اتهام و بعد مذاکره، شیوه ای برای حل اختلافات

● نگاهی به روابط هند و پاكستان
مقام های هند و پاكستان برای حل اختلافات و مسائل مختلف فی مابین به طور مستمر خواستار برگزاری مذاكراه در سطح های مختلف می شوند، اما به نظر می رسد كه دهلی نو و اسلام آباد علاوه بر مذاكره برای حل منازعه و اختلافات دو جانبه از شیوه های دیگری نیز استفاده می كنند.این اعتقاد وجود دارد كه هند و پاكستان با وجود بروز اختلافات شدید به ویژه پس ازانفجارهای شهر بمبئی در تیر ماه سال جاری و اتهام های مكرر دهلی علیه اسلام آباد، همواره علاقه مند به ادامه مذاكرات بوده اند.
مقام های هندی بطور رسمی و غیر رسمی پاكستان را متهم كرده اند كه از گروه های مسلح مستقر در خاك این كشور كه هند آنان را تروریست می خواند و عملیات تروریستی در هند و نیز انفجارهای بمبئی را كار این گروه می داند حمایت می كند.«مان موهان سینگ» نخست وزیر هند پس از انفجارهای شهر بمبئی كه بیش از ۲۰۰كشته بر جای گذاشت به صراحت و در مناسبت های مختلف اعلام كرد كه تا زمانی كه پاكستان از گروه های تروریستی حمایت می كند، انجام مذاكره بین دو كشور امكان پذیر نیست.
اما تنها چند هفته بعد از رخ دادهای بمبئی نخست وزیرهند با «پرویز مشرف» رییس جمهوری پاكستان در شهر «هاوانا» پایتخت كوبا ملاقات و نه تنها در مورد از سرگیری مذاكرات جامع بلكه برای تشكیل مكانیسم مشترك برای مبارزه علیه تروریسم نیز تبادل نظر كرد.این درحالی است كه پاكستان زمان بین وقوع انفجارهای بمبئی و برگزاری اجلاس سران جنبش عدم تعهد در هاوانا هیچ اقدامی كه نشاندهنده تغییری در سیاست آن كشور در قبال هند باشد، صورت نداد.
با این حال نخست وزیر هند برای ملاقات با رییس جمهوری پاكستان آمادگی خود را نشان داد. اكنون سوال این است كه هند و پاكستان بر چه اساسی موضعگیری می كنند و سیاست های خود را پیش می برند.
از دیدگاه تحلیلگران مسائل سیاسی طرح این سوال از این جهت مهم است كه چرا و بر چه اساسی مقام های ارشد دو كشور بلافاصله پس از متهم كردن یكدیگر با هم ملاقات و برای حل مسائل فی مابین به مذاكره و گفت وگو می پردازند.حتی همین حالا كه هیات های هند و پاكستان به ریاست قائم مقام های وزارت امور خارجه دو كشور در دهلی نو مذاكره می كنند، «پرناب موكرجی» و «خورشید محمود قصوری» وزیران خارجه این كشورها به جای استقبال و تشویق مذاكرات مذكور، اختلافات بر سر مساله «سیاچین» را تشدید كردند.
در حالی كه وزیر امور خارجه پاكستان هفته گذشته نسبت به حل مسائل و اختلافات ارضی مربوط به سیاچین ابراز امیدواری كرد این موضوع بلافاصله با واكنش وزیر امور خارجه هند مواجه شد. وی گفت برای حل این مساله ادامه مذاكرات ضروری است.در همین حال این خبر نیز منتشر شد كه «پرناب موكرجی» وزیر امور خارجه هند به زودی برای انجام مذاكرات با همتای پاكستانی خود از اسلام آباد دیدن می كند.
همزمان با انتشار این خبر انفجار یك خودرو بمب گذاری شده در شهر سرینگر مركز ایالت جامو و كشمیر باعث زخمی شدن دست كم ۱۹نفر از جمله ۱۰غیر نظامی شد.هند، پاكستان را متهم به حمایت از گروه های مسلح كه در كشمیر فعالیت دارند، می كند.
روزی كه انفجار سرینگر رخ داد، در دهلی نو «ریاض محمد خان» قائم مقام وزارت امور خارجه پاكستان با رهبران گروه های جدایی طلب شامل «سید علی شاه گیلانی» در حال گفت وگو بود.به اعتقاد محافل سیاسی هند، اتهام های گاه و بیگاه دهلی و اسلام آباد علیه یكدیگرو سپس علاقه مندی آنان برای حل منازعه و مسائل دو جانبه از طریق مذاكره، یك روی سكه است و روی دیگر سكه مسائل پشت پرده روابط این دو كشور است.
اظهارات هر از گاه مقام های پاكستانی مبنی بر اینكه دیدگاه های دو كشور هند و پاكستان برای حل مسائل ارتفاعات یخچال «سیاچین» و یا سر زمین كشمیر كه از مهمترین اختلافات حل ناشدنی بین دو كشور، به شمار می رود به هم نزدیك شده است، بر پیچیدگی روابط و مسائل بین دهلی و اسلام آباد افزوده است.در این حال صاحبنظران مسائل سیاسی كه روابط هند و پاكستان را دنبال می كنند ضمن استقبال از حل اساسی مشكلات بین دو كشور، از اهمیت مسائل پشت پرده روابط بین دهلی و اسلام آباد سخن می گویند.
آنها همچنین این سوال را مطرح می كنند كه آیا «دست سومی» كه گاهی نظارت و گاهی دخالت می كند، در به نتیجه نرسیدن مذاكرات و حل اختلافات و ایجاد ثبات و امنیت در دو كشور و در منطقه نقش دارد؟به هر حال آنچه كه در روابط بین دو كشور همسایه هند و پاكستان مهم است و مهمترین خواست ملت های دو كشور به شمار می رود، برقراری صلح پایدار و گسترده است. صلح و آرامشی كه فورا و بدون اینكه دستخوش بازی های سیاسی شود برقرارگردد.

منبع : روزنامه ابرار