سرعت آفریقا در سرمایه گذاری پروژه های معدنی

در قاره آفریقا سرمایه گذاری در بخش معدن طی سالیان اخیر پیوسته حرکت روبه رشدی داشته است و طبق نظر تحلیل گران «گروه فلزات خام» استکهلم در سال گذشته ۷/۳۴ میلیارد دلار به پروژه های معدنی قاره سیاه اختصاص یافته است. شرکت ریوتینتو اعتقاد دارد که کشورهای مالی، آنگولا، غنا، سنگال، الجزایر و جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC) دارای ذخایر معدنی بالقوه ای هستند. شرکت مذکور در حال بررسی پروژه شش میلیارد دلاری سنگ آهن در غنا و همچنین توسعه برخی پروژه های دیگر در سراسر قاره آفریقاست. به گزارش پردازش به نقل از متال بولتن، تعدادی از این پروژه ها هنوز در فاز تحقیقاتی و برخی دیگر همچون پروژه زغال سنگ آفریقای جنوبی در مراحل پیشرفته تری به سر می برند.
با وجود خوش بینی و امیدواری ریوتینتو و سایر معدن داران در آفریقا نسبت به امکانات بالقوه معدنی این قاره، مخاطرات احتمالی نیز وجود دارد، از جمله این مخاطرات می توان به دو مورد زیر اشاره کرد:
۱) اکثر کشورهای این قاره از حاکمیت صحیح و اصولی برخوردار نبوده و این موضوع بر تمامی فعالیت های اکتشاف و استخراج معادن تاثیرگذار خواهد بود.
۲) دولت های فقیر آفریقایی امکان هیچ گونه سرمایه گذاری و مشارکت داخلی برای معادن و ذخایر خود ندارند.
اخیرا مجوز استخراج معدن شرکت اکتشاف و استخراج معدن آفریقای مرکزی (Camec) در کشور کنگو به خاطر برخی مسایل حقوقی لغو شده است، هرچند که دولت کنگو (DRC) احتمال لغو سایر مجوزهای استخراج معادن را بسیار کم اعلام کرده است. تجربه شرکت (Camec) و تعداد دیگری از معدن داران شاغل در قاره آفریقا ثابت کرد که با وجود ذخایر فراوان بالقوه و بکر معدنی این قاره، باید در ارتباط با دخالت دولت های حاکم محتاطانه برخورد کرد و شرکت ها جهت تضمین و محافظت از ذخایر و منابع آینده، خود را آماده سرمایه گذاری غیرمعدنی کنند. لغو مجوز Camec درست چند روز پس از لغو مجوز شرکت Katanga اتفاق افتاد، این شرکت در حال توسعه پروژه های مس در کشور کنگو بود. Camec نسبت به لغو مجوز خود شکایت کرد و در همین اثنا به مناقصه خود با Katanga پایان داد. بی ثباتی و خلأ قوانین حقوقی در بخش استخراج معدن در جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC) و تغییرات متعدد قوانین موجود توسط دولت حاکم، فعالیت معدن داران را دچار اختلال کرده است و شرکت های کوچک تر در جلب حمایت سرمایه گذاران و موسسات اعتباری جهت استقراض با مشکلات عدیده ای مواجه شده اند.
در اوایل امسال شرکت کانادایی First Quantum Minerals و همچنین شرکت Exxaro Resources آفریقای جنوبی علیه شرکت دولتی معادن کشور کنگو به دلیل ایراد خسارت به شرکت های متبوعشان اقامه دعوی کردند.
دادگاه بلژیکی نیز طی حکمی اعلام کرد که شرکت (Glacamines) با توجه به امضای توافقنامه با شرکت های First Quantum Minerals و Exxaro مجاز به برگزاری مناقصه معادن مس و روی (Kipushi) با سایر شرکت ها نبوده است. Exxaro و شریک آن First Quantum مدعی هستند که این مناقصه حق آن ها بوده و Glacamines پروژه را در جهت توسعه اکتشاف معادن به united Resources (کنسرسیوم موسسات سرمایه گذاری مالی) واگذار کرده است. دولت ایالتی Katanga در جمهوری دموکراتیک کنگو اعلام کرد باوجود سرمایه گذاری ۵۰ میلیارد دلاری شرکت های خارجی برای توسعه بخش معادن این ایالت آن ها در اختصاص بودجه و پرداخت اعتبارات بسیار کند عمل می کنند و اخطار داده است به این ترتیب این شرکت ها مخاطرات از بین رفتن حقوق و مزایای خود را افزایش می دهند. شرکت معدنی Kumba Iron Orc)KIO) آفریقای جنوبی شرکت کننده در مناقصه توسعه پروژه سنگ معدن Falme کشور سنگال نیز علیه دولت سنگال اقامه دعوی کرده که نمونه دیگری از مناقشات حقوقی معدن در قاره سیاه است. Arcelor Mittal واگذاری امتیاز توسعه پروژه سنگ معدن با ظرفیت ۲۵ میلیون تن در سال را بر پایه سپرده های شرکت Falme قرار داده است.
به نظر می رسد که دولت های آفریقایی به این امر به خوبی واقفند که می توانند شرکت های معدنی بین المللی را به جان یکدیگر بیندازند.

هاشم باروتی

منبع : روزنامه سرمایه