پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

مداخله‌ دولت‌ در مناسک‌ مذهبی‌ اصالت‌ ندارد


مداخله‌ دولت‌ در مناسک‌ مذهبی‌ اصالت‌ ندارد
هرسال‌ محرم‌ که‌ از راه‌ می‌رسد، دسته‌های‌ عزاداری‌ نیز در تمام‌ نقاط‌ شهر خودنمایی‌ می‌کنند. هیات‌های‌ کوچک‌ و بزرگ‌ با علم‌ و پرچم‌ هرشب‌ مسافتی‌ را طی‌ می‌کنند و به‌ عشق‌ حسین‌ به‌ سینه‌ و زنجیرزنی‌ مشغول‌ می‌شوند.
در میان‌ دسته‌های‌ عزاداری‌ پسرانی‌ با لباس‌ های‌ مد جدید در حال‌ سینه‌ و زنجیرزنی‌ هستند که‌ به‌ چشم‌ ما آشنایند.
در برخی‌ دسته‌ها نیز آخرین‌ نفرات‌ سینه‌ یا زنجیر زن‌ که‌ رد می‌شوند، خانواده‌هایی‌ به‌ دنبال‌ آنها در حرکت‌ هستند که‌ دختران‌ جوان‌ با لباس‌های‌ متفاوت‌ نیز در میانشان‌ به‌ چشم‌ می‌خورد.
شاید تا چند سال‌ پیش‌ دیدن‌ این‌ صحنه‌ها تعجب‌ هر بیننده‌یی‌ را بر می‌انگیخت‌ ولی‌ امروزه‌ متاسفانه‌ برخی‌ از افراد جامعه‌ ما هیات‌های‌ عزاداری‌ حسین‌ (ع) را با پوشش‌ و آرایش‌ زننده‌، می‌آلایند.
دکتر امان‌الله‌ قرایی‌ مقدم‌، جامعه‌شناس‌ در این‌ باره‌ می‌گوید: خانواده‌هایی‌ که‌ برای‌ دیدن‌ مراسم‌ عزاداری‌ به‌ خیابان‌ها می‌روند، بیشتر اوقات‌ فراغتشان‌ را در راه‌ دیدن‌ اعتقادات‌ دینی‌ خود می‌گذرانند و این‌ موضوع‌ از دیدگاه‌ من‌ بسیار خوب‌ است‌.
همه‌ انسان‌ها، حتی‌ دختران‌ بزک‌ کرده‌ با لباس‌های‌ عجیب‌ و غریب‌ که‌ برای‌ دیدن‌ عزاداری‌ به‌ خیابان‌ها می‌آیند، قطعاً تحت‌ تاثیر این‌ مراسم‌ قرار می‌گیرند و طرز تفکر آنها با دیدن‌ مراسم‌ عزاداری‌ تغییر خواهد کرد و از آن‌ عبرت‌ گرفته‌ و روش‌ خود را عوض‌ خواهند کرد.
وی‌ تاکید می‌کند: همین‌ که‌ جوانان‌ ما اعتقادی‌ دارند که‌ به‌ واسطه‌ آن‌ به‌ خیابان‌ می‌آیند و در مراسم‌ عزاداری‌ شرکت‌ می‌کنند، یک‌ نکته‌ مثبت‌ است‌ و نباید آنها را در این‌ زمینه‌ تحت‌ فشار قرارداد چون‌ باعث‌ فراری‌ شدن‌ آنها می‌شود. از نظر من‌ دولت‌ نباید هزینه‌ هیات‌های‌ عزاداری‌ را بپردازد، به‌ نظر من‌ این‌ کار از اعتبار دین‌ می‌کاهد و آن‌ را دولتی‌ می‌کند.
دین‌ باید خودجوش‌ و با اعتقادات‌ قلبی‌ انسان‌ها همراه‌ باشد. برای‌ اینکه‌ رفتار نوجوانان‌ و جوانان‌ را نسبت‌ به‌ مراسم‌ عزاداری‌ تغییر دهیم‌ و در آنها ارزش‌ ایجاد کنیم‌ نباید مذهب‌ را دولتی‌ کنیم‌. خانواده‌ها بخصوص‌ مادران‌ باید رفتار صحیح‌ را به‌ جوانان‌ آموزش‌ دهند.
وی‌ می‌افزاید: همچنین‌ برنامه‌های‌ رادیو و تلویزیون‌ و فیلم‌های‌ سینمایی‌ به‌ صورت‌ پالایش‌ شده‌ می‌تواند در دراز مدت‌ نتیجه‌ مثبتی‌ به‌ دنبال‌ داشته‌ باشد.با تمام‌ این‌ اوصاف‌ من‌ اعتقادی‌ به‌ انجام‌ آن‌ ندارم‌ چون‌ مسوولان‌ در این‌ چند سال‌ نشان‌ داده‌اند در مسائلی‌ که‌ نیاز به‌ کار دراز مدت‌ دارد، پشتکار لازم‌ را ندارند.دکتر سعید مدنی‌، جامعه‌شناس‌ نیز در این‌ باره‌ می‌گوید: اساساً اشتباه‌ بزرگی‌ که‌ بعد از انقلاب‌ شروع‌ شده‌ و ادامه‌ پیدا کرده‌ و در قوانین‌ بودجه‌ نیز تکرار شده‌ است‌، تقبل‌ هزینه‌های‌ هیات‌های‌ عزاداری‌ توسط‌ دولت‌ است‌.
افراد سال‌های‌ سال‌ با انگیزه‌های‌ شخصی‌ و فردی‌ و با توجه‌ به‌ اعتقادات‌ و باورهایشان‌ در ایران‌ مستقل‌ از هر حاکمیت‌ سیاسی‌ در این‌ باره‌ عمل‌ کرده‌ بودند به‌ همین‌ دلیل‌ در باور و اندیشه‌ انسان‌ها بسیار عمیق‌ بوده‌ است‌.
از زمانی‌ که‌ دولت‌ برای‌ تقویت‌ انگیزه‌ها در آداب‌ و رسوم‌ دخالت‌ کرده‌، انگیزه‌ و فعالیت‌های‌ خودجوش‌ مردم‌ تحت‌ تاثیر قرار گرفته‌ و رفتارها و روحیات‌ مردم‌ را تضعیف‌ کرده‌ است‌. متاسفانه‌ در دهه‌ اخیر نیز باعث‌ از بین‌ رفتن‌ اصالت‌ در مردم‌ شده‌ است‌.
وی‌ می‌افزاید: اختصاص‌ هزینه‌ به‌ هیات‌ عزاداری‌ به‌ جز ایجاد نوعی‌ عدم‌ شفاف‌سازی‌ و زمینه‌های‌ سوء استفاده‌، عدم‌ خلوص‌ رفتار و فعالیت‌های‌ مذهبی‌ نتیجه‌یی‌ نخواهد داشت‌ و مداخله‌ دولت‌ در مناسک‌ مذهبی‌ به‌ ضرر استمرار و اصالت‌ این‌ فعالیت‌هاست‌ و با منافع‌ دینی‌ و ملی‌ سنخیت‌ ندارد.
باید از حضور افراد با انگیزه‌ و اعتقادات‌ مذهبی‌ و دینی‌ به‌ هرشکلی‌ استقبال‌ کرد. زیرا افرادی‌ که‌ به‌ شکل‌ معمولی‌ ولی‌ به‌ دلیل‌ کسب‌ منافع‌ مالی‌ و دستیابی‌ قدرت‌ فعالیت‌ مذهبی‌ انجام‌ می‌دهند آثار سوئی‌ نیز به‌ مرور زمان‌ به‌ دنبال‌ خواهند داشت‌. ولی‌ اگر افرادی‌ بخاطر تصفیه‌ روح‌ و تقویت‌ تمایلات‌ مذهبی‌ وارد فعالیت‌های‌ مذهبی‌ شوند، به‌ هرشکلی‌ باید آنها را پذیرفت‌.
باید بپذیریم‌ که‌ جوانان‌ دهه‌ هشتاد با دهه‌های‌ ۶۰ و ۵۰ تفاوت‌های‌ اساسی‌ و مهمی‌ دارند. از سوی‌ دیگر حضور در مناسک‌ مذهبی‌ نباید حد و مرزی‌ داشته‌ باشد و اگر شخصی‌ با ظاهری‌ مغایر شئونات‌ اسلامی‌ وارد این‌ مراسم‌ می‌شود لاجرم‌ زمینه‌های‌ قبلی‌ موجب‌ آن‌ بوده‌ و برخورد با ظواهر و نوع‌ لباس‌ پوشیدن‌ موضوعی‌ است‌ که‌ باید موکول‌ به‌ حل‌ مشکلات‌ اجتماعی‌ دیگر شود.

کتایون‌ دارابی‌
منبع : روزنامه اعتماد