تنها پرواز و رفتن مهم است

● گفت وگو با دندانپزشك زن پس از موفقیت در مسابقه كاریكاتور در چین
بهار موحد بشیری ۲۷ سال دارد او دندانپزشك است ولی از همان سالهای نوجوانی به كاریكاتور و موسیقی روی آورده است و موفق شده در كنار تحصیلات دانشگاهی به هنر نیز توجه داشته باشد و بتواند در مسابقات بین المللی كاریكاتور آزاد اینترنتی در چین رتبه نخست را به دست آورد.
ازچه زمانی به هنر پرداختی؟
- من غیر مستقیم هنر را از مادرم آموختم و در محیطی بزرگ شدم كه هنر و درس هر دو مطرح بود. مادرم به من كمك كرد تا روی هنر متمركز شوم و پدرم توجه به درس را به من گوشزد می كرد این بود كه هم در عرصه درس و هم در عرصه هنر تلاش كردم.
كاریكاتور را از چه زمانی شروع كردی؟
- شروعش از سال ۷۳ بود. ۱۵ ساله بودم كه دبیر هنر من در دبیرستان مرا با سبكی به نام كار با نقطه شروع كرد و سایه روشن را با قلم راپیت از طریق نقطه گذاری به من یاد داد. این آشنایی به طور تصادفی بود. ولی من به این سبك علاقه مند شدم. به طنز و كاریكاتور از قبل از این مسأله علاقه داشتم.
نخستین مسابقه ای كه شركت كردی در آن سالها و نتیجه اش آیا دركارهای بعدی تو تأثیرگذار بود؟
- در آن زمان كاریكاتور چهره نورمن را مسابقه گذاشته بودند و من با سبك نقطه گذاری برنده شدم. در آن سال این نتیجه تشویق خیلی خوبی برای من بود. با وجود اینكه برای كنكور می خواندم ولی پنهانی كاریكاتور هم كار می كردم و بعد از اینكه در دانشگاه موفق شدم به مجله می رفتم و كار می دادم و از آنجا به بعد از راهنمایی های كاریكاتوریست های خوب بهره مند شدم.
از چه سالی كارهایت جدی تر شد؟
- از سال ۷۶ به بعد بود كه كارهایم سمت و سوی خاصی پیدا كرد. من از سال ۷۳ تا ۷۶ هنوز سبك و زاویه دید خودم را پیدا نكرده بودم و كارهای خوب من به سال ۷۸ و ۷۹ و بعد از آن مربوط می شود.
بیشتر روی چه موضوعات و چهره هایی كار می كنی؟
- همه تیپ كاریكاتور كشیده ام ولی علاقه ام به كاریكاتور چهره های ادبی و هنری است. چون این تیپ افراد را خیلی دوست دارم.
تا حالا چند كاریكاتور كشیده ای؟
- حدود ۵۰ كاریكاتور. از سال ۷۹ تا الان. نمی توانم بیشتر از ۱۰ كار در سال وقت بگذارم.
هر كاریكاتور چه مدت وقت می برد؟
- بدون اغراق روی هر كار ۲ هفته باید وقت بگذارم چون ابعاد بزرگ است و با نقطه و رنگ كار می كنم و حتی گاهی بسته به نوع كارگاهی یك كار یك تا دوماه طول می كشد.
از مسابقه بگو؟
- این مسابقه از سال ۲۰۰۲ فعالیت می كند و تحت نام مسابقه كاریكاتور آزاد اینترنتی در چین برگزار می شود كه باید به صورت اینترنتی و پستی آثار را ارسال كرد. من متوجه فراخوان این مسابقه شدم و شركت كردم در اكثر مسابقات كاریكاتور چهره برگزار نمی شود و اصل كار را می خواهند و اصل كار را هم برنمی گردانند. به همین علت من در این مسابقات نمی توانم شركت كنم. ولی در این مسابقه كه ۸ ماه پیش برگزار شد، شركت كردم.
چطور از نتیجه آن باخبر شدی؟
- خیلی با مزه جواب را متوجه شدم. من یك دوست كاریكاتوریست هندی دارم. هشتم فروردین او به من صبح زود تلفن زد و من خواب آلود بودم وقتی تبریك گفت فكر كردم چون روز تولدم روز قبل بود، تولدم را تبریك می گوید ولی وقتی كلمه مستربین را گفت تازه متوجه شدم كه در مسابقه برنده شده ام.
چند نفر در این مسابقه شركت كرده بودند؟
- تعداد برندگان زیاد است پس حتماً تعداد شركت كنندگان هم خیلی بوده است. من و یك چینی جایزه طلا برده ایم، چهار نفر مدال نقره و ۸ نفر مدال برنز كسب كردند و بعد از آن هم ۲۰ نفر دیپلم افتخار.
این چندمین موفقیت شماست؟
- سومین موفقیت من است. در سه سال در پنج، شش مسابقه شركت كردم در سال ۲۰۰۳ در تولنتینو ایتالیا مدال ویژه را به دست آوردم در سال ۲۰۰۴ در چین در فستیوال Iacc شركت كردم كه كاریكاتور انیمیشن بود كه در آن سال ۱۲ ایرانی جایزه گرفتند و این خیلی جالب بود و من هم جایزه ویژه گرفتم و بعد هم در سال ۲۰۰۵ بود كه مدال طلا گرفتم.
چه تعریفی از موفقیت داری؟
- به نظر من موفقیت چیزی نسبی است. ممكن است در ایران چون كاریكاتوریست زن كم است و نمود بین المللی نداشته شناخته تر شده ام ولی این قضیه در كشورهای پیشرفته تر موفقیت كوچكی به حساب می آید. من معتقدم موفقیت نسبی است و چطور باید به موفقیت فكر كرد و من هنوز شاید به آن جایگاه نرسیده باشم و در رشته موسیقی ۸ - ۷ سال آواز سنتی كار كردم ولی به آن نمود خارجی نتوانستم برسم.
كاریكاتور برای من جنبه تفریحی تر دارد.
با این موفقیت ها ارضا شده ای؟
- اصلاً به هیچ وجه فقط خوشحالم می كند.
زنان ما باید برای رسیدن به جایگاه و خواسته هایشان چه كاری كنند؟
- جامعه ما مردسالار بوده و هنوز هم هست و نمی دانم تا كی این وضع ادامه خواهد داشت. اگر برای بالارفتن به پله ای نیاز باشد یك مردی ۵۰ واحد تلاش كند یك زن باید ۲ برابر توان بگذارد. چون تصورات خاص و عرف خاصی برای زنان بوده است. ولی زنان در تمام رشته های علمی و هنری تلاش كرده و جلو رفته اند و با این عرف غلط كه جای زن در مطبخ است، باید مبارزه كنند، ولی این دلیل نیست كه زنان موفق ما به خاطر جامعه به موفقیت رسیده اند. زن خیلی باید دست و پا بزند تا به آنچه لیاقت و حق اوست برسد و موفق شدن برای زنان ما نسبت به مردان خیلی دشوارتر است. برای حقوق طبیعی و چیزهایی كه شایستگی اش را داریم خیلی باید تقلا كنیم زیرا با باور غلط و فرهنگ اشتباه نسبت به زن مواجه هستیم.
من ۱۵ سالگی در محیطی رفتم كه همه مرد بودند و اگر باور خانواده ام غلط بود و مانع من می شدند من همین دو قدم را نمی توانستم بردارم. خانواده ام كمكم كرد و این مشكلات را نداشتم ولی دختر دیگری در موقعیت من همین حد هم نمی توانست برود.
پدرم امكانات فراهم و كمك كرد و مانع من نشد و هر چیزی را زیر سؤال نبرد و آزاداندیشانه برخورد كرد و من خیلی مدیون او هستم در تمام رشته هایی كه كار كردم در دندانپزشكی ۲ كتاب تألیف و ترجمه دارم و این دلگرمی خانواده ام بود كه با دقت خاص مواظبم بود كه مبادا لغزش پیدا كنم و دست و پای من را هم نبست.
خانواده سمبل كوچكی از اجتماع است. برای محیط های محدودتر و اجتماعی كه باور غلط نسبت به كاركردن زن و هنر داشته باشد خیلی برای زنان بودن و حضور داشتن دشوار است.
بهترین موفقیت ها برای زنان در تمام عرصه ها بوده و تلاش زیادی برای رسیدن به این موقعیت كرده اند.
به چه رنگهایی گرایش بیشتر داری؟
- رنگ های شاد و روشن. اطرافیان می گویند آبی. چون آبی بیشتر می پوشم و در انتخابهایم ته رنگ آبی پیدا می شود ولی رنگ های چشم انداز را دوست دارم. ولی هرگز در كارهام آبی پیدا نمی كنید.
الان چه كار می كنید؟
- الان در نائین هستم و اینجا مطبی با یك دندانپزشك دیگر زده ام و عصرها كار می كنم و صبح به هنر و درس می پردازم و علت اینكه اینجا آمدم چون ۲ سال در شهر انارك كه شهری كویری بود كار كردم و تجربه خوبی برای رسیدن به آرامش برایم ایجاد كرد. وقتی تهران برگشتم احساس كردم محیط شلوغ را نمی توانم تحمل كنم هر چند زندگی در شهر كوچك برای دختری غریب سخت است ولی دوست داشتم در محیط آرام تجربه دیگری داشته باشم.
چه آرزویی داری؟
- اگر قرار است آرزویی برآورده شود آرزوها برآورده شود. در زندگی شخصی ام آرزویی ندارم دوست دارم خوب زندگی كنم زندگی ای كه سیر نزولی نداشته باشد.
اگر پرنده بودید؟
- چون با این باور بزرگ شدم و به این قضیه ایمان دارم اگر بال داشتم بال می زدم و فقط روبه بالا تا جایی كه می توانستم و جان داشتم به نظر من در زندگی قدم برداشتن مهم است. جا مهم نیست هدف مهم نیست چون یك وقت شما در جهان سوم قدم برمی دارید و برای هر قدم معنایی هست. مهم این است كه قدم به پیش بردارید نه به پس.
خیلی وقت ها موقعیت و بخت سازگار است و خیلی بخت ها هم اینطور نیست. بعضی وقت ها از قدم برداشتم نتیجه می گیرید بعضی وقت ها هم سالها نتیجه نمی گیرید. اینكه قدم برداشتید و بال زدید ارزش دارد. اینكه بادی بوزد، توفانی بشود، بارانی ببارد و بالهایتان را خیس كند یا بشكند و نگذارد كه بالا بروید اصلاً مهم نیست اگر هدفتان بالا رفتن و بال زدن باشد نه آسمان نه درخت، نه كویر نه جای دیگه چون اگر هدف اینها باشد باد، توفان، باران اهمیت پیدا می كنند وشاید هیچ وقت احساس خوشبختی نكنید. چون به احتمال خیلی زیاد كه طبیعت سازگار نباشد و به مقصد نرسید ولی اگر مهم بال زدن و بالارفتن باشد حتی اگر وسط راه توان تان تمام شد وسقوط كنید یا اگر بالهایتان بشكند باز هم احساس خوشبختی می كنید و به نوعی رضایت از زندگی دارید.

مینو كیا

منبع : روزنامه ایران