توسعه انسانی، یک استراتژی بنیادین

در اصلاح این رویه، کماکان نگاه اصلاح سخت‌افزاری مدنظر بوده است، به این معنی که حتی با هدایت نهادهای توسعه‌ای همچون سازمان گسترش و نوسازی، عمدتا نگاه توسعه در بعد سخت‌افزاری، ماشین‌آلات و فناوری حاکم بوده و به بخش‌هایی همچون بحث نیروی انسانی و مدیریت، کمتر نگاه توسعه‌ای شده است در حالی که بخش عمده‌ای از کندی حرکت توسعه صنعتی در ایران و موانع سر راه رشد اقتصادی کشور، بهره‌وری پایین مدیریت ناکارآمد و مشکلات ناشی از مسائل نیروی انسانی است.
این واقعیت که اساس حرکت هر جامعه برای رسیدن به توسعه، عامل انسانی است، واقعیتی انکارناپذیر است که از سوی کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی کشور پذیرفته شده و بر آن اصرار می‌ورزند. انسان‌ها هم عاملان توسعه و هم غایت نهایی آن هستند و به دلیل چنین اهمیتی، امروزه توسعه مردم محور در مرکز ثقل مباحثات توسعه انسانی قرار دارد.
نگاهی به مفهوم توسعه انسانی نیز گویای تاکید بر همین موضوع است. با توجه به اهمیت این موضوع، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در استراتژی‌های بنیادین خود، توسعه قابلیت مدیریت صنعتی کشور با رویکرد ایجاد و توسعه سامان‌های پرورش مدیر در کلاس جهانی را مدنظر قرار داده و کمک به نوسازی صنایع را با رویکرد توانمندسازی سامانه‌های مدیریتی در جهت ارتقای توان رقابتی در بازار جهانی در دستور کار دارد.
از بررسی وضعیت و نحوه تاثیرگذاری عوامل مربوط به نیروی انسانی بر سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران نیز چنین برمی‌آید که سازمان در عین اینکه از نظر توانایی به‌کارگیری و ارتقای نیروی انسانی وضعیت مناسبی دارد اما هنوز از نیروی کار متخصص بی‌نیاز نیست.
با این حال، توانایی طراحی سیستم‌های انگیزشی و ظرفیت تغییر در ساختار سازمانی نیز در سازمان گسترش و نوسازی، متوسط ارزیابی شده است. همچنین سطح علمی کارکنان خوب توصیف شده و سطح مهارت کارکنان در حد متوسط ارزیابی شده است. براساس ارزیابی و بررسی صورت گرفته، میزان تعهد و جدیت کارکنان سازمان و جو همکاری و دوستی میان کارکنان و مدیران نیز خوب توصیف شده است. ضمن آنکه این بررسی بیانگر آن است که اوضاع در سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران نسبت به وضعیت عمومی صنعت ایران به مراتب بهتر است.
بررسی انجام شده در مورد دلایل رشد کشورهای صنعتی توسعه یافته، نشان می‌دهد ارتقای کیفیت نیروی شاغل در بخش صنعت و تفاوت سطح کیفی افراد شاغل در این کشورها با کشورهای دیگر در رشد صنعتی آنها نقش مهمی داشته است. این درحالی است که بررسی سهم افراد شاغل در بخش صنعت به تفکیک سطوح تحصیلی در سال ۷۸ بیانگر این مطلب است که ۶۵ درصد از نیروی کار بخش صنعت را افراد زیر دیپلم و بی سواد تشکیل می‌دهند. ۲۴ درصد کارکنان مدرک دیپلم و فقط ۱۱ درصد از کل شاغلان بخش صنعت تحصیلات دانشگاهی دارند.
این در حالی است که از میان ۲۱۲ مدیر سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، ۵/۱۵ درصد تحصیلاتی در سطح دکترا دارند و ۸/۵۱ درصد از آنان تا سطح کارشناسی ارشد دانش آموخته‌اند، ۵۴/۳۲ درصد از مدیران سازمان نیز تحصیلاتی در سطح لیسانس دارند.همچنین میانگین سنی مدیران سازمان ۴۹ سال است که از مجموع ۱۰۶ مدیر بین ۴۰ تا ۵۰ سال، ۹۸ مدیر بین ۵۰ تا ۶۵ سال و ۱۴ مدیر جوان ۳۰ تا ۴۰ سال است. ضمن آنکه معاونت منابع انسانی با برگزاری دوره‌های آموزشی بسیار در راستای افزایش میزان دانش مدیران سازمان و بالا بردن سطح بهره‌وری نیروی انسانی شاغل در سازمان گام موثری برداشته است.
برگزاری ۵۵ دوره آموزش حضوری در یک سال که یک هزار و ۳۶۳ نفر در آن شرکت کرده و ۳۱۹ هزار و ۷۳۹ نفر – ساعت آموزش دیده‌اند، خود گواه این گام موثر است. ضمن آنکه برنامه آموزش‌های غیرحضوری فراوانی نیز در قالب دوره‌های مختلف برگزار شده است.
از عزم ایجاد شده در معاونت منابع انسانی و باور حاکم بر مدیریت سازمان است که انرژی و پویایی مدیریت ارشد و امکان برگزاری دوره‌های آموزشی ازجمله نقاط قوت سازمان به شمار می‌آید و فرصت‌ها و امکانات آموزشی و مطالعاتی برای نیروی انسانی سازمان در داخل و خارج کشور، یکی از فرصت‌های پیش روی سازمان محسوب می‌شود. و بالاخره در اهداف استراتژیک سازمان پرورش ۴ هزار مدیر صنعتی در سطح کلاس جهانی و دستیابی به ۵ درصد رشد سالانه بهره‌وری عوامل تولید در نظر گرفته شده است که حاکی از توان، توجه و باور حاکم در سازمان نسبت به عوامل انسانی شاغل در مجموعه است.

منبع : مجله گسترش صنعت