قالی تاریخی شیخ صفی

جز آستان توام در جهان پناهی نیست
سر مرا به جز این در، حواله‌گاهی نیست
هنگامی که به فرش شیخ صفی نظر کنی در بالای آن کتیبه ای می بینی که این بیت از غزل حافظ بر آن با فته شده است.
این قالی به امضای مقصود کاشانی و در تاریخ ۹۴۶ ه.ق با چله ابریشمی ،پود ابریشمی،خامه ابریشمی و گره نا متقارن فارسی باف بافته شده است. طول آن ۵/۱۰۵۱ و عرض آن ۵/۵۵۳ می باشد.
«به شهادت تاریخ اوج هنر فرشبافی ایران را باید در دوران حکومت سلسله صفویان جستجو کرد. در واقع برخی از عالی ترین قالیهای ایران که تنها نمونه های باقیمانده از دوران عظمت این هنر می باشند متعلق به دوران حکومت پادشاهان صفوی است.»(ژوله ، تورج _ پژوهشی در فرش ایران)
«تنها سه قالی متعلق به سده دهم دارای سنه ضبط شده بر کتیبه شان هستند. برجسته ترین و مشهور ترین آنها با ارزش و نفاست بی همتا قالی معروف اردبیل است. این قالی دارا ی خاصیت جادویی شناخته شده است: چنین می نماید که ترنج شانزده پر، با شانزده کلاله بیضی شکل که شعاع سان به گردش قرار گرفته اند با دو قندیل بیرون رسته از دو کلاله زبرین و زیرین آن، در فضای بالای زمینه ای به رنگ سرمه ای و با نقش اسلیمیهای شاخ و برگی اش آویزان مانده . این است ترکیب بندی سنجیده ای از شاخه های مواج در خم تابیده که هر یک از دیگری بیرون می روید. و در خطوطی گردان به گسترش خود ادامه می دهد...»(بانوجنی ها وسگو؛ قالی بافی)
این فرش ازاین جهت بسیار مشهوراست که از روی آن نسخه برداری های بسیار متعددی انجام شده است، به طوری که امروزه در بسیاری از منازل، فرش هایی با طرح فرش اردبیل دیده می شود. به طور مثال نمونه ی نسخه برداری شده از این فرش در منزل نخست وزیر انگلیس (۱۰ Downing street ) وجود دارد و آدولف هیتلر نیز نمونه ای از آن را در دفتر کار خود در برلین داشت.( ناصری مقدم ؛بانک مقالات فارسی)
ویلیام ماریس انگلیسی که در نیمه دوم سده نوزدهم میلادی از بزرگترین طراحان پارچه بافی شناخته شد در ۱۸۹۳ با شور و شوق بسیار موزه ویکتوریا و آلبرت را بر آن داشت که این قالی را خریداری کنند.(بانوجنی ها وسگو؛ قالی بافی)

سارا مردانی
/isfhandicraft.blogfa.co

منبع : مطالب ارسال شده