیرا این حیوان این افراد را از سرگرم و از بی حوصلگی و افسردگی دور میکند .
با آرزوی اینکه روزی همستر در میان اقشار گوناگون جامعه شناخته و از آن به عنوان یک حیوان خانگی زیبا و دوست داشتنی یاد شود.

دکتر مهرداد حلوایی
http://iranpest.blogfa.com