پنجشنبه, ۲۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 16 May, 2024
مجله ویستا
پرز های کاغذ؛ این ذره‌های پر دردسر
۱) پرز كاغذ چیست؟
در اولین گام برای شناختن بیشتر پرز كاغذ به تعریف آن می‌‌پردازیم و برای این كار به جای مراجعه به كتاب و منبع، یكراست به سراغ مردان چاپ می‌‌رویم.
▪ داوود شایسته‌خصلت: <گردوغبار در لابه‌لای ورق‌های كاغذ وجود دارد كه هنگام چاپ به روی لاستیك منتقل شده و همین امر باعث میشود كه چاپ خوبی ارایه نشود. این‌ها گردوغبار یا الیاف و یا خرده الیاف، پیگمنت و یا مواد پركننده‌ای هستند كه منفذهای كاغذ را پر می‌‌كنند و یا قطعه‌های كوچك رنگی كه در ساخت كاغذهای رنگی استفاده میشود.>
▪ اكبر محمودی، مدیر سپید موی چاپ محمودی، پرز كاغذ را پدیده‌ای بیشتر مربوط به كاغذ ایرانی می‌‌داند:
<پرز كاغذ معمولا در كاغذهای ایرانی بروز می‌‌كند. زیرا بسته‌بندی مناسبی ندارد و گردوخاك از كارخانه تا چاپخانه همراه آن است.> و ما را از یك اشتباه احتمالی در تشخیص پرز كاغذ برحذر می‌‌دارد: < خیلی‌ها مركب و ورنی خشك شده را نیز پرز كاغذ می‌‌پندارند كه اشتباه است و باید شناخت دقیقی از هر كدام داشت تا بتوان كیفیت چاپ را ارتقا داد.>
▪ رضا عرب كه از استادكاران پرسابقه و چاپكار بسیاری از كتاب‌های نفیس به شمار می‌‌رود، پرز كاغذ را به مشخصات فنی كاغذها ربط میدهد و شرایط نگه‌داری كاغذ را در پیدایش آن موثر می‌‌داند:
<كاغذ انواع مختلفی دارد كه مقادیر مختلفی پرز تولید می‌‌كند و هرچه سطح كاغذها فشرده‌تر باشند، پرزدهی و لعاب دادن آنها در حین چاپ كمتر است.
بعضی از كاغذها در اثر ماندن در انبار و از بین رفتن عایق آنها، علاوه بر از دست دادن رطوبت خود، گردوخاك اطراف را به خود می‌‌گیرند كه در هنگام چاپ، هم از خود پرز میدهند و هم گردوخاك اضافی جذب شده را به ماشین منتقل می‌‌كنند و چون به‌طور معمول كاغذهای بی‌‌كیفیت و نامرغوب بیشتر در انبارها می‌‌مانند، این مشكل در مورد این كاغذها بیشتر وجود دارد. تنها پرز كاغذ بر چاپ اثر نمی‌‌گذارد و مركب خشك شده و پودرهای خشك‌كن نیز روی چاپ می‌‌توانند اثر مشابه بگذارند.>
▪ قاسم نصرالله‌پور نیز از دید یك صحاف، به تاثیر برش بر ایجاد پرز كاغذ اشاره دارد:
<پرز كاغذ از بافت كاغذ به وجود می‌‌آید و در كاغذهای ایرانی بسیار زیاد است. این مشكل در مورد كاغذهای یوگوسلاوی سابق نیز وجود داشت و دیگر انواع كاغذهای مرغوب، اگر دوربری مناسبی داشته باشند، پرز ایجاد نمیكنند.>
▪ مرتضی فرشادجو به عنوان كسی كه درگیر و پیگیر اجرای پروژه‌های چاپی است، نقطه‌نظرهای دیگری به بحث پرز كاغذ اضافه می‌‌كند:
<پرز كاغذ مربوط به كارخانه‌های تولیدی كاغذ است. بدترین نوع كاغذ و مقواهای موجود، كاغذ و به‌ویژه مقوای چینی است كه با آب و هوای ایران سازگار نیست و در هنگام باز شدن به علت رطوبت بالاتر نسبت به آب و هوای ایران خودش را جمع می‌‌كند و هرگز قابل چاپ نیست.
البته تقلب‌هایی هم در مورد كاغذ انجام میشود. به عنوان نمونه بعضی افراد كاغذهای مخصوص چاپ رول را خریده و به شیت تبدیل می‌‌كنند و بسته‌بندی كرده و با اتیكت چاپ شده كاغذسازی‌های خارجی وارد بازار می‌‌كنند. در حالی كه چاپ شیت و رول هر كدام كاغذ مخصوص خود را می‌‌طلبد و نمی‌‌توان از كاغذ مخصوص چاپ رول و روزنامه، چاپ ورقی مناسبی تولید كرد.>
▪ عزیز شكوهی نیز معیاری برای تشخیص كاغذهای پرزدار نشانمان میدهد كه همانا زبری سطح كاغذ است:
<پرز كاغذ در واقع مربوط به سطح كاغذ است و هر چه سطح كاغذ زبرتر باشد، پرز آن بیشتر است. به همین دلیل پرزدهی كاغذ تحریر در چاپ بیشتر از كاغذهای گلاسه است.>
▪ محمود حاجبی نیز در تایید مطالب بالا سخن می‌‌گوید:
<پرز كاغذ بیشتر وابسته به سطح و پوشندگی كاغذ است كه در همه انواع كاغذ وجود دارد، ولی در كاغذهای تحریر به‌ویژه ایرانی بیشتر از كاغذهای گلاسه و مقوا است.>
۲) عوامل و منشا بروز پرز كاغذ
حال كه به تعریفی از پرز كاغذ رسیدیم، ببینیم كه این پرز از كجا و چگونه به وجود می‌‌آید. این بار هم ابتدا از زبان داوود شایسته خصلت بشنویم: <در واقع نمی‌‌توان علت واقعی ایجاد پرز كاغذ و بالا آمدن آن روی لاستیك چاپ را در كاغذهای مختلف معلوم كرد و در كارخانه‌های كاغذسازی نیز امكان تشخیص این اشكال، آسان نیست. ولی آزمایش‌ها نشان داده است كه عوامل مختلفی چون درجه خمیر كردن، چسب، رطوبت، مرغوبیت سطح كاغذ و ... در میزان پرزدهی آن موثر است.
كند بودن تیغ برش یا كند بودن برش تیغه روتاری در كارخانه كاغذسازی، همچنین خرابی فیبر زیر تیغ در برش‌های یك طرفه نیز باعث ایجاد چنین ذراتی میشود كه بلافاصله روی چاپ اثر می‌‌گذارد. هر چه تیغ برش خوب تیز شده باشد و فیبر زیر آن نیز در وضعیت مطلوب‌تری قرار داشته باشد، برش كاغذ بهتر انجام شده و كاغذ بدون ذرات و خرده الیاف وارد ماشین چاپ میشود.>
▪ اكبر محمودی نیز بر این عامل تاكید دارد: <برش نامناسب و برش نزدن چهار دور بند‌های بازشده قبل از چاپ از عوامل اصلی ورود پرز كاغذ به ماشین چاپ است. مركب‌ها و ورنی‌های خشك شده چسبیده به نوردها نیز می‌‌توانند مشكلاتی شبیه پرز كاغذ ایجاد كنند. به‌طور معمول خشك‌كن‌های زیادی بر سر راه ورنی وجود دارد و در زمان مناسب، نوردها پس از كار ورنی‌زنی شسته نمی‌‌شود و چون ورنی شفاف است نظافت كامل آن پس از شستشو مشخص نیست و به طور معمول پس از آن لایه‌ای از ورنی روی نوردها باقی می‌‌ماند- اصطلاحا شیشه میشود. در شروع كار بعدی، این ورنی‌های باقیمانده تكه‌تكه وارد مركب و بخش‌های مختلف ماشین شده و مشكلاتی ایجاد می‌‌كنند. همین مشكل در مورد مركب‌های خشك شده یا رویه آورده نیز وجود دارد. هنگامی كه ماشین‌چی از مقدار مركب لازم برای هر كار اطلاعی نداشته باشد و مركب مازاد بر مصرف در ماشین بریزد و اضافه‌ها را برای مصارف بعدی نگاه دارد كه رویه آورده و گردوخاك فضا را نیز به خود می‌‌گیرد. در حالی كه چاپخانه‌های معتبر و با سابقه ته‌رنگ‌های خود را به ندرت آن هم با شرایط خاصی نگه‌داری می‌‌كنند.
مساله بعدی عدم سرویس و نظافت به موقع ماشین چاپ و تماس كاغذ با پالت‌های چوبی، زمین و دیوارهای محیط است. ماندن بیش از حد كاغذ قبل از چاپ در چاپخانه‌ها نیز یكی دیگر از عوامل بروز پرز كاغذ و گردوغبار در چاپ است.>
رضا عرب از عوامل ایجاد پرز كاغذ در ماشین چاپ می‌‌گوید: <فشار زیاد بین سیلندر چاپ و لاستیك و غلظت بالای مركب باعث چسبندگی زیاد كاغذ به لاستیك و پوسته شدن لایه نازكی از كاغذ میشود كه در طول كار بر چاپ اثر می‌‌گذارد. به‌ویژه روی كاغذهای با تراكم كمتر و متخلخل‌تر مانند كاغذهای ایرانی.>
▪ محمود حاجبی جنبه‌هایی مرتبط با بازار را یادآور میشود: <پرز كاغذ مساله‌ای نیست كه مربوط به چاپخانه باشد و فقط به كاغذ و مقواهای وارداتی مربوط میشود كه مشكل زیادی برای كارگران چاپخانه‌ها به وجود می‌‌آورد. زمانی مقوایی معروف به اصلی بهترین مقوای موجود در بازار بود، ولی امروز می‌‌توانم بگویم كه بدترین نوع مقوای موجود، همان مقوای اصلی است. دلیل آن هم به نظر من آوردن مقواهای چینی با آن نام است. زمانی اگر ۱۰۰۰۰ نسخه از مقوای اصلی را چاپ می‌‌كردیم، نیازی به شست‌وشوی لاستیك و زینك نبود، ولی الان در طول هر نوبت چاپ چند بار باید زینك و لاستیك، مخصوصا در برج اول را شست‌وشو دهیم. به این دلیل كه كاغذ ابتدا از برج اول عبور می‌‌كند و مقدار زیادی از پرز خود را در آن‌جا رها می‌‌كند و به ترتیب در برج‌های دوم و سوم كمتر میشود تا برج چهارم كه به ندرت در آن‌جا پرزی میتوان یافت. یك سری از كاغذها با باز كردن بندشان، پرز از آن پایین می‌‌ریزد و در مواقعی كه به قطع مورد نیاز كار لطمه‌ای وارد نشود، كارگران كاغذ را دوربری می‌‌كنند، وگرنه فقط كاغذ را تمیز و پاك می‌‌كنند. اگر هم از تیغه‌های كند برای برش دور و وسط كاغذها استفاده شود، باز پرز ایجاد میشود. از این نظر به دلیل اندازه ورق (۱۰۰*۷۰) ماشین، كمتر با مشكلات پرز حاصل از برش وسط كار سروكار داریم. سال‌هاست كه با كاغذ ایرانی كار می‌‌كنم ولی بهبود آنچنانی در این نوع كاغذ ایجاد نشده است. در حالی كه كیفیت كاغذ ایرانی باید بهتر از این‌ها باشد و با یك بار استفاده از كاغذ ایرانی، كل ماشین آلوده و كثیف میشود. به همین دلیل خیلی كم از كاغذهای ایرانی استفاده می‌‌كنیم.>
۳) تاثیر پرز بر ماشین و كار چاپ
آیا مساله پرز كاغذ، آن قدر مساله‌ساز و مهم هست كه نیاز باشد تاثیر آن را بر چاپ پیگیری كنیم؟
▪ به نظر داوود شایسته‌خصلت این مساله دارای اهمیت قابل توجهی است: <به هنگام چاپ، تمام ذرات موجود در كاغذها از آنها جدا و به مرور جذب لاستیك شده و در نتیجه بعد از مدتی لایه‌ای روی لاستیك تشكیل میدهد كه باعث كمرنگ شدن كار و پایین آمدن كیفیت كار چاپی میشود. به همین دلیل چاپكار باید پس از چاپ چند هزار نسخه ماشین را نگه دارد و لاستیك‌ها را شستشو دهد و یا در ماشین‌هایی كه لاستیك‌شوی اتوماتیك دارند هم به همین ترتیب، اگرچه كمتر ولی باز مقداری از زمان از دست رفته و تیراژ كار پایین می‌‌آید. در حال حاضر اثر مكانیكی گردوغبار كاغذ خیلی خطرناك نیست، زیرا از پلیت‌های مدرن آلومینیومی استفاده میشود و در حقیقت اثر مكانیكی گردوغبار كاغذ بسیار كمتر از پلیت‌های از جنس روی است. به عبارت دیگر پلیت‌های آلومینیومی در مقابل گردوغبار مقاومت بیشتری از خود نشان میدهند. ولی پلیت‌های از جنس روی كه سال‌های پیش مصرف می‌‌شد، پس از مدت كوتاهی سطحشان صاف شده و قدرت جذب آب خود را از دست می‌‌دادند.>▪ اكبر محمودی: <از عوارض بروز پرز یكی كثیف شدن ماشین است كه باید هر از چندگاهی شست‌وشو و سرویس شود- كه البته با انجام منظم این كار تا حدود زیادی میتوان از مشكلات پرز جلوگیری كرد- و دوم وقفه‌ای است كه در هنگام بروز مشكل پرز در كار چاپ ایجاد میشود كه چاره آن فقط توقف ماشین و صرف چند برگ باطله است و هزینه زیادی ندارد و به هر حال برای كار با كیفیت باید وقت صرف كرد.>
▪ رضا عرب جنبه‌های تازه‌ای به این بحث میدهد: <پرزكاغذ در اولین مسیر خود به روی لاستیك منتقل میشود. سپس از روی لاستیك به روی زینك می‌‌آید و از آن‌جا به نوردهای انتقال‌دهنده مركب آمده و سیستم تنظیم و انتقال مركب و صلایه آن را مختل می‌‌كند. همچنین با ورود پرز به مركب و آب، اختلالاتی در كار چاپ و كیفیت كار به وجود می‌‌آید.
پودر خشك‌كن كه در قسمت تحویل ماشین چاپ، روی كار چاپی پاشیده میشود نیز می‌‌تواند در مرحله صحافی همانند پرز كاغذ بر روی كیفیت چاپ اثر بگذارد. به‌ویژه روی كارهای پشت و رو و سفارش‌هایی كه پوششی روی آن زده نشود، در مرحله صحافی و تاكنی، پودرهای جدا شده از سطح كار باعث ایجاد خط روی كار می‌‌شوند.>
▪ مرتضی فرشادجو: <پرز ابتدا از كاغذ به لاستیك می‌‌آید و از آن طریق به زینك منتقل میشود و چون سطح زینك دارای رطوبت است، پرز را روی خود نگه نمی‌‌دارد و مقداری از آن روی لاستیك مانده و كمی هم به نوردها منتقل می‌‌كند. از این نظر میتوان گفت كه لاستیك پرزكاغذ را بهتر از زینك جذب می‌‌كند و به همین خاطر پرز بیشتر از زینك بر روی لاستیك مشاهده میشود. وقتی پرز روی لاستیك قرار می‌‌گیرد به مرور ایجاد ماسیدگی می‌‌كند كه باعث فاصله گرفتن آسوره‌ها از هم و كاهش فشار زینك و لاستیك و در نتیجه ضعیف شدن زینك میشود.
هر چه ماشین مدرن‌تر و حساس‌تر و تعداد برج‌های آن بیشتر باشد، با توجه به دستگاه پرزگیر مشكل پرز در آن كمتر است. هر چند كه كنترل بیشتری نیز برای كاهش مشكلات ناشی از پرز كاغذ توسط خود این ماشین‌ها و در بخش‌های مختلف آنها اعمال میشود.>
▪ عزیز شكوهی موشكافانه می‌‌گوید: <كاغذهای پرزدار مانند كاغذهای ایرانی حالت زبری دارند كه علاوه بر تاثیر بد بر كیفیت چاپ، مقداری از زبری خود را به لاستیك منتقل می‌‌كنند و باعث لكه‌دار شدن چاپ می‌‌شوند. این تاثیر در چاپ چهار رنگ به مراتب بیشتر از دو رنگ و تك‌رنگ است.>
۴) مركب، آب و افزودنی‌ها
از آن‌جا كه پرز از طریق لاستیك و پلیت به سیستم آب و مركب نفوذ می‌‌كند، این دو ماده مصرفی و افزودنی‌های آنها، برای مهار پرز كاغذ حایز توجه زیادی هستند.
▪ اكبر محمودی محتاطانه به تجربه و اندرز همكاران در مورد افزودنی‌ها اشاره می‌‌كند: <عده‌ای اعتقاد دارند كه برای چاپ روی كاغذهای ایرانی كه پرز زیادی ایجاد می‌‌كند، باید ضد چسب به مركب اضافه گردد. یكی دیگر از راه‌هایی كه از ورود پرز داخل مركب به عملیات چاپ جلوگیری می‌‌كند بالا بردن دور نورد مركبدان و كم كردن فاصله تیغه مركبدان است. بسیاری از اپراتورها تفاوت سرعت بالا و پایین دور نورد مركبدان را نمی‌‌دانند و دور نورد مركب را كم می‌‌كنند كه باعث ورود پرز از مركبدان به ماشین و نشستن روی چاپ میشود.>
▪ رضا عرب یك نكته فنی مهم را با ما در میان می‌‌گذارد:
▪ عزیز شكوهی نیز با فوت كوزه‌گری به مقابله پرز كاغذ می‌‌رود: <گاهی به واسطه سیلندر زینك و نوردها، پرزهای كاغذ وارد آب ماشین چاپ و باعث خمیری و لزج شدن آن می‌‌شوند. در این حالت آب قدرت موثر خود را برای چاپ از دست داده و PHآن نیز تغییر می‌‌كند. گاهی نیز پرزها به طریق مشابهی وارد مركب می‌‌شوند كه شفافیت و كیفیت چاپ را به شدت تحت تاثیر قرار میدهد. برای حل این مشكلات باید تشتك آب و نوردهای آب و مركب در زمان مناسب نظافت و شستشو شوند و حلال‌ها و محلول‌هایی به آب و مركب اضافه شود.>
۵) پیشگیری از پرز
به نظر می‌‌رسد باید راه‌های دیگری هم برای مقابله با پرز وجود داشته باشد، اما چگونه؟
▪ داوود شایسته‌خصلت: <یكی از راه‌های جلوگیری از ورود گردوغبار كاغذ در سال‌های دور چاپ كاغذ بدون مركب و تنها با آب كم بود و به تناسب، لاستیك را هم كه ذرات را جذب كرده بود شستشو می‌‌دادند. گاهی برای اینكه كاغذ به‌طور كامل از ذرات الیاف پاك شود از یك ماشین دو رنگ استفاده می‌‌شد. چون كاغذ از دو لاستیك با فشار عبور می‌‌كرد و در این صورت غبار و ذرات بیشتری جذب لاستیك‌ها می‌‌شد. بعضی اوقات هم دو طرف كاغذ را بین لاستیك‌ها عبور می‌‌دادند تا كاملا از گردوغبار پاك شود. یكی از راه‌های استفاده از كاغذ گردوغباردار بدون عملیات چاپ با آب هم آن بود كه رنگ‌های روشن را در برج اول و رنگ‌های تیره را در برج‌های بعدی به‌كار می‌‌بردند و در نتیجه اثر كمتری روی كیفیت چاپ داشت.
سپس با ساخت دستگاه غبارگیر، استفاده از آن برای جلوگیری از ورود پرز كاغذ به ماشین چاپ رواج یافت. این دستگاه شامل برس‌ها و قسمت مكنده بود كه به شكل جاروبرقی عمل می‌‌كرد و گردوغبار سطح كاغذ را قبل از ورود به ماشین از روی سطح كاغذ برمی‌داشت. برس‌ها هم قابل تنظیم بودند تا با فشار مناسب و دلخواه روی كاغذ خرده الیاف‌ها ازآن جدا شده و توسط دستگاه مكنده به كیسه‌ها و محفظه‌های كنار ماشین هدایت شود. بعدها دستگاه دیگری ساخته شد كه برس‌های آن به‌صورت روتاری روی سیلندر، قبل از چاپ همزمان و برخلاف جهت حركت كاغذ گردش می‌‌كرد كه جدا كردن و مكیدن گردوغبار را بهتر و بیشتر انجام می‌‌داد. این عمل در ماشین‌های رول روی هر دو طرف كاغذ انجام می‌‌شد. یعنی همزمان كاغذ از بین دو رول غبار گیر عبور می‌‌كرد تا پرز رو و زیر كاغذ در این روش گرفته شود. برای اولین بار شركت مان‌رولند دستگاهی برای گرفتن پرز از روی زینك ساخت. به این صورت كه در هنگام چاپ می‌‌توانست ذرات ریز روی پلیت را به وسیله یك میله كه زیر آن فنری تعبیه شده بود و قسمت جلویی آن از لاستیكی كه به شكل نوردشوی ساخته شده بود و می‌‌توانست در طول محور سیلندر زینك حركت كند و هر جا گرد و غبار از لاستیك به زینك منتقل شده بود را با یك فشار از روی زینك بردارد. بدون اینكه خدشه‌ای به زینك وارد شود یا در سرعت ماشین تغییری حاصل گردد.
با این حال امروزه به علت سرعت بالای ماشین‌آلات چاپ بر روی اكثر ماشین‌ها لاستیك‌شوی اتوماتیك نصب شده است كه خود عمل نظافت لاستیك را با وقفه‌ای كوتاه در كار چاپ انجام میدهد. همچنین كیفیت كاغذها برای چاپ رول و شیت نسبت به گذشته بسیار بالا رفته است و این عوامل باعث كنار گذاشته شدن روشهای قبلی و كاهش چشمگیر مشكلات پرز كاغذ در چاپ شده است.>
▪ اكبر محمودی: <دوربری ۲-۱ میلی‌متری كاغذ بندها قبل از چاپ ضروری است و تا حدود زیادی مشكل پرز را از میان میبرد. ضمن اینكه در برش‌های وسط كاغذ نیز باید برش به‌صورت دوكارده انجام شود. یعنی قسمتی كه در بیرون از قسمت برش قرار می‌‌گیرد، برگردانده و ۲-۱ میلی‌متر از آن دوباره برش شود. خیلی‌ها با این نیت كه قطع كاغذ مورد استفاده خود را كم نكنند، از دوربری خودداری می‌‌كنند. در حالی كه با این كار باعث ورود مقدار زیادی پرز به ماشین می‌‌شوند و معمولا قطع كاغذهای فابریك، حدود چند میلی‌متر بزرگ‌تر از قطع مورد نیاز است و طراحی‌ها نیز محدودیتی در این مورد ایجاد نمیكنند. با توجه به زیادتر بودن نسبت پرز مقوا به كاغذ در هنگام برش، باید دقت بیشتری بر برش مقوا صورت گیرد.
از دیگر راه‌های جلوگیری از ورود پرز، نگه‌داری و حمل ونقل صحیح كاغذ در چاپخانه است. با توجه به اینكه پالت‌های چوبی خودشان تولید پرز و گردوخاك می‌‌كنند، با تهیه پالت‌های فلزی و آهن‌كشی قسمت‌هایی از دیوار چاپخانه، درصدد رفع مشكلات پرز كاغذ برآمده‌ایم. ضمن اینكه در هیچ قسمت از چاپخانه ما، كاغذ به‌طور مستقیم روی زمین قرار نگرفته است.
با این توضیحات میتوان گفت به جز كاغذ ایرانی كه پرز زیادی از خود ایجاد می‌‌كند، پرز كاغذهای مرغوب را میتوان با برش مناسب، نگه‌داری و سرویس صحیح ماشین و مركب‌سازی اصولی كنترل كرد.>
حمل و نقل نامناسب پس از چاپ نیز درایجاد پرز و لك روی كار موثر است و حمل‌ونقل باید پس از تیراژ معین و زمان مناسبی پس از چاپ انجام شود و قسمت چاپ شده در معرض اصطكاك قرار نگیرد. ولی در حین چاپ اگر كاغذ مورد استفاده پرزدار باشد، كار زیادی نمی‌‌توان كرد، جز تغییراتی اندك و جزیی.>
▪ محمود حاجبی نیز به تجهیزات موجود در ماشین چاپ برای پرزگیری اشاره دارد: <وجود واحد پرزگیر در ماشین چاپ یكی از راه‌های رفع مشكل پرز است. البته این واحد دیگر در ماشین‌های جدید وجود ندارد و مربوط به ماشین‌های قدیمی است. این پرزگیرها البته مشكلات خاص خود را داشتند. به عنوان مثال فرچه‌های پرزگیرها پس از مدتی با جذب مركب، روی كار ردی از خود می‌‌گذاشتند و باعث خرابی كار می‌‌شدند.>
۶) شرایط محیط كار
برای هر چه كمتر كردن مشكلات پرز، محیط چاپخانه چگونه باید باشد؟ معماری چاپخانه و مسیر حركت كاغذ و كارهای چاپ چه تاثیری بر ایجاد پرز دارد؟ آیا میتوان صحافی و ماشین‌‌خانه را به راحتی در مجاورت یكدیگر قرار داد؟
▪ قاسم‌نصرالله‌پور: <كار صحافی هیچ سنخیتی با چاپ ندارد و باید محیط صحافی از چاپخانه جدا باشد. زیرا از یك طرف كار صحافی بسیار زحمت‌بر و مداوم است و از طرف دیگر نسبت به چاپخانه آلودگی زیادی تولید می‌‌كند. به طوری‌كه با وجود نظافت روزانه، خورده‌های كاغذ و مقوا در سطح كارگاه پراكنده هستند. كارگاه‌های صحافی اغلب در طبقه‌های زیرزمین دایر میشود و با وجود تهویه‌های موجود باز فضای مناسبی برای كار نیست و مظلوم‌ترین و زحمت‌كش‌ترین قشر فعال در زمینه چاپ، قشر صحاف است. مشخص است كه با این اوضاع و احوال، نمی‌‌توان حضور چاپخانه را در كنار صحافی تصور كرد.>▪ اكبر محمودی نیز در این باره می‌‌گوید: <با وجود اینكه مقداری از پرز كاغذ در مرحله برش گرفته میشود، وجود ماشین برش در چاپخانه چندان مشكلی ایجاد نمی‌‌كند و فضای چاپخانه باید به خاطر ماهیت صحافی كه پر از گردوغبار كاغذ و چسب و مقواست از آن جدا باشد.>
▪ مرتضی فرشادجو نیز به نقطه ضعف معماری چاپخانه‌ها اشاره دارد: <آلودگی‌های ناشی از غبار مركب و پرز كاغذ و همچنین ارتفاع كوتاه سقف بعضی چاپخانه‌ها و عدم نصب هواكش و تهویه هوا، تاثیر زیادی بر سلامتی و روان كارگران و در نتیجه كیفیت چاپ ناشی از پرز دارد.>
۷ ) آموزش مقابله با پرز كاغذ
مدیریت و آموزش و توجیه مشتریان و كاركنان چقدر در رفع مشكلات ناشی از پرز كاغذ نقش دارد؟
▪ مرتضی فرشادجو كه با بخش‌های مختلف صنعت چاپ سروكار دارد، جمع‌بندی خوبی در این زمینه ارایه میدهد: <نهایت تلاش ما به عنوان ناظر چاپ كاهش دردسرهای ماشین‌چی‌های بی‌‌حوصله امروزی است و ناظر چاپی كه اطلاعات و تجربه كافی نداشته باشد، نمی‌‌تواند نه روی كار نظارت دقیقی داشته باشد و نه اپراتور و چاپكار را راهنمایی كند. به همین دلیل رویه ما برای مدیریت و نظارت بر سفارش‌های مهم و دقیق به این صورت است كه خودمان به‌طور مستقیم در زمان چاپ روی كار نظارت می‌‌كنیم.
چاپخانه‌های مدرن و مجهز با توجه به ماشین‌آلات جدیدی كه دارند و كاغذهای مرغوبی كه استفاده می‌‌كنند، كمتر با مشكلاتی مانند پرز كاغذ درگیر هستند و البته حضور سرپرست‌های با تجربه می‌‌تواند نظارت بر كار و در نتیجه كیفیت كار را بالا برد.
متاسفانه در روزگار كنونی چاپكاران جوان فقط به خاطر گذران زندگی كار می‌‌كنند و حوصله كارهایی چون كجی‌گیری زینك و ... را ندارند و این گاهی به خاطر عدم علاقه و دل ندادن به كار است. در حالی كه در گذشته چاپچی‌ها دقت و حوصله بالایی برای كار صرف می‌‌كردند و با امكانات كم آن موقع كارهای خوبی انجام می‌‌دادند.
به عنوان مثال خودم در سال ۱۳۴۷ بروشوری را برای شركت كاشی ایرانا با لترپرس به‌صورت ۳۲ رنگ با همراهی مرحوم استاد محمود توسلی روی كاغذ گلاسه ۲۰۰ گرمی ژاپنی چاپ كردم كه یك نسخه از آن موجود است و كسانی كه سابقه كار با لترپرس داشته باشند می‌‌دانند كه چه كار سخت و وقت‌گیری است و ساخت كلیشه‌ها و گراور آن چقدر دقت و صرف زمان می‌‌طلبد. همچنین در هنگام ساختن مركب و رفع پرز كاغذ نیز كمتر كسی توجه می‌‌كند و فقط چاپكاران با سابقه به این مورد توجه دارند و آن را می‌‌شناسند. برای صحبت با كارگران و استادكاران چاپخانه‌ها دیالوگ‌های خاصی نیاز است تا ارتباط خوب و دقیقی برقرار شود. چون هنوز كار چاپ در ایران به‌صورت استاد - شاگردی و انتقال تجربه‌هاست و به‌صورت علمی كسی آموزش نمی‌‌بیند و عده كمی آموزش علمی چاپ دیده‌اند. خود من با وجود سابقه زیاد در كار چاپ تنها با كار زیاد و مشاهده، تجربه كسب كرده‌ام. ولی امروزه برای نصب و راه‌اندازی ماشین‌آلات مدرن دوره‌هایی برای افراد مختلف گذاشته میشود. در كل میتوان گفت كه برای انجام یك سفارش ارتباط با مدیران چاپخانه‌ها بهتر و راحت‌تر از كارگران- به‌ویژه جوان‌ترها- است. چنان‌چه شركت‌های نمایندگی، مشاوران و كارشناسان صنعت چاپ، مدیران چاپخانه‌ها و صحافی‌ها و نیز سفارش‌دهندگان و ناظران چاپ به رعایت نكات فنی و دستورالعمل‌ها بیشتر اعتنا كنند، و هر كدام آموزش‌های ضروری را در حوزه كار خود تجربه كنند، بسیاری از مشكلات -از جمله پرز كاغذ- قابل بررسی و كنترل خواهد بود.>
● خطر! خطر! مواظب دستتان باشید
پرزها به عنوان عوامل مزاحم در كار چاپ اغلب موجب دردسر ماشین‌چی‌ها می‌‌شوند. راه اصولی برطرف ساختن پرزهای روی لاستیك، توقف ماشین و شستن آن است. ولی این اقدام باعث از دست رفتن زمان، افزایش تعداد باطله و تغییر رنگ كارهای چاپی میشود. بنابراین چاپكاران در مواقع بی‌‌حوصلگی راه‌های آسان‌تری را انتخاب می‌‌كنند كه اغلب خطرساز است. بسیاری از مواردی كه با گیر كردن انگشتان و دست بین نوردها خبردار شده‌ایم، همین پرز كاغذ باعث آن بوده است. ببینیم استادكاران و چاپكاران ما دراین‌باره چه می‌‌گویند:
▪ رضا عرب: در ماشین‌آلات جدید كاردك‌های مخصوصی وجود دارد كه با فاصله‌ای حدود ۵/۰ میلی‌متر روی زینك قرار گرفته و پرزها و لك‌ها را میتوان با آن از روی زینك و لاستیك پاك كرد. ضمن اینكه در ماشین‌های قدیمی‌تر، شیاری باریك‌تر از انگشت دست روی حفاظ سیلندرها قرار دارد كه مقداری از شصت درون آن قرار گرفته و میتوان لك‌ها و پرزهای اضافی را از روی لاستیك پاك كرد اما در بسیاری از چاپخانه‌ها این حفاظ برداشته شده و خیلی از كارگران به خیال صرفه‌جویی در زمان و هزینه، با دست و بدون حفاظ اقدام به پرزگیری در زمان حركت ماشین می‌‌كنند كه بسیار خطرناك است!
▪ قاسم نصرالله پور: به‌طور معمول كارگاه‌های صحافی در زیرزمین و دارای سقف‌های كوتاهی هستند كه برای كار شرایط دشواری ایجاد می‌‌كند. كارگاه‌های صحافی هم كه همیشه با كاغذ و چسب و مقوای جلد و ذرات ریز پر شده است و از نظر بهداشتی برای كارگران صحافی خطرآفرین است. به همین دلیل در هنگام برش- به‌ویژه برش مقوای جلد- كارگران مجبورند از ماسك‌های مخصوص استفاده كنند و خاك و پرز كاغذ جزو جدایی‌ناپذیر كارگاه‌های صحافی است.
▪ اكبر محمودی: خیلی از چاپخانه‌ها به خیال صرفه‌جویی در وقت و هزینه بدون توقف ماشین اقدام به رفع اشكال و پرزگیری می‌‌كنند كه علاوه بر پایین آمدن كیفیت كار، خطر زیادی دارد و من در طول ۵۶ سال سابقه كار چاپ، دست بیش از ۲۰ نفر را از میان ماشین چاپ بیرون كشیده‌ام.
▪ محمود حاجبی: پرز كاغذ روی لاستیك را حتما باید با توقف ماشین و شست‌وشو رفع كرد، ولی در مواقعی كه یك آشغال كوچك روی لاستیك باشد، میتوان با دست و بدون توقف ماشین آن را رفع كرد. این امر در مورد ماشین‌های جدید امكان‌پذیر نیست، چون قسمت‌های مختلف تحت پوشش حفاظ‌هایی قرار دارند كه به محض برداشته شدن، ماشین ایست می‌‌كند. در حالی كه در ماشین‌های قدیمی میتوان به‌طور كامل دست را بین سیلندرها وارد كرد و ماشین هم نمی‌‌ایستد! با كاردك‌های مخصوص هم تنها میتوان آشغال‌ها و لكه‌های ریز و موضعی را از روی زینك و لاستیك برداشت.
▪ عزیز شكوهی: گرفتن پرز با دست و انگشت، خطرناك‌ترین كار ممكن برای رفع پرز و گردوخاك روی زینك و لاستیك است. كاردك‌های لاستیكی مخصوصی برای این كار وجود دارد، ولی كشیدن این كاردك‌ها، خود باعث ایجاد رگه‌هایی در چاپ میشود.
نویسنده : سید جواد موسویان
منبع : مجله صنعت چاپ
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران دولت رئیسی مجلس شورای اسلامی سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور دولت سیزدهم تعطیلی شنبه ها شورای نگهبان قوه قضائیه سید ابراهیم رئیسی احمد وحیدی
سیل مشهد هواشناسی پلیس خراسان رضوی تهران سیل مشهد بارش باران قوه قضاییه قتل شهرداری تهران فضای مجازی
خودرو قیمت دلار ایران خودرو قیمت خودرو قیمت طلا مسکن مالیات بازار خودرو تعطیلی شنبه بانک مرکزی دلار سایپا
نمایشگاه کتاب کتاب نمایشگاه کتاب تهران تلویزیون سریال ازدواج موسیقی فردوسی سینما سحر دولتشاهی شاهنامه دفاع مقدس
سرعت اینترنت دانشگاه تهران شورای عالی انقلاب فرهنگی
رژیم صهیونیستی غزه اسرائیل فلسطین روسیه آمریکا جنگ غزه حماس چین ترکیه اوکراین طوفان الاقصی
فوتبال استقلال پرسپولیس سپاهان لیگ برتر جام حذفی تراکتور بازی لیگ برتر انگلیس لیگ برتر ایران باشگاه استقلال جواد نکونام
هوش مصنوعی آیفون اپل گوگل عیسی زارع پور تبلیغات سامسونگ دوربین تلفن همراه موبایل
بارداری دیابت کاهش وزن سرماخوردگی زوال عقل دندان عقل کارتخوان